Anayasa Mahkemesi, milletvekillikleri düşürülen HDP’li Leyla Güven ve Musa Farisoğulları hakkında yapılan başvuruların ‘yetkisizlik’ gerekçesiyle reddine karar verdi.
Aynı zamanda Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı olan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Leyla Güven ile partinin Diyarbakır Milletvekili Musa Farisoğulları’nın yargılandıkları davalarda haklarında verilen hapis cezalarının kesinleşmesi üzerine vekilliklerinin düşürülmesinin ardından başvurularda bulunulan Anayasa Mahkemesi (AYM), bu başvuruları 25 Haziran’da reddetmişti.
AYM, “yetkisizlik” gerekçesiyle reddettiği başvuruya dair gerekçeli kararını açıkladı.
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede, iki vekilin üyeliğinin, mahkeme kararının TBMM’ye bildirilmesi sonrasında gerçekleştiğini, Anayasa’nın 84. Maddesi’nden yer alan sebeplerden biri ile düşme söz konusu olmadığı için, yetkisizlik gerekçesiyle başvurunun reddine karar verdi.
Anayasa’nın “Milletvekilliğinin düşmesi” başlıklı 84’üncü Maddesi’ne göre;
“1- İstifa eden milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesi, istifanın geçerli olduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanınca tespit edildikten sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunca kararlaştırılır.
2- Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle olur.
3- 82’nci maddeye göre milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar eden milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, yetkili komisyonun bu durumu tespit eden raporu üzerine Genel Kurul gizli oyla karar verir.
4- Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam beş birleşim günü katılmayan milletvekilinin milletvekilliğinin düşmesine, durumun Meclis Başkanlık Divanınca tespit edilmesi üzerine, Genel Kurulca üye tamsayısının salt çoğunluğunun oyuyla karar verilebilir.”
Kararında, Anayasa’nın “iptal istemi”ne dair 85’inci Maddesi olan “Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına veya milletvekilliğinin düşmesine 84 üncü maddenin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarına göre karar verilmiş olması hallerinde, Meclis Genel Kurulu kararının alındığı tarihten başlayarak yedi gün içerisinde ilgili milletvekili veya bir diğer milletvekili, kararın, Anayasaya, kanuna veya İçtüzüğe aykırılığı iddiasıyla iptali için Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Anayasa Mahkemesi, iptal istemini onbeş gün içerisinde kesin karara bağlar” hükmüne atıf yapan AYM, milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin 84’üncü maddesinin 1, 3 ve 4’üncü fıkraları yönünden yetkili olduğuna işaret etti.
AYM, Güven ve Musa Farisoğulları’nın vekilliklerinin düşürülmesinin ise 84’üncü maddenin “kesin hüküm giyme veya kısıtlanma” gerekçelerini içeren ikinci fıkrasına göre gerçekleşmesinin başvuru yapma imkanı tanımadığına işaret ederek, “yetkisizlik” nedeniyle başvurunun oy birliğiyle reddine karar verdi.
NE OLMUŞTU?
HDP Batman Milletvekili Necdet İpekyüz Musa Farisoğulları için, HDP Diyarbakır Milletvekili Hişyar Özsoy ise Leyla Güven için vekilliklerinin düşürülmesi kararında Anayasa’nın 7 maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle 10 Haziran’da AYM’ye başvurmuştu.
Başvuruda, Anayasa’nın 2, 10, 13, 25, 26, 67 ve 83 maddeleri; TBMM İçtüzüğü’nün 138’inci maddesi; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 10, 11 ve 18’inci maddeleri ve 1 No’lu Ek Protokol’ ün 3’üncü maddesi olmak üzere, ulusal ve uluslararası mevzuata ve TBMM teamüllerine aykırılığı sebebiyle Anayasa’nın 85’inci maddesi uyarınca iptali ve milletvekilliği sıfatının iadesi talep edildi.
AYM, 25 Haziran’da açıkladığı kararında bu başvuruları “yetkisizlik” gerekçesiyle reddettiğini duyurmuştu.
