Türkiye’de milyonlarca üniversite mezunu devlette görev alabilmek için gece gündüz çalışıp sınavlarda ter döküyor.
Ahval’den Can Teoman’ın haberine göre, Sayıştay’ın denetim raporları, bu tabloya karşın ‘dayısı’ olanın devlete sınavsız girdiğini ortaya koydu. Belediyelere ilişkin 2017 yılı denetim raporlarına göre özel kalem müdürlükleri, memuriyete sınavsız giriş için atlama tahtası olarak kullanılıyor.
Denetim raporlarında, özel kalem müdürlüklerinin ‘doldur boşalt’ yöntemi ile ‘devlete kapağı atma’nın aracı yapıldığı, çok sayıda örnekle anlatıldı. Buna göre; belediyelerde özel kalem müdürü yapılan kişiler, kısa süre sonra başka bir kamu kurumuna naklen atanıyor. Yerine yenisi alınıyor. O da aynı yöntemle özlük hakları açısından daha iyi olan bir kuruma geçiyor.
Özel kalem müdürlükleri istisnai kadro olduğu için atamalarda eğitim ve sınav gibi şartlar aranmıyor. Üst amir, istediği kişiyi özel kalem müdürü olarak atayabiliyor.
Sayıştay, özel kalem müdürlüklerine yapılan atamaların, düzenlemenin amacına aykırı olduğunu, memuriyete sınavsız girişin bir yöntemi haline getirildiğini ve atamalardan bazılarının bakanlık onayı olmadan yapıldığını belirledi.
2017 yılı denetim raporlarında istisnai kadrolaşmaya ilişkin şu çarpıcı tespite yer verildi:
“Son yıllarda özel kalem müdürlüğü kadroları amacı dışında kullanılmakta, genel olarak boş tutulan bu kadrolar, bazı şahıslara memuriyet statüsü kazandırılmak veya ilgili idarecinin izniyle diğer kurumlara naklen atamalarını sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.”
Memuriyete usulsüz giriş yöntemine dönüşen özel kalem müdürlüğü atamaları, belediyelerde yoğunlaşıyor. Sayıştay raporlarında, usulsüz atama yapılan onlarca belediyeden biri olan İstanbul Arnavutköy Belediyesi ile ilgili olarak şu tespitler yapıldı:
“Arnavutköy Belediyesi’nin 2017 yılı hesabının incelenmesi sonucunda; Belediyenin kurulmuş olduğu 2009 yılından bu yana toplamda 2 seçim dönemi geçirdiği, söz konusu 2 dönemde de aynı Belediye Başkanı’nın seçildiği, buna rağmen özel kalem müdürlüğü kadrosuna 10 farklı kişinin 12 defa atandığı, bu atamalardan yalnızca 2’sinin devlet memurları arasından yapıldığı, diğer atamaların açıktan atama suretiyle gerçekleştirildiği, açıktan yapılan atamalardan 4 tanesi için bakanlık izninin dahi beklenilmediği görülmüştür.
Yapılan atamalar incelendiğinde; açıktan yapılan atamaların memuriyete sınavsız girişin bir yolu olarak kullanıldığı, açıktan atanan kişilerin bir süre sonra memur olarak başka bir kadroya geçirildiği, bazılarının ise naklen başka bir kamu kurumuna tayin olduğu görülmüştür. Devlet memurları arasından özel kalem müdürlüğüne yapılan atamalarda ise ataması yapılanların her ikisinin de yaklaşık iki ay boyunca görevlerinde kaldığı, bu süre sonunda söz konusu kişilerden birinin mühendis, diğerinin ise şef kadrosuna atandığı görülmektedir.”
Sayıştay denetim raporlarına göre; ülke genelinde KPSS sınavlarına girmiş ve başarılı olmuş yüzbinlerce kişi atamayı beklerken, bazı kişiler bu sınavlara girmeden istisnai memurluklar kullanılarak diğer memur kadrolarına atanıyor.
Özel kalem müdürlükleri, devlet memurluğuna girmede esas olan sınav sistemini aşmaya yönelik olarak kullanılıyor. Bu durum Anayasa’ya aykırı olduğu gibi Hazine’yi zarara uğratıcı nitelik taşıyor.
Denetime takılan bir diğer belediye ise İstanbul Beşiktaş Belediyesi. Sayıştay denetçileri, yedi personelin özel kalem müdürlüğü kadrosuna atandıktan sonra çeşitli görevlere naklen geçişlerinin yapıldığını belirledi.
İstanbul Fatih Belediyesi ile ilgili olarak ise şu tespitler yapıldı;
“İstanbul Fatih Belediyesi hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda, özel kalem müdürlüğü görevinin 2007 yılından beri bilfiil aynı personel tarafından yürütülüyor bulunmasına rağmen 2010 yılından beri 8 defa özel kalem müdürlüğü kadrosuna açıktan atama yapıldığı, açıktan atanan personelin kısa bir süre sonra özel kalem müdürlüğü kadrosunda kaldıktan sonra bir kısmının belediye bünyesindeki memur kadrolarına alındığı, bir kısmının ise başka kamu idarelerine nakil yoluyla gittiği görülmüştür.”
Sayıştay’ın İstanbul Güngören Belediyesi’ne ilişkin tespiti de şöyle;
“İstisnai memuriyet niteliğindeki özel kalem müdürlüğüne yapılan personel atamasının, memuriyete sınavsız girmenin bir yöntemi olarak kullanıldığı görülmüştür. Güngören Belediyesi Özel Kalem Müdürlüğüne, 24.08.2017 tarihinde daha önce memur olmayıp, özel sektörde çalışan bir şahsın açıktan ataması yapılmıştır. Müdürlüğe ataması yapılan söz konusu kişi, sadece 19 gün sonra özel kalem müdürlüğünden alınarak danışman kadrosuna atanmış, akabinde 30 gün sonra naklen atama yoluyla Beyoğlu Belediyesi’nde memur kadrosunda görevlendirilmiştir.”
Sayıştay’ın İstanbul Kartal Belediyesi’ne ilişkin denetim raporunda da önemli tespitlere yer verildi. Buna göre; özel kalem müdürü yapılan 5 kişinin atanmasına ilişkin İçişleri Bakanlığı izni bulunmuyor. Mevzuat hükümlerine aykırı olarak gerçekleştirilen bu atamaların iptal edilmesi gerekiyor.
Ankara Sincan Belediyesi’nde ise 6 kişi özel kalem müdürlüğü kadrosuna atandıktan kısa bir süre sonra EPDK, Diyanet, RTÜK, Çevre Bakanlığı ile Et ve Süt Kurumu’na nakil oldu.
Sayıştay’ın Afyonkarahisar Belediyesi’nde yaptığı denetimlerde, özel kalem müdürlüğü kadrosuna 7 kez atama yapıldığı, bu kişilerin kısa bir süre sonra diğer kurumlara naklen atandığı tespit edildi. Bu kişilerin belediyede 9 gün, 1 ay 6 gün, 3 ay 29 gün, 1 ay 4 gün gibi sürelerle çalıştıktan sonra bakanlıklara ve çeşitli kurumlara geçtiği belirlendi.
Özel kalem müdürlüklerinin memuriyete geçişte atlama tahtası olarak kullanıldığına ilişkin Adana Ceyhan Belediyesi’nde de çarpıcı örneklere ulaşıldı. Belediyede 3 personel, özel kalem müdürlüğü kadrosuna atandıktan sonra çeşitli görevlere veya diğer kurumlara naklen atandı.
İstanbul Bahçelievler Belediyesi’nde yapılan denetim ve incelemeler neticesinde, özel kalem müdürlüğü kadrosundan müdür ve mühendis kadrolarına yapılan atamaların mevzuat hükümlerine aykırı olduğu belirlendi.
Erzurum Büyükşehir Belediyesi’nde ise istisnai kadrodan özel kalem müdürü yapılan bir kişinin 16 gün sonra zabıta memurluğuna atandığı tespit edildi. Bu atamada, zabıta memurluğu için aranan eğitim, fiziksel özellikler ve yaş şartlarına uyulmadı. Sayıştay raporunda, 25 yaşını doldurmamış kişilerin atanabileceği kadroya 45 yaşındaki Mahmut Bektaş’ın atandığı vurgulandı.
Sonuç olarak; Sayıştay’ın denetim raporlarında pek çok belediyeye ilişkin benzer tespitlere yer veriliyor. Türkiye’de adeta teamül haline gelen yöntemle, özel kalem müdürlüğü memuriyete sınavsız girişin yolu olarak kullanılıyor.
Sayıştay raporlarında tespit edilen hususlar, esasında uzun yıllardan beri uygulanıyor. Özel kalem müdürlüğünün yanı sıra pek çok kamu kurumundaki müşavirlikler ile diğer istisnai kadrolar da, devlete sınavsız girmenin en kestirme yolu.
2015 yılında dönemin Karaman Milletvekili Mevlüt Akgün’ün 19 yaşında üniversite öğrencisi olan oğlu Celil Akgün, Kars Valiliği’ne özel kalem müdürü olarak atanmasının ardından jet hızıyla EPDK’ya memur olarak tayin olmuştu. Sayıştay’ın 2017 denetim raporları, aynı yöntemin tüm hızıyla sürdüğünü ortaya koydu.
Sayıştay raporlarında, özel kalem müdürlüklerine yapılan istisnai atamaların etik olarak doğru olmamasının yanı sıra usulsüz olduğu da belirlendi. Atamaların İçişleri Bakanlığı’ndan alınması gereken izinler alınmadan yapıldığı, Bakanlığın özel kalem müdürlüğü ile ilgili genelgesine de uyulmadığı tespitine yer verildi.
Kaynak: Ahval
