Yaşanan ekonomik kriz, vatandaşın gündemini aş ve işe çevirdi. Kadir Has Üniversitesi’nin son anketinde halkın en önemli gündeminin işsizlik, hayat pahalılığı ve TL’nin değer kaybı olduğu ortaya çıktı.
Kadir Has Üniversitesi Türkiye Çalışmaları Merkezi tarafından, Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinatörlüğünde her yıl aralık ayında gerçekleştirilen “Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması” (TSSEA) 2018 yılı sonuçları açıklandı.26 şehirde yüz yüze yapılan görüşmelerle yapılan araştırmanın sonuçları, Türkiye’nin şu andaki en önemli sorununun ekonomik kriz olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, işsizlik, hayat pahalılığı ve Türk Lirası’nın değer kaybetmesi halkın gündemindeki en önemli sorunlar olarak sıralanıyor.
2017’de yüzde 17’lik oranla en önemli üçüncü sorun olarak görülen işsizlik, bu yıl yüzde 27’ye ulaşarak ülke sorunları arasında birinci sıraya yerleşti. “Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?” sorusuna “hayat pahalılığı” yanıtını verenlerin oranı ise yüzde 13,2’den yüzde 17,8’e yükseldi.
Araştırma, 26 kent merkezinde yaşayan, 18 yaş ve üzeri bin kişi ile yüz yüze olarak, siyaset, ekonomik gelişmeler, toplumsal ilişkiler, Türkiye ve uluslararası gündem konularında sorular içeren anketle gerçekleştirildi.
VATANDAŞIN YÜZDE 57’SİNİN EKONOMİSİ KÖTÜ
Coğrafi olarak bakıldığında Doğu ve Güneydoğu Anadolu hariç tüm bölgelerde en önemli sorun “işsizlik” iken, Güneydoğu Anadolu’da “hayat pahalılığı”, Doğu Anadolu’da ise “terör” en önemli sorun olarak görülüyor. “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?” sorusuna toplumun yüzde 57,1’i “Ekonomik olarak daha kötüye gidiyor” yanıtını verdi.
Bu oran 2017’de yüzde 48,8 düzeyindeydi. Ankete göre, 2016 yılından beri “başarılı” bulunma oranı artışta olan “hükümetin ekonomi politikaları”, 2018 yılında 2017’ye göre 14,2 puan düşerek yüzde 33,5’e indi. Bu oranın 2016 sonuçlarının gerisinde kaldığı gözlemlendi.
DİNDAR VE SAĞCILAR ÇOK MUTSUZ
Öte yandan kendilerini Türk, dindar, müslüman veya sağcı olarak tanımlayan ve toplumun yüzde 25’ini temsil eden bir grup tespit ettiklerini söyleyen Prof. Mustafa Aydın, “Bu grubun yaklaşık yüzde 48’i AKP’ye, yüzde 35’i CHP’ye, oy verenlerden oluşuyor. Çok mutsuzlar ve ekonomik krizden çok fazla etkileniyorlar. Yüzde 16’sının seçimlerde ne yapacağı belli değil. Seçim sonuçlarını da bu grup etkileyecek.” değerlendirmesini yaptı.
İŞTE ARAŞTIRMADAN ÇARPICI SONUÇLAR
Terörle mücadelede sınır ötesi operasyonlara olan destek bu yıl yüzde 56,4’ten 45,1’e düştü.
Türk halkının yüzde 58,7’lik kesimi Türkiye’nin NATO üyeliğinin devam etmesi gerektiğini belirtti.
AB müzakerelerine devam edilmesi gerektiğini belirtenlerin oranı, yüzde 48,9 olarak gözlemlendi. 2017 ile karşılaştırıldığında AB ile müzakerelere devam edilmelidir görüşü 5,3 puan arttı.
“Sizce Türkiye bölünme tehlikesi altında mı?” sorusuna katılımcıların yüzde 18,8’i “Evet” cevabı verdi. 2017 yılında bu oran yüzde 28,8 olarak gerçekleşmişti.
EN TEHLİKELİ ÜLKE ABD
Vatandaşın yüzde 81,9’u Türkiye için en çok tehdit oluşturan ülke olarak ABD’yi gördüğünü söyledi. 2017’ye bu oran yüzde 17,6 arttı. İsrail, yüzde 63,3 ile ikinci sırada yer aldı.
Türkiye’nin en önemli dostu ise yüzde 63,6 ile yine Azerbaycan oldu. Azerbaycan’ı KKTC ve Pakistan takip etti.
YÜZDE 58,5 YENİ SİSTEMİ İSTEMİYOR
Ülkenin yönetim tarzı olarak “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini” benimseyenlerin oranı yüzde 46,7 olarak tespit edilirken, toplamda başkanlık veya partili cumhurbaşkanlığı alternatiflerini destekleyenlerin oranı yüzde 58,5 olarak belirlendi.
İSTANBUL DİNDAR, ANKARA VE İZMİR DÜRÜST BAŞKAN İSTİYOR
Katılımcılara sorulan “Sizce Büyükşehir Belediye Başkanı olacak kişi size sayacağım özelliklerden hangilerine sahip olmalıdır?” sorusuna İstanbul’da ilk sırada “İnançlı Müslüman” ikinci sırada “çalışkan” karşılığı verilirken; Ankara ve İzmir’de ise ilk iki sırada‘Çalışkan’, ‘Dürüst ve namuslu olmak’ cevapları verildi.
CUMHURBAŞKANLIĞINA GÜVEN YÜZDE 44’E DÜŞTÜ
2017’de Cumhurbaşkanlığı kurumuna güven yüzde 56,5 olarak belirlenmişken, bu yıl bu oran yüzde 44,1 olarak tespit edildi. Kurumlara duyulan güvenin genel olarak düştüğü gözlemlendi. Ordu’ya olan güven yüzde 60’dan, yüzde 51,2’ye düştü. Bu düşüşe rağmen ikinci sırada yer aldı. En az güvenilen kurum ise, bu sene de değişmeyerek yüzde 31,9 ile yine medya oldu.
VATANDAŞIN YÜZDE 20’Sİ ÜLKEDEN AYRILMAK İSTİYOR
Ankete katılanlara sorulan “Türkiye’de yaşamaktan duyduğunuz memnuniyet seviyenizi öğrenebilir miyim” sorusuna yüzde 38,8 ‘mutluyum’ cevabını verirken; yüzde 19,8 ‘mutsuzum’ cevabını verdi. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’nin yaklaşık yüzde 20’si imkânı olması durumunda yurt dışında yaşamayı tercih ediyor.
YÜZDE 60 HİÇ KİTAP OKUMUYOR
Araştırma sonuçlarına göre bu yıl hiç kitap okumayanların sayısı 8,1 puan artarak yüzde 60,9 oldu. Katılımcılara sorulan “Ne kadar sıklıkla gazete okursunuz?” sorusuna yüzde 57,5 ‘Gazete okumuyorum’ cevabını verirken, gazete okuyanların okuma sıklığı da 2017’ye göre düşerek, haftada ortalama 2,9 gün olarak belirlenmiş.
YÜZDE 81 HİÇ TİYATROYA GİTMEMİŞ
Ankete katılanların yüzde 81,4’ü hiç tiyatroya gitmediğini belirtmiştir. Buna karşın ‘sinemaya gitmeyenlerin’ oranı yüzde 37,6’dan yüzde 35,3’e gerilemiş.
Geçtiğimiz yıla göre ‘Günde ortalama TV izleme sıklığı’ 0,6 saat artarak 3,5 saat olarak gözlemlendi. Araştırma sonuçlarına göre Türk toplumunun yüzde 94,3’ü televizyon izliyor.
KOMŞUM TÜRK VE SÜNNİ OLSUN
Araştırma sonuçlarına göre, eşcinseller yüzde 53,8 ile en çok komşu olmak istenmeyen kesimi oluşturdu. Eşcinselleri yüzde 45,8 ile “sığınmacı ve Mülteciler” takip etti. En çok komşu olarak istenen kesim ise yüzde 57,4 ile “Türk” ve yüzde 48,6 ile “Sünniler” oldu.
