2021 yılında tüm Marmara Denizi’ni saran ve kamuoyunda “deniz salyası” olarak bilinen müsilaj sorunu, tekrar görünür hale geldi. Kocaeli Karamürsel, Bursa Gemlik, Çanakkale Eceabat ve İstanbul Kınalıada’da su üstüne çıkan müsilaj sahilleri kapladı. Görüntüler Marmara Denizi’nin can çekiştiğini ortaya koydu.
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi öğretim görevlisi Prof. Dr. Mustafa Sarı’ya göre müsilajın ana nedeni Marmara Denizi’ndeki kirlilik yükü. 2021 yılında başlatılan 22 maddelik Marmara Denizi Eylem Planı’nın uygulamada yetersiz kaldığını belirten Sarı, “Bakanlık 19 maddenin başarıldığını söylüyor, ben 11’inin başarıldığını düşünüyorum. Bilim kurulu ve koordinasyon kurulu kurulu oluşturuldu.
Müsilajın azaltılmasına, atık yükünün azaltılmasına yönelik yasal düzenlemeler yaptık, limitler değiştirildi. Marmara Denizi özel çevre koruma bölgesini ilan edildi. Amaç Marmara’nın kirlilik yükünü azaltmaktı. İşte başarılamayan maddelerden bir tanesi bu, Marmara’nın kirlilik yükünü azaltamamışız. Esas noktada başarılı olunamadı. 2021’de ileri biyolojik arıtma oranı %51’di, 2024’te sadece %0.7 artarak %51.7 olmuş yani ilerleme neredeyse yok” sözleriyle tabloyu özetledi.
Atıkların Marmara için en büyük kirletici olduğunu belirten Prof. Dr. Sarı, “Denize arıtılmadan boşaltılan evsel, endüstriyel ve tarımsal atıkların büyük bir tehdit oluşturduğunu vurgulayan Sarı, “25 milyon insanın atığının yarısı hâlâ arıtılmadan Marmara’ya dökülüyor. Endüstriyel atıkların %70’i arıtılmadan denize veriliyor. Tarımsal atıklarda arıtma zaten yok. Bu tabloyla müsilajı engellememiz mümkün değil” dedi.
Ekosistem zarar görüyor
Müsilajın su altı ekosistemini yok ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Sarı, “Müsilaj sadece çevreyi değil, ekonomiyi ve toplum sağlığını da tehdit ediyor. Deniz çayırları fotosentez yapamıyor, Pina, Midye, sünger gibi sabit canlılar müsilajın altında kalarak ölüyor. Balıkların yumurtaları yüzeye çıkıp ölüyor, gemi makineleri zarar görüyor ve turizmi etkiliyor” ifadelerini kullandı.
Birlikte hareket edilmeli
Durumu sadece çevre krizi değil aynı zamanda ekonomik ve sosyo-psikolojik bir kriz olarak da gören Sarı, çözümün hâlâ mümkün olduğunu söylüyor: “Amasız, fakatsız bu 22 maddelik eylem planını uygulamamız lazım. Evsel atıkları, endüstriyel atıkları ve tarımsal atıkların bir litresini bile ileri biyolojik arıtmadan geçirmeden Marmara Denizi’ne vermemeliyiz. Müsilajın önüne ancak böyle geçeriz. Denizdeki PIina’nın, denizdeki yengecin, balığın belediyeleri kimin yönettiğinden haberi yok, bizim bir tane talebimiz var. Yerel ve merkezi yönetimler ile sivil toplum bir araya gelsin ve bir an önce Marmara Denizi’ne akan bu kirlilik kaynakları durdurulsun. Kirliliği azaltılmajı ve müsilaj oluşumunun önüne geçer. Ancak böyle bir durumda Marmara denizi kurtulur. Aksi halde müsilaj önümüzdeki yıllarda da daha çok bizim başımıza dert olmaya, bela olmaya devam edecek.”
Haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz
