Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un 78 kişinin canına mal olan Kartalkaya’daki yangın faciasında ihmali olduğu belirtilen bakanlık bürokratları ile çalışanlarının soruşturulmasına izin vermemesi tepkilere neden olurken, yeni skandal detaylara ulaşıldı. Buna göre, İçişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da bürokratları ve personeli hakkında soruşturma izni vermedi.
Kartalkaya’daki Grand Kartal Otel’de yaşamını yitiren Alp Mercan ve Yiğit Gençbay’ın aileleri, sorumluların ortaya çıkarılması için 27 Şubat’ta İçişleri Bakanlığına bir başvuruda bulundu. Aileler, Bakanlığa bağlı İl Özel İdaresi’nin yangın güvenlik önlemlerini göz ardı eden oteli yeterince denetlemediğini ifade etti. İdarenin başında valilerin bulunduğu anımsatılırken Bolu’da vali olarak görev yapan kimi isimler için soruşturma izni verilmesi gerektiği dile getirildi.
Ancak DW Türkçe’nin haberine göre İçişleri Bakanlığı, bir aylık sürede yanıt vermesi gereken bu başvuruyu cevapsız bıraktı. Bakanlığın söz konusu başvuruya sessiz kalması, “zımni red” olarak adlandırılıyor. Zımni red, bir başvurunun açıkça reddedilmeden, idarenin sessiz kalması veya süre geçmesine rağmen yanıt vermemesiyle reddedilmiş sayılması olarak ifade ediliyor. Mercan ve Gençbay aileleri, soruşturma izni vermemesi anlamına gelen bu işlemin iptali ve ilgili personelin soruşturması talebiyle yargıya başvurdu.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI YANIT BİLE VERMEDİ
İdare mahkemesine yapılan başvuruda, İçişleri Bakanlığının başvuruya sessiz kalmasının Türk Ceza Kanunu’na göre suç niteliği taşıdığına vurgu yapıldı. “Ne yazık ki anlaşılmaz ve kabul edilemez şekilde İçişleri Bakanlığı soruşturma izni verip kapsamlı bir soruşturma açmadığı gibi, tenezzül edip bu başvuruya cevap bile vermemiştir” denilen dilekçede, “Bakanlığın bu yaklaşımı müvekkillerin yanında faciada yakınlarını kaybedenler ve duyarlı tüm insanlarda oluşan tramvayı artırmakta, olayın sorumluları hakkında hukuken gerekenlerin yapılacağı düşüncesinden uzaklaşmasına yol açmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
Başvuruda, mevcut Bolu Valisi Abdulaziz Aydın ile birlikte, ruhsat verme yetkisinin İl Özel İdarelerine devredildiği 10 Nisan 2009’dan sonra görev yapan tüm valiler hakkında soruşturma izni verilmesi gerektiği belirtiliyor. O isimler ise dilekçede şöyle sıralanıyor: “Erkan Kılıç, Ahmet Ümit, Aydın Baruş, Ahmet Zahteroğulları, İbrahim Özçimen ve Halil İbrahim Akpınar.”
ÇALIŞMA BAKANLIĞI SESSİZ KALDI
Yine 27 Şubat’ta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına başvuran aileler, Bakanlık çalışanları hakkında soruşturma izni verilmesini talep etti. Fakat Çalışma Bakanlığı da İçişleri Bakanlığı gibi bu başvuruya sessiz kaldı. Bakanlığın “zımni red” anlamına gelen işleminin iptali için yine yargıya başvuruldu. Dilekçede, “Bilirkişi raporundaki tespitlere göre; belli bir süredir kanunen yükümlü olunmasına rağmen otel işletmesinin iş güvenliği uzmanına sahip olmaması ve işyeri güvenliği bakımından hayati tehlike arz eden yangına karşı tedbirlerde eksikliğe rağmen bu bakanlık tarafından da denetim yapılmamıştır” ifadeleri yer aldı.
Dilekçede, şu kamu çalışanları hakkında soruşturma izni verilmesi isteniyor:
“İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlük görevini mevcutta ve otelin faaliyette bulunduğu tarihlerde ifa edenler, anılan Genel Müdürlükte otelin faaliyet göstermekte olduğu süre içinde denetimden sorumlu Genel Müdür yardımcılığını ifa edenler, söz konusu otelin faaliyette bulunduğu dönemde iş sağlığı ve güvenliği yönünden denetimlerini yapan iş müfettişleri, teşkilat şemasına göre konuyla ilgili görev ve yetkisi bulunan diğer kamu görevlileri.”
Kamu görevlilerinin yargılanması, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlerinin Yargılanması Hakkındaki Kanun kapsamında yapılıyor. Kanuna göre, görevinden dolayı suçlanan bir bürokrat veya bakanlık çalışanının yargılanması, bakanın iznine tabi.
TURİZM BAKANI PERSONELİ KORUYOR
Turizm Bakanlığı; İçişleri Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının aksine bürokratları ile personelinin soruşturulmasına direkt izin vermemişti. Kamuoyuna DW Türkçe’nin duyurduğu karar, Bakan Ersoy’un imzasıyla 16 Nisan’da alınmıştı. Söz konusu kararda, Turizm Bakanlığının yangın güvenliğine ilişkin denetim sorumluluğunun bulunmadığı ileri sürülüyor.
BİLİRKİŞİLER NE DİYOR?
Bolu’daki Kartalkaya Kayak Merkezi’nde yer alan Grand Kartal Oteli’nde, 36’sı çocuk 78 kişi yaşamını yitirirken otel yönetiminin yangın güvenlik önlemlerini göz ardı ettiği, kamu kurumlarının da denetlemediği görülüyor. İstanbul Teknik Üniversitesi’nden uzmanlarca hazırlanan bilirkişi raporunda, yangının faciaya dönüşmesine neden olan ihmaller zinciri sıralanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile İl Özel İdaresi’nin yetkililerinin “gerekli denetimleri zamanında ve gereği gibi yapmadıklarından dolayı olayda birinci derecede etkili olduğu” kaydediliyor. Aynı şekilde Kültür ve Turizm Bakanlığı da faciadan “birinci derece sorumlu” tutuluyor.
OĞLUNU KAYBEDEN DANIŞTAY BAŞKANI TEPKİLİ
Tıp fakültesi öğrencisi Yiğit Gençbay ile makine mühendisi Alp Mercan, 21 Ocak’ta çıkan yangından ilk etapta sağ olarak kurtulmuş ancak insanları kurtarabilmek için döndükleri otelde yaşamlarını yitirmişti.
Yiğit Gençbay’ın babası Danıştay 9’uncu Daire Başkanı Abdurrahman Gençbay, TBMM Kartalkaya Otel Yangınını Araştırma Komisyonu son toplantısında dikkat çeken bir konuşma yapmıştı. 35 yıllık bir yargıç olan Gençbay, 4483 sayılı Kanuna değinerek verilmeyen soruşturma izinlerine ilişkin şunları söylemişti: “Turizm Bakanlığını harekete geçirmek için, İçişleri Bakanlığını harekete geçirmek için ve Çalışma Bakanlığını harekete geçirmek için ‘4483 kapsamında soruşturma açın’ diye kurumlara başvurduk, 27 Şubat’ta. Bir cevap verilmedi, zımni red oluşturuldu. Zımni red oluşturulduktan sonra, bilirkişiler raporunu açıkladı. Raporun sonuç böِlümünde kelimesi kelimesine aynı ifadelerle, Belediye birinci derecede etkilidir, İl Özel İdaresi birinci derecede etkilidir, Çalışma Bakanlığı birinci derecede etkilidir, Turizm Bakanlığı birinci derecede etkilidir. Dedik ki, ‘Herhalde bundan sonra artık başsavcılık da bir soruşturma izni isteyebilir. Bekleyelim ya da bakanlık soruşturma izni verebilir.”
Gençbay’ın komisyondaki bu ifadelerinin ardından Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hem Çalışma Bakanlığı hem de Turizm Bakanlığı hakkında soruşturma izni talep ettiği açıklandı.
VALİLİK İZİN VERMEDİ, YARGI KALDIRDI
Öte yandan Bolu Valiliği de daha önce İl Özel İdaresi’nin altı çalışanına soruşturma izni vermemişti. Valilik, söz konusu kişilerin “hukuki sorumluluğunun bulunmadığını” öne sürse de bu karar yargıdan dönmüştü. Ankara Bölge İdare Mahkemesi, valilik kararını iptal etmiş ve altı kamu çalışanına soruşturma izni vermişti.
