Türkiye İş Bankası’nın 100. yılında ‘Atatürk Vizyonuyla Gelecek 100. Yıla Bakış’ Konferansı’nda konuşmacı olan MIT Ekonomi Profesörü Prof. Daron Acemoğlu, T24’ten Murat Sabuncu’nun sorularını yanıtladı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in programıyla ilgili Acemoğlu “Türkiye’nin teknolojiye hazırlanması, yapay zekâya hazırlanması, iklim değişikliğine, yaşlanmaya hazırlanması, dünyadaki küreselleşmenin değişimine hazırlanması lazım. Bunların hiçbirisi var mı Şimşek programında? Bir tek enflasyon, faizler. Eşitsizlik, kurumların çökmesi. Nerede bunlar? Biz bunların hiçbirine önem vermiyoruz. Bence bunlara önem vermemiz lazım ve eğer bu dönemi yine bir tek faiz arttırın, faiz düşürün söylemiyle geçirirsek bu yine treni kaçırmamız anlamına gelecek.” dedi.
“Bu bir çözüm değil bu problemin bir parçası”
Sabuncu’nun “Hukukun ve demokrasinin olmadığı yerde ekonomiyi düzeltmek mümkün mü?” sorusu üzerine ise Acemoğlu “Bir süre götürülür tabii ki şu anda zaten bu Şimşek programı o. Faizleri arttıralım, enflasyonu düşürelim, yabancı sermayeye biraz daha tatlı görünelim. Onlar Türkiye’de yatırımda bulunsunlar. Gerideki iki üç sene içinde istihdamı biraz arttırırız, ekonominin düşmesini durdururuz, tamam. Bence bu bir çözüm değil bu problemin bir parçası.’” cevabını verdi.
“Asgari ücreti arttırarak uzun süreli ücret artışı yapamazsınız”
Gelir dağılımındaki büyük uçurum-eşitsizlik hakkında ise Acemoğlu “Eğer Türkiye’deki gelir dağılımını iyileştirmek istiyorsanız, işçileri çalışanları korumak istiyorsanız bunun iki yolu var. Biri üretkenlik artar, verimlilik artar. İkincisi onları genelde destekleyen politikalar, örneğin eğitimleri, örneğin çalışmasını, örneğin şirketler arasındaki değişimlerini, iş değiştirmelerini kolaylaştıracak politikalar geliştirilir ki ücretler artsın, istihdam artsın. Asgari ücreti arttırarak uzun süreli ücret artışı yapamazsınız. Asgari ücreti arttırarak istihdam arttıramazsınız. Popülist dediğiniz politikalar bunlarsa bunlar hiçbir işe yaramayacak… Türkiye’deki ekonomi konularındaki en ana vurgunun işçi ücretleri nasıl arttırılır olması lazım.” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’nin önünde çok kısa bir pencere var”
Sözlerinin sonunda Acemoğlu “Verimliliği nasıl arttıralım ki işçi ücretlerini arttıralım, istihdamı nasıl arttıralım? Sürekli bunlardan konuşmamız lazım. Aynı zamanda sürekliliği olan bir büyüme, sağlıklı bir büyüme olması için ücretlerin artması lazım. Ama Türkiye’deki ücret artışı ne yazık ki çok istikrarlı değil ve bunun sonucu olarak Türkiye çok eşitsiz bir ülke. Şunu yeniden vurgulamak istiyorum teknoloji trenini kaçırırsak, bahsettiğim altı akıma hazırlanmazsak bence Türkiye’nin geleceği parlak olmaz. Türkiye’nin potansiyeli çok yüksek hâlâ. Ama önünde çok kısa bir pencere var. 10 sene 15 sene. Ondan sonra yaşlanmaya başlıyoruz, ondan sonra iyice geri kalmış olacağız, ondan sonra yapay zekâ trenini kaçırmış olacağız. Bu 10-15 sene içinde doğru şeyleri yapmamız lazım.” dedi.