Hükümet depremzededen yardım elini çekiyor. AFAD, kiracı depremzedelere gönderdiği telefon mesajıyla, kira yardımının Haziran itibariyle sona erdiğini duyurmuştu. Hükümet şimdi de bölge esnafı için getirdiği vergi kolaylığını sonlandırıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 6 Şubat’ta yaşanan depremlerin ardından Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa ile Sivas’ın Gürün ilçesinde 6 Şubat 2023 ile 31 Temmuz 2023 tarihleri arasında mücbir sebep ilan etmişti. Daha sonra mücbir sebep hali Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçeleri için önce 30 Kasım 2023’ten 30 Nisan 2024’e, daha sonra da 31 Ağustos 2024’e uzatılmıştı. Mücbir sebep hali bu yerlerdeki esnaf ve tüccarlara yönelik SGK ve vergi kolaylığı öngürüyordu.
SORUNLAR ÇÖZÜLMEDEN MÜCBİR SEBEP BİTİYOR
Ancak Hazine Bakanlığı, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki depremzede esnafın SGK ve vergi borçlarını erteleyen mücbir sebep halini 31 Ağustos Cumartesi günü sonlandırıyor. Depremzede esnaf ise duruma tepkili. Malatya ve Kahramanmaraş’taki depremzede esnaflar, 31 Ağustos tarihi itibarıyla ağır vergi yükü altında kalacaklarını belirterek ”Gelecek kaygısı yaşıyoruz. Geçmişe dönük borçlarımız silinmeli” dedi. Konuyu değerlendiren Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu ise ”Depremzede esnafa verilen kaynaklar sorunların çözümüne yeterli olmuyor” ifadelerini kullandı.
‘ÖDEME YÜKÜNÜ KALDIRAMAYACAĞIZ’
Kahramanmaraş’ta perde satışı yapan Hüseyin Yıldız, depremin ardından prefabrik bir dükkanda çalışmaya başladı. 25 metrekarelik bir alanda satış yaptığını söyleyen Yıldız, bu durumun satışlarına olumsuz yansıdığını ifade etti. Depremin ardından satışlarının oldukça azaldığını söyleyen Yıldız, mücbir sebep halinin kalkmasıyla birlikte esnafı zor bir sürecin beklediğini dile getirdi. Bununla birlikte depremzede esnafa KOSGEB tarafından destek amaçlı verilen 400 bin liralık kredi geri ödemelerinin yakın zamanda başlayacağını belirten Yıldız, şöyle konuştu: “Zaten bir senedir iş yapamıyoruz, bununla birlikte ağır vergilerde esnafın sırtına binerse esnaf, hem eski hem de yeni vergileri ödeyecek. Esnafın aynı anda ikisini de kaldırması imkânsız. Eski borçların silinmesi gerekir. Esnafın ayakta durma ihtimali yok. Asıl sıkıntı bu aşamadan sonra başlayacak.
‘KARŞILIKSIZ VERİLEN KREDİYİ DE İSTİYORLAR’
Bazı esnaflara 400 bin lira iki yıl faizsiz geri ödeme kaydıyla kredi verildi. Önümüzdeki dönem hem bunun geri ödemesi hem de geçmişten kalan vergi ve yeni vergilerin ödemesi başlayacak. Birçok kişi şehirden göç etmeyi düşünüyor ancak buna imkân yok. Hiçbir esnaf bulunduğu durumdan memnun değil ve gelecek kaygısı taşıyor. Esnaf için çarşı hala yapılmadı, inşaatı ağır işliyor. Bu bölgede en azından vergi almaması lazım. İnsanlar kayıplar verdi, hala bunun yasını tutuyoruz. Bir de bu maddi yük sırtımıza binerse işin içinden çıkılmaz bir hal alır.”
‘ŞARTLAR ÇOK AĞIR ESNAFLIĞI BIRAKACAĞIM’
Yusuf Kenan Şahin, Malatya Büyükşehir Belediyesi tarafından kendisine verilen konteynerin çevre yolu üzerinde yer alması sonucunda satış yapamadığı için kendi imkanıyla kurduğu çadırda satış yapıyor. Ağır hasarlı olan bir binanın yıkılmasının ardından bu alana çay ocağı kuran Şahin, buraya 5 bin lira kira ödediğini söyledi. Şahin, kazancının sadece dükkan faturalarını ve kirasını ödemeye yettiğini dile getirdi. Mücbir sebep halinin kalkmasıyla birlikte şartların daha da ağırlaşacağını söyleyen Şahin, bu koşullar altında esnaflığı bırakmayı düşündüğünü ifade etti.
