Türkiye, cumhuriyetin kuruluşunun 95’inci yılını kutlarken, siyaset kurumunun tartıştığı konuların başında cezaevlerindeki bazı suçlulara yönelik af çalışması geliyor.
ERDOĞAN VE BAHÇELİ ARASINDA ANLAYIŞ FARKI
Af konusunu yaklaşık 5 ay önce, 24 Haziran seçimi öncesi Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli gündeme getirdi. Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP lideri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da meseleye sıcak yaklaştı; ancak çok temel bir farkla. Bahçeli, şahıslara karşı işlenmiş suçlara yönelik affı isterken, Erdoğan tam tersini, yani devlete karşı işlenmiş suçlarla ilgili af çıkabileceğini savundu.
CUMHUR İTTİFAKI SEKTEYE UĞRADI
Tartışmalar geçen hafta o kadar alevlendi ki; Bahçeli, “50 bin uyuşturucu suçlusuna af istiyorlar.” diyen Erdoğan’a tepki olarak AKP ile kurdukları ‘Cumhur İttifakı’na yerel seçimde uymayacağını açıkladı. Erdoğan da “O zaman herkes kendi yoluna.” diyerek resti restle karşıladı.
KOĞUŞLARDA KAPASİTENİN İKİ MİSLİ İNSAN
Af tartışmasının arka planında cezaevlerinde yaşanan rekor seviyedeki artış var. Özellikle 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi sonrası yaşanan toplu ve seri tutuklamalar sonucu hapishanelerde yer kalmadı. Birçok cezaevinin koğuşlarında kapasitesinin iki misli fazlası insan kalıyor. Yerlerde, merdiven boşluklarında yatanlar bile var.
CHP MİLLETVEKİLİ’NİN RAPORUNDA ÇARPICI SONUÇLAR
Konuyla ilgili somut ve çarpıcı rakamlar Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi’nin hazırladığı 31 mayıs 2018 tarihli rapora yansıdı. Buna göre, Mayıs 2018 itibarıyla Türkiye’deki ceza infaz kurumlarında 95 bin 390’ı tutuklu olmak üzere 246 bin 416 kişi bulunuyor.
AKP’DEN SONRA CEZAEVLERİ NÜFUSU YÜZDE 315 ARTTI
Söz konusu tutuklu nüfusun 28 bin 488’ini hükümözlü, yani ilk derece mahkemesi tarafından hakkında mahkumiyet kararı verilmiş ve tutukluluk hâlinin devamına hükmedilmiş kişiler oluşturuyor.
Bu rakam, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en yüksek cezaevi nüfusuna işaret ediyor. Ayrıca, AKP’nin iktidara geldiği 2002’den bu yana, 16 sene içinde cezaevi nüfusunda yüzde 315’lik artış olduğunu gösteriyor.
Cezaevlerinde bulunan kadınlar ise toplam hükümlü/tutuklu nüfusun yüzde 4’ünü oluşturuyor.
Cezaevlerinde bulunan kadınlar ise toplam hükümlü/tutuklu nüfusun yüzde 4’ünü oluşturuyor.
Bu rakamlar Türkiye’yi söz konusu alanda dünya ikincisi konuma getirdi. Londra merkezli World Prison Brief’in istatistiklerine göre; Türkiye, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesi ülkeler arasında Haziran 2018 itibarıyla ABD’den sonra en yüksek ikinci cezaevi nüfusuna sahip ülke.
CEZA İNFAZ KURUMLARI KAPASİTEYİ 36 BİN KİŞİ AŞTI
140 Journos’un derlediği bilgilere göre, Temmuz 2018 itibarıyla Türkiye’de 287’si kapalı, 74’ü müstakil açık, 10’u kadın kapalı, 7’si kadın açık, 7’si çocuk kapalı ve 4’ü çocuk eğitim evi olmak üzere 389 ceza infaz kurumu bulunuyor. Bunların toplam mahpus kapasitesi 210 bin 882 kişi olup, Mayıs 2018 istatistikleri ışığında değerlendirildiğinde mevcut doluluk oranlarının Türkiye genelindeki kontenjanın 35 bin 534 kişi üzerinde olduğu çıkarımı yapılabilir.
2023’E KADAR 228 YENİ CEZAEVİ YAPILACAK
Nitekim hükümlü/tutuklu nüfusun 2000’lerin başından beri hızlı bir ivmeyle arttığı Türkiye’de, 2006-2018 yılları arasında (133 bin 916 kişi kapasiteli ) 155 yeni ceza infaz kurumu açıldı. Öunlara ilave olarak, Adalet Bakanlığı 2023 yılına kadar ( 137 bin 687 kişi kapasiteli) 228 cezaevi daha açmayı planlıyor.
