Şırnak’ın iki köyünün savaş uçaklarıyla bombalanmasıyla 34 kişinin öldüğü olaydan 26 yıl sonra Anayasa Mahkemesi “ağır hak ihlali” kararı verdi.
Anayasa Mahkemesi (AYM), daha önce Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’yi ağır insan hakkı ihlalinden 2 milyon 310 bin euro tazminata mahkum ettiği Şırnak’ın Koçağıllı ve Kuşkonar köylerinin savaş uçakları tarafından bombalanması davasında, ağır hak ihlali kararı verdi ve başvuruculara manevi tazminat verilmesine hükmetti.
Medyascope’tan Ferit Aslan’ın haberine göre; Şırnak’ın Koçağıllı ve Kuşkonar köylerinin 25-26 Mart 1994 tarihinde hava operasyonu ile bombalanıp 34 sivilin yaşamını yitirmesi olayıyla ilgili soruşturmada iç hukuk yolları tüketilince bugün hayatta olmayan avukat Tahir Elçi tarafından dava, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşınmıştı. AİHM, 2013 yılında verdiği karar ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) yaşam hakkını garanti altına alan 2. maddesinin ihlal edildiğine karar verdi.
Bu maddenin ihlal edildiği kanaatine ise hava operasyonu için emir verilmesi ve operasyon sonrasında tatmin edici soruşturma yürütülmemesi nedeniyle varıldı. Gerek pilotların gerekse hava saldırısı emri veren üstlerinin, operasyonu insan yaşamını dikkate almadan düzenlemeleri ve uçuş kayıtlarının gizlenmesi, mahkemenin dikkat çektiği unsurlar arasında yer alırken operasyon sonrası yaşananlar da AİHM tarafından insan hakları ihlali olarak değerlendirilmişti.
AİHM, operasyonda hayatlarını kaybeden sivillerin yakınlarına yaşatılan sıkıntı ve kaygıları da kötü muamele kapsamında yorumlayarak Türkiye’nin AİHS’nin işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3. maddesini de ihlal ettiğine karar vermişti. AİHM, Türkiye’den, uçuş izinleri temelinde bombalamayla bağlantılı sorumluların bulunup cezalandırılmasını isterken, Türkiye’nin 38 davacıya toplam 2 milyon 305 bin euro tazminat ödemesini karara bağlamıştı.
ZAMAN AŞIMI KARARI ÜZERİNE AYM’YE BAŞVURU
AİHM kararından sonra devam eden soruşturmada Genelkurmay Askeri Savcılığı zaman aşımı kararı verirken, aileler davayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Avukatlar Tahir Elçi ve Muhammed Neşet Girasun tarafından aralarında AİHM’ye başvurmayan 59 kişi adına AYM’ye yapılan başvuruda, AYM kararını açıkladı. Tebliğ edilen kararda, başvurunun konusu şöyle açıklandı:
“Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait uçakların bir hava operasyonu sırasında gerçekleştirdiği iddia edilen bombalama neticesinde birden fazla kişinin yaşamını yitirmesi ile yaralanması ve olayla ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuruda yaşam hakkının ihlal edildiğine karar verilmesine rağmen olayla ilgili etkili soruşturma yürütülmemesi nedeniyle yaşam hakkının; olayda yakınlarının yaşamını yitirmesine şahit olunması, olay sonrasında maruz kalınan şartlar ve kamu makamlarının ilgisizliği nedeniyle insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlal edildiği iddialarına ilişkindir.”
