Anayasa Mahkemesi, 15 Temmuz 2016’da sokağa çıkarak askere müdahale eden sivillere KHK ile getirilen dokunulmazlığın Anayasa’ya uygun olduğuna hükmetti.
Anayasa Mahkemesi, 15 Temmuz olaylarına ve sonrasındaki eylemlere müdahale eden sivillerin bu eylemleri nedeniyle sorumluluklarının bulunmamasına ilişkin düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verdi.
CHP’li Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç ve beraberindeki 127 milletvekili, 15 Temmuz 2016’da yaşanan olaylar ve sonrasındaki eylemlere müdahale eden sivillere dokunulmazlık getiren KHK düzenlemesinin Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal davası açmıştı. AYM, KHK ile getirilen düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verdi.
Resmi Gazetede yayınlanan 6755 sayılı kanun hükmündeki kararnamede, askerlere ve olaylara müdahale eden sivillerin cezai sorumluluğu doğmayacağı hükmü bulunuyordu. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda, kuralın af niteliği taşıdığı, bu nedenle TBMM’de kabulü için üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun aranması gerektiği, düzenlemenin bu haliyle muhalefeti şiddet yoluyla susturmanın aracı olduğu, suç işlemeye teşvik eden bir niteliğinin bulunduğu, başta yaşam hakkı ve işkence yasağı olmak üzere birçok temel hak ve özgürlüğü ölçüsüz biçimde sınırladığı belirtilerek de esas bakımından Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi.
AYM: HUKUK DEVLETİNİ İHLAL EDEN YÖNÜ YOK
Anayasa Mahkemesi, oybirliğiyle aldığı kararda, KHK ile genel af ya da özel aftan söz edilemeyeceğini, dava konusu kuralın herhangi bir suça ilişkin olmadığı, sadece 15 Temmuz olayları ve terör eylemleri ile bunların devamı niteliğindeki eylemlerin bastırılması kapsamındaki fiillerin cezai sorumluluk oluşturmayacağını belirttiği savunuldu. AYM esas bakımından yaptığı incelemede ise “terör eylemleri ile bunların devamı niteliğindeki eylemlerin bastırılması kapsamında” ibaresinin kuralı belirsiz hâle getirmediğini, anılan ibarede 15 Temmuz’u kapsayıcı nitelikteki eylemlerin her birinin ayrı ayrı yazılmasının mümkün olmaması nedeniyle yer verilmiş olduğu, bu durumun yasa yapma tekniğinin doğasından kaynaklandığını savundu. Kararda, “Hukuka uygun bir fiili gerçekleştirenlere hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluk yüklenmemesinin hukuk devleti ilkesini ihlal eden bir yönünün bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır” denildi.
YARGILAMA ENGELİ GETİRMİYOR
Kararda, “Dava konusu kural bir yargılama engeli getirmemektedir. Haksızlık oluşturduğu ileri sürülen fiiller için yapılacak incelemede söz konusu fiilin kuralın getiriliş amacı kapsamında işlenip işlenmediğinin değerlendirileceği ve varılan sonucun anılan kapsamda olmadığının tespit edilmesi hâlinde sorumluluğun gündeme geleceği kuşkusuzdur” ifadesi kullanıldı.
ANAYASA’YA AYKIRI DEĞİL
Anayasa Mahkemesi, 15 Temmuz’da yaşanan olayların bastırılması kapsamında hareket eden kişilerin bu fiilleri nedeniyle hukuki, idari, mali ve cezai sorumluluklarının doğmayacağına ilişkin kuralın şekil ve esas bakımından Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine oy birliğiyle karar verdi.
ASKERLER KÖPRÜDE LİNCE UĞRAMIŞTI
15 Temmuz’da Boğaziçi Köprüsünde teslim olan askerler siviller tarafından linçe uğramış, askeri öğrenci Murat Tekin’in boğazının kesilerek öldürüldüğü belirlenmişti. Köprüdeki olaylarla ilgili herhangi bir soruşturma başlatılmadı.
