Türkiye’de gündeme gelen şiddet olayları son dönemde artış gösterdi. Ekonomik kriz, siyasette kullanılan gergin dil, adalet kurumuna güvenin azalması ise toplumsal şiddeti körükleyen nedenler arasında gösteriliyor. İnsanların rahat bir şekilde ruhsatsız silaha ulaşabilmesi ve artan bireysel silahlanma oranları da, şiddet olaylarını artırıyor. Umut Vakfı’nın verilerine göre 2022’de medyaya 3 bin 984 silahlı şiddet olayı yansıdı. Bu silahlı şiddet olaylarında 2 bin 278 kişi öldürüldü. Vakfın verilerine göre 4 milyon ruhsatlı silah var. Bunun 9 katı kadar da ruhsatsız silah olduğu düşünülüyor.
Ekonomik kaygılar
Cumhuriyet’ten Sena Tufan’a konuşan uzmanlar, toplumda kaygı düzeyinin artmasıyla şiddete eğilimin çoğaldığını söyledi.
Psikolog Büşra Gökağaç, “Türkiye, dünyanın en mutsuz ülkeleri sıralamasında ilk 10’da. Mutsuzluğun ve toplumdaki gergin ortamın kişileri şiddete yönelttiğini yaşanan olaylar doğruluyor. Verilen cezaların caydırıcı olmayışı da bu eğilim üzerinde etkili” dedi. Gergin geçen seçim sürecinin de toplumda olumsuz etkilere yol açtığını ifade eden Gökağaç, “Her yeni güne zam haberleriyle uyanıyoruz. Bu kaygı düzeyi arttıkça toplum da şiddete sürükleniyor” ifadelerini kullandı.
‘Adalete güven sarsıldı’
Avukat Çağla Gül Bulut ise uzun süren yargılamaların ve adil olmayan sonuçların toplumun adalete olan güvenini sarstığını söyledi. Bulut, “Böyle bir ortamda insanlar, adalete sığınmaz kendi adaletlerini ne yazık ki kendileri sağlamaya çalışır. Türkiye’deki cezasızlık, 3-5 ay yatar çıkarım algısı, bireysel silahlanma, ülkedeki ekonomik buhran gibi unsurlar bir araya geldiğinde suç oranları artıyor” dedi.
Silah yaşı 12’ye indi
Jandarma Genel Komutanlığı’nın verilerine göre 2018’de silah bulundurma ruhsatı alan kişi sayısı 7 bin 630’ken, bu sayı 2021’de 16 bin 569’a yükseldi. 2018’de 3 bin 41 kişi taşıma ruhsatı alırken bu sayı 2021’de 9 bin 870’e çıktı. Adalet Bakanlığı verilerine göre ise 2022’de “Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun” kapsamında 3 bin 352 çocuk yargılandı. Silah ya da bıçak kullandığı, bulundurduğu ya da ticaretini yaptığı gerekçesiyle hakkında dosya açılan 3 bin 352 çocuktan 455’i 12-14, 2 bin 897’si de 15-17 yaş grubunda.