AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uzun süre direnmesinin ardından TBMM’nin dün İsveç’in NATO üyeliğine onay vermesi, dünya basını tarafından Erdoğan’ın “U dönüşü” olarak niteleniyor. Dünya basını, ABD’den F-16 satışının etkili olduğunu belirttiği bu kararla birlikte NATO’nun Rusya’ya karşı sınırlarının da genişlediği yorumları yapılıyor.
Dünya basını, TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine 20 ay sonra onay vermesini, AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “U dönüşü” olarak gördü.
Türkiye’de AKP yönetiminin 1 yılı aşkın süredir devam eden muhalefetini düşürmesiyle TBMM Genel Kurulu’nun İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması dünya basınında geniş yer buldu. ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times, TBMM’nin kararının “Ankara’nın Washington’la ilişkilerini gölgeleyen ve Batı’nın Rusya’yı izole etme girişimlerini baltalayan diplomatik açmazın gevşemesini sağlayacağını” ifade etti. NYT, İsveç’in NATO üyeliğinin ittifaka potansiyel askeri operasyonlar için kuzeyde çok geniş bir alan sağlayacağını; ayrıca Stokholm’ü de NATO’nun koruma şemsiyesi altına alacağını hatırlattı.
TBMM ONAYINA RAĞMEN RESMİ SÜREÇ İŞLETİLMEYEBİLİR
T24’ün derlemesine göre ABD’li gazete, TBMM’nin onayına rağmen Türkiye’nin resmi süreci işletmeyerek İsveç’in NATO üyeliğini geciktirebileceğine dikkati çekti.
Gazete ayrıca Erdoğan’ın ABD’den F-16 satın alma talebini İsveç’in NATO üyeliğiyle bağdaşlaştırdığını hatırlattı. Haberde, “Biden yönetimi satışı destekliyor, ancak Kongre Türkiye’nin insan hakları sicili ve İsveç duruşu nedeniyle direnç gösteriyor” denildi.
ABD’YE GÖRE F-16 İLE İLGİSİ YOK
ABD merkezli haber ajansı Associated Press de TBMM’nin onayıyla İsveç’in NATO üyeliğinin önündeki büyük bir engelin kalktığını vurguladı.
Türkiye’nin İsveç’in üyeliğine PKK ile bağlantıları sebebiyle karşı çıktığını hatırlatan AP, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay’ın, “İsveç anti-terör yasalarını güncellediğini, PKK’nın finansal faaliyetlerini engellediğini, bir terör şüphelisini tutukladığını ve birini de iade ettiğini” söylediğini abonelerine aktardı.
Ajansın haberinde İyi Parti milletvekili Koray Aydın’ın daha önce parlamentoya ABD’nin Türkiye’ye F-16 satışı resmileşene kadar üyeliği desteklememe çağrısı yaptığını belirtti.
AP, “ABD Başkanı Joe Biden’ın yönetimi hiçbir zaman F-16 satışıyla Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını resmen birbirine bağlamadı. Ancak Kongre’nin nüfuzlu bazı üyeleri, Türkiye’nin İsveç’in ittifaka üyeliğine destek vermediği sürece satışı desteklemeyeceklerini belirtti” yazdı.
ABD merkezli The Wall Street Journal gazetesi, İsveç’in NATO üyeliğinin onaylanmasının “Rusya’nın Ukrayna’nın işgali karşısında ittifakın tarihi genişlemesinin önündeki son engellerden birinin kalkması” olarak nitelendirdi.
DİPLOMATİK AÇMAZ SON BULDU
Erdoğan’ın hem Finlandiya’nın hem de İsveç’in NATO’ya girişini engellemekle tehdit etmesiyle başlayan süreci “Türkiye ile Batılı güçler arasındaki diplomatik açmaz” olarak tanımlayan gazete, son olarak İsveç’in üyeliğinin onaylanmasıyla bu açmazın sona erdiğini yazdı.
İngiliz The Guardian gazetesi, İsveç’in NATO üyeliğinin TBMM’de onaylanmasını “İskandinav ülkesini aylarca belirsizlik içinde kaldıktan sonra Batı askeri ittifakına katılmaya önemli ölçüde yaklaştırdı” ifadeleriyle yorumladı. Haberde, hali hazırda İsveç’in ABD ile 17 askeri üsse tam erişim sağlayan anlaşmayı imzaladığı ve NATO entegrasyon sürecini başlattığı hatırlatıldı.
ERDOĞAN’IN U DÖNÜŞÜ
Al Jazeera gazetesi, TBMM’de onaylanan tasarının Erdoğan tarafından imzalanarak “Ankara’nın bazı Batılı müttefiklerini hayal kırıklığına uğratan 20 aylık gecikmeye son vermesinin beklendiğini” yazdı.
Alman gazetesi Deutsche Welle, Erdoğan’ın daha önce İsveç’in NATO’ya üyeliğine karşı çıktığını ve İskandinav ülkesinin ittifaka katılımı konusunda şüphe uyandırdığını hatırlattı. Erdoğan’ın geçen yaz “U dönüşü” yaptığını yazan gazete, “İsveç’in üyeliği, Rusya kıyıları ve Kaliningrad eksklavı hariç tüm Baltık kıyı şeridini NATO toprağı haline getirecek” ifadelerini kullandı.
“Türkiye parlamentosu aylar süren müzakerelerin ardından İsveç’in NATO’ya katılımını onaylayarak savunma ittifakının kuzey genişlemesine karşı çıkan tek ülke olarak Macaristan’ı bıraktı” diye yazan Bloomberg, “İsveç’in katılımı NATO’yu güçlendirecek, kuzey erişimini güçlendirecek ve doğu kanadını savunma kabiliyetini artıracak” ifadelerini kullandı.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Foreign Policy dergisi, “Stockholm ve Helsinki başlangıçta NATO’ya birlikte katılma sözü vermelerine rağmen, Türkiye’nin baskıları İsveç’in üyeliğini geciktirdi” diye yazdı. “Erdoğan’ın oylamayı onaylaması halinde Macaristan, İsveç’in 31 ülkeden oluşan askeri ittifaka katılmasını engelleyen son ülke olacak” ifadelerini kullanan dergi, İsveç onayının karşılığında ABD’nin Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışını onaylaması arasındaki bağlantıyı hatırlattı.
“ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken bu ay İstanbul’a yaptığı bir ziyaret sırasında Beyaz Saray’ın, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğini oylamasının ardından satışı sonuçlandırmasının beklendiğini söyledi” ifadeleri kullanıldı.
