Başbakan eski Yardımcısı Yalçın Akdoğan, AKP’liler için sık sık kullanılan “biat etme”nin aslında kötü bir şey olmadığını savundu.
Star gazetesindeki köşesinde “TBMM genel kurulunu izleyenler muhalefet partisinden milletvekillerinin çoğu zaman ‘biat’ kavramı üzerinden AK Parti’ye yüklendiklerini görürler.” diyen Yalçın Akdoğan, bu kavramın “aşağılayıcı bir anlamda” kullanılmasının büyük haksızlık olduğunu öne sürdü.
Konuyu İslami argümanlarla açıklamaya çalışan Akdoğan, “Cenab-ı Hak Kur’an’da açık bir şekilde iman edenlerin Allah’a, Peygambere ve onlardan olan yöneticilere itaat etmesini emreder. Ehliyet, liyakat, emanet, biat gibi kavramlar bu çerçevede önem taşır. Allah, emanetin ehline verilmesini buyurur, Peygambere biatı Allah’a biat olarak görür, Peygamberin belli konularda ümmetinden biat almasını ister.” ifadelerini kullandı.
“Akabe biatları”nda Peygamberi yalnız bırakmayacaklarına dair topluluğun söz verdiğini anımsatan Akdoğan şöyle devam etti:
“Biat elbette yöneticiye bağlılık sunma, sadakat ortaya koyma durumudur. Yönetimin meşruiyetini oluşturan temel noktalardan birisi toplumsal kabuldür. İslam Ansiklopedisi, biat’ı “İslâm devletinde idare edenle idare edilenler arasında yapılan, seçim veya bağlılık karakteri taşıyan sosyopolitik akid” olarak tanımlar. Biat deyince körü körüne bağlılıktan değil, batılıların toplumsal sözleşmesinin bir benzeri olan bir ahitleşmeden bahsetmiş oluruz. Geleneksel İslam düşünürlerinden Maturidi, Mutezile (Mutezile biatı toplumsal sözleşme olarak görürken, buna aykırı hallerin, açık fıskın ve seçimle iş başına gelmemenin biat çerçevesini bozduğunu düşünür) veya Gazali’ye göre de, yakın dönemdeki Turabi başta olmak üzere birçok İslam düşünürüne göre de biatlaşma bir toplumsal veya anayasal sözleşme halidir.”
PEKİ BİAT NEDİR
Biat kelimesinin açıklaması “fetvalar.com” sitesinde “müridin, mürşidine sâdık ve bağlı kalacağına, ona kayıtsız şartsız teslim olacağına, her dediğini itiraz etmeden yapacağına dair söz vermesidir” şeklinde geçiyor.
Sitede biat için yapılan tanım şöyle:
“Kelime olarak, ahdetme, söz verme, birinin hâkimiyetini kabullenme, ona bağlılığını sunma mânâsına gelen bîat; İslâm hukûkuna göre, hilâfet makamına geçen kişinin eli üzerine el koymak veya musâfaha etmek (el sıkışmak) yoluyla bağlılığını göstererek itâat edeceğine dâir söz vermektir.
Tasavvuf ıstılâhında ise bîat; müridin, mürşidine sâdık ve bağlı kalacağına, ona kayıtsız şartsız teslim olacağına, her dediğini itiraz etmeden yapacağına dair söz vermesidir. Bu maksatla tarîkat mensupları arasında düzenlenen merâsime de, ‘bîat merâsimi’ denir.
Bir başka târifle bîat; şeyhten el alıp söz vererek, onun dostuna dost, düşmanına düşman olmak… Gerek rahat-ferah ve gerekse sıkıntılı zamanlarda ona itâat edip emrinden dışarı çıkmamaktır.”
