Türkiye’de kapatılan binlerce kurumdan biri olan Kimse Yok Mu Derneği, 2016 yılında mültecilerle ilgili uluslararası bir karikatür yarışması düzenlemiş, ardından da bu eserleri çeşitli ülkelerde sergilemeyi planlamıştı. 5 yıl önce Atina’da sergilenen karikatürler, uzun bir aranın ardından İngiltere’nin Newcastle şehrinde sanatseverlerle buluştu.

2015’te dünyanın en iyi 100 sivil toplum kuruluşu arasına giren Kimse Yok Mu Derneği, 2016’da mültecilerle ilgili uluslararası bir karikatür yarışması düzenlemişti. Ödüllü yarışmaya birçok ülkeden 1200 eser katılmıştı. Ünlü çizer Tan Oral, Avrupa Karikatürcüler Birliği Başkanı Rudy Gheysens, dünyaca ünlü Türk karikatürist Muammer Kotbaş, Zaman Gazetesi ilistürasyon çizeri Cem Kızıltuğ ve ödüllü karikatürist İbrahim Özdabak’tan oluşan jürikarikatürleri değerlendirmişti.


Ödül töreni İstanbul’da yapıldıktan sonra aralarından seçilen 120 eser Atina, Berlin, Köln, Brüksel ve Paris gibi şehirlerde sergilenecekti. Ödül törenine Türkiye’de izin verilmedi. Sergi, Atina’dan Avrupa yolculuğuna çıkmıştı ki 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından binlerce kurum gibi Kimse Yok Mu Derneği de kapatıldı. 15 Temmuz’dan sadece birkaç ay önce mültecilikle ilgili karikatür yarışması ve sergisi organize eden derneğin yönetici ve çalışanları mülteci konumuna düştü.



Aradan 5 yıl geçti. Sadece Atina’da sergilenebilen eserler, Mülteci Haftası dolayısıyla şimdi İngiltere’nin Newcastle şehrinde sanatseverlerle buluştu. 75 eserden oluşan sergi, göçmen insanlarla ilgili çalışmalar yapan The Comfrey Project derneğinin sergi salonunda 19 Haziran Cumartesi gününe kadar görülebilecek.

SERGİ, AVRUPA TURUNA ÇIKACAKTI

Kapatılan Kimse Yok Mu Derneği Genel Başkan Yardımcısı Levent Eyüpoğlu, karikatürlerin hikayesini şöyle anlatıyor: “Normal şartlar altında sergiyi bir panel olarak planlamıştık. Ödül törenini İstanbul’da yaptıktan sonra Atina, Berlin, Köln, Brüksel ve Paris’te seçilmiş 120 karikatürü sergilemeyi planlıyorduk. Bu şehirleri de bilinçli seçtik. Çünkü bir mülteci evinden çıkmak zorunda kalınca önce Türkiye’ye geliyor ve buradan Avrupa’ya geçmek için Yunanistan’a geçiyor. Yunanistan’da da kalmak istemiyor ve Avrupa’nın büyük şehirlerine dağılıyorlar.”

Kendisi de mülteci konumuna düşen Eyüpoğlu,yaşananları şöyle özetliyor: “Çok güzel olacaktı ancak 15 Temmuz hadisesi baş gösterince Kimse Yok Mu kapandı ve çalışanları dahil Türkiye’den çok büyük bir grup göç etmek zorunda kaldı. Proje durdu. Sergiler apar topar toplandı ve herkes hayatını kurtarmaya çalıştı.”



HERKES MÜLTECİ OLABİLİR

Kimse Yok Mu Derneği, karikatür yarışması ve sergisi için “Herkes mülteci olabilir. Bu sorunu en hızlı şekilde çözmeliyiz.” diyerek harekete geçmişti. Yarışmanın açıklama bölümünde “Mülteci olarak isimlendirdiğimiz bu insanların yaşadığı tüm zorluklar birgün herkesin sorunu olabilir. O nedenle bu sorunların bir an önce çözüme kavuşturulması zaruridir.” mesajı yer alıyordu.



BİRİNCİLİK ÖDÜLÜ KÜBA’YA GİTMİŞTİ

Mülteci konulu 1200 karikatür, ödül için yarışmış ve birincilik ödülünü Kübalı karikatürist AristidesEsteban Hernandez Guerrero kazanmıştı. “Toplumla birlikte adaletin de göç etmek zorunda kalması” vurgusu karikatüre, birincilik ödülü olan 3 bin doları kazandırmıştı. Yarışmada ikincilik ödülünü ise Romanya’dan Constatin Pavel almıştı. Avrupa Birliği’ni mültecilik konusunda seyirci kalmakla suçlayıcı bir karikatür, Pavel’e 2 bin dolar kazandırmıştı. Üçüncülüğü ise İtalyan Alessandro Gatto elde etmişti. Gatto, ağzında bebek taşıyan bir leylek ile can simidi taşıyan bir meleği yan yana uçarken çizmişti.