Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Ukrayna krizi Türkiye’de hayat pahalılığı eylemlerini tetikler mi?

by aktifhabercom
March 8, 2022
Ukrayna krizi Türkiye’de hayat pahalılığı eylemlerini tetikler mi?
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

En zengin Türk iş insanı değişti: Murat Ülker zirveyi kaptırdı

En zengin Türk iş insanı değişti: Murat Ülker zirveyi kaptırdı

October 19, 2025
5.1k
Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı

Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı

October 19, 2025
5.1k

Türkiye’de hayat pahalılığı nedeniyle sokağa çıkanların sayısı artarken Ukrayna krizinin fiyatları daha da yukarı çekmesinden endişe ediliyor. Uzmanlar, yoksulluk derinleştikçe tepkilerin artabileceğine dikkat çekiyor.


Büyüyen ekonomik sorunlarla birlikte Türkiye, son aylarda örgütlü işçi eylemlerinin yanı sıra tüketici, öğrenci, çiftçi, esnaf, emekli eylemlerine sahne oldu. Hayat pahalılığına karşı sokağa çıkanların sayısı arttı. Fatura yakanlar, kontak kapatanlar, tencere tava çalanlar, sosyal medya üzerinden örgütlenenler.

Son dönemde sokak protestoları ve eylemlerin çıkış noktası ekonomik sıkıntılar. Türkiye ekonomisinde ise kur artışlarıyla birlikte enflasyondaki hızlı yükseliş ve bunun gelirlere yansımasıyla ilgili yaşanan problemler devam ediyor. Öte yandan Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ekonomide ithal ürünler üzerinden özellikle gıda alanında fiyatların daha da artacağı bir tabloyu ortaya koyuyor.


Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı resmi verilere göre yıllık tüketici fiyatları enflasyonu Şubat ayında yüzde 54,44’e ulaştı. Bir grup akademisyenin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise yıllık artışını yüzde 123,80 olarak ölçtü. Yine resmi verilere göre Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 105,1 ile üç haneli rakamlara ulaştı. Maliyet enflasyonuna işaret eden bu gösterge üreticideki yüksek fiyatların gelecek aylarda tüketiciye yansıyacağını, özetle enflasyondaki yukarı yönlü seyrin süreceğini gösteriyor.

“Ekonomik sorunlar büyüyecek”

DW Türkçe’ye konuşan sosyal politika alanında çalışmalar yapan akademisyen Özgür Müftüoğlu, “Kısa zaman içinde üretim maliyetlerindeki bu artış fiyatlara yansıyacaktır. İşverenler de artan maliyetleri sınırlandırmak için emek maliyetini yani işçi ücretlerini düşürmeye çalışacaktır. Bu da emek ve sermaye arasındaki çatışmayı artıracaktır. Öte yandan Ukrayna-Rusya savaşı zaten kırılgan olan Türkiye ekonomisindeki belirsizliği daha da arttırdığını düşünürseniz, önümüzdeki dönemde sorunların çok daha büyüyeceğini söylemek kehanet olmaz” diyor.

Yoksulluk derinleştikçe “insanlar haklarının gasp edildiğini daha açık biçimde gördükçe” tepkilerin de artacağını belirten Müftüoğlu, bu tepkilerin amacına ulaşması için ise örgütlü ve sürekli olması gerektiğini söylüyor. “Bu da sendikaların, demokratik kitle örgütlerinin ve muhalefet partilerinin yaşanan sorunları doğru tahlil edip yerinde mücadele yöntemleriyle hareket etmesine bağlı” diyen Müftüoğlu, bu konuda durumun pek iç açıcı olmadığı görüşünde. Özgür Müftüoğlu, “Sendikalar bürokratik yapılarını aşıp, devlet ve sermayeyle olan bağlarından kurtulup harekete geçmek konusunda istekli gözükmüyorlar. Muhalefet partileri ise henüz toplumun karşı karşıya olduğu yoksullaşmayı algılayabilmiş ve buna karşı alternatif politikalar üretebilmiş değil. 28 Şubat’ta mutabakat belgesini açıklayan 6’lı koalisyonun bu konuyu tamamen görmezden geliyor olması bunun en bariz örneği” diye konuşuyor.

İşçilerin önemli bir kısmının hem yoksullaştıkları hem de emeklerinin karşılığını alamadıkları için “öfkeli” olduğunu dile getiren Müftüoğlu, bu nedenle özellikle esnek, güvencesiz çalışan işçilerin, bürokratikleşmiş sendikalardan da ümidini keserek kendi örgütlenmelerini gerçekleştirdiğini ya da güvencesizleri örgütlemeyi amaçlayan Toplu İş Sözleşmesi (TİS) yetkisi olmayan sendikalarda örgütlenmeye çalıştıklarını söylüyor. Müftüoğlu, “Trendyol, Migros Esenyurt Depo’da olduğu gibi başarılı da oluyorlar. Onların başarısı diğer işçileri de cesaretlendiriyor. Ama daha önce de söylediğim gibi bu örgütlenmelerin ve mücadelenin sürekli olması gerekiyor” diyor.

Esnaftan çiftçiye herkes sokakta

Emek Çalışmaları Topluluğu’nun verilerine göre Ocak – Şubat 2022 tarihleri arasında Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde toplam 108 grev kaydedildi, bunlardan dördü kamuda, 104’ü ise özel sektörde yaşandı. Grevlerin 54’ü tümüyle işçilerin inisiyatifiyle, 26’sı ise bağımsız sendikaların desteğiyle gerçekleşti.

Emekliler, Şubat ayında düşük emekli maaşlarını ve elektrik, doğal gaz, akaryakıt fiyatlarına yapılan artışları protesto etmek için sokağa çıktılar.

Art arda gelen zamlar esnaf, çiftçi, öğrenci ve tüketicilerin protesto eylemlerine de yol açtı.

Çiftçiler artan girdi maliyetlerine karşı eylemler düzenledi, Manisa’da düzenlenen protestoda 50 traktörle konvoy oluştu.

Eylül 2021’de devlet yurtlarının kapasite yetersizliğini, fahiş kiraları ve özel yurt fiyatlarını “Barınamıyoruz” diyerek protesto eden öğrenciler geçen hafta “Barınamıyoruz, geçinemiyoruz, ödeyemiyoruz” diyerek İstanbul İstiklal Caddesi’nde fatura şeridiyle yürüdü.

Tekel Bayiler Platformu, Şubat ayında elektrik zamları nedeniyle her gün saat 21.00-22.00 saatleri arasında tekel bayilerinin karartılacağını açıkladı. Diyarbakır’da Sanat Sokağı esnafı, ışık kapatarak elektrik zammını protesto etti. İstanbul, İzmir, Bursa’da da benzer eylemler yapıldı. Hatay, Eskişehir ve daha birçok ilde esnaf fatura yakma eylemi gerçekleştirdi. KESK ve Büro Sen gibi sendikalar da fatura yakma eylemlerine başvurdular.

Türkiye Kamyoncular ve Tırcılar Derneği, başta akaryakıt olmak üzere peş peşe gelen fahiş zamlara karşı kontak kapattı. Bursa’da da okul taşımacılığı yapan 2 bin 700 servisçi zamlardan şikâyet ederek akaryakıttan alınan vergi geri çekilmezse kontak kapatarak eyleme gideceğini açıkladı. Sosyal medya platformu Twitter üzerinden ise “6 Mart’ta kontak kapatıyoruz” etiketiyle de hafta sonu için bir eylem çağrısı yapıldı.

“Sivil toplum güç kazanacak”

Tüketici dernekleri de ülkenin çeşitli yerlerinde zamlara karşı eylemler düzenliyor. DW Türkçe’ye konuşan Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz, kurdaki artış ve arka arkaya gelen zamlar nedeniyle Türkiye’de çok uzun zamandır görülmeyen bir tüketici hareketinin ortaya çıkmaya başladığı kanısında.

Bunun son örneğinin 2001 krizinde görüldüğünü ifade eden Deniz, şimdi de “ekonomide yaşanan derin buhran” nedeniyle insanların tepkilerini daha açık bir şekilde ortaya koyduğunu belirtiyor. Tüketicilerin, tüketici örgütlerini harekete geçmeleri için talepleriyle baskıladığı bir dönem yaşandığını dile getiren Deniz, ocak ayından bu yana sahada ve kamu otoriteleri nezdinde yaptıkları girişimlerin kısmen de olsa başarılı olduğunu, KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesinin bunlardan biri olduğunu söylüyor.

Türkiye’deki tüketici haklarına ilişkin sivil toplum çalışmasının bundan sonra daha da güç kazanacağını tahmin ettiklerini belirten Deniz’e göre, insanların temel beklentisi gelecek kaygılarını ortadan kaldırabilecek önlemlerin hızlıca hayata geçirilmesi. Küresel koşullar, pandemi ya da Rusya-Ukrayna krizinin insanlar tarafından yeterli ve geçerli bir mazeret olarak görülmediğini vurgulayan Deniz, “Çünkü sorgulama ’18 yıl sonra bu noktaya nasıl gelindi’ sorgulamasına dönüşmüş durumda. Şu yakın zamana kadar ‘bu iktidar gitsin de yerine kim gelsin’ sorusuyla karşı karşıya kalırdık. Şimdi çoğu tüketici ‘gelen bundan daha kötü olamaz’ şeklinde bir düşünce ifade ediyor. Mesele sandığın gelmesiyle biraz daha açıklığa kavuşacaktır. Ama bu köreltilmiş sivil toplum temelinin tekrar ayağa kalkmaya başlamasını, tüketici örgütleri olarak memnuniyetle karşılıyoruz” şeklinde konuşuyor.

Peki artan sokak eylemlerinin bir toplumsal harekete dönüşmesi mümkün mü?

“İnsanları sokağa döken öfke birikimi” 

DW Türkçe’den Pelin Ünker’e konuşan İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden siyaset bilimci Prof. Dr. Emre Erdoğan, siyaset bilimine göre insanları sokağa döken temel duygunun “öfke” olduğunu belirtiyor ve Türkiye’de böyle bir öfke birikiminin varlığına işaret ediyor.

Erdoğan, “Öfke bir haksızlığa uğradığınızda, bir adaletsizlik olduğunda ortaya çıkan bir şey. Geçinemediğimiz, hak ettiğimiz yaşama ulaşamadığımız için öfkeleniyoruz. Burada “bölüşümsel adaletsizlik” söz konusu ve genelde de bu tür ekonomik dalgalanmalar veya ani fiyat yükselmelerinde bu öfkenin insanları sokağa döktüğünü biliyoruz” diyor.

Türkiye’de bölüşümsel adaletsizliğin yanı sıra süreç adaletsizliğinin de toplum kesimleri tarafından hissedildiğini dile getiren Erdoğan, “Bizde çok uzun süredir toplumun önde gelen önemli bir kesimi süreç adaletinin olmadığı kanısında. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin de getirdiği makro düzeyde kararlardan zarar görüyorlar ama bu zararların giderilmesi için herhangi bir şey yapılmıyor. Hatta ve hatta kendileri zarar görürken başkalarının ya da iktidar taraflarının görmediğini düşünüyorlar. Bu da önemli bir öfke. Ayrıca bizim kültür savaşı dediğimiz yaşam tarzına yönelik çatışmalar da süreç adaletiyle alakalı önemli bir öfke oluşturuyor” diye konuşuyor.

“Önünde çok sayıda engel var”

Bu öfkenin üzerine insanların pahalılığı sofralarında daha hissedebilir hale gelmesine yol açan etkenlerin geldiğini vurgulayan Erdoğan, bunun da sokağa çıkmak için bir motivasyon yarattığına işaret ediyor.

Diğer yandan Türkiye toplumunda siyasal bilince ve deneyimlere sahip kişilerin dışında eylemlere katılımın az olmasının da bir gerçek olduğunu dile getiren Erdoğan, “Darbe girişimi sonrası yasal düzenlemeler ve izleyen uygulamalar sokağa çıkmayı zorlaştırıyor. Burada bir orantısız güç ile karşılaşmak mümkün. Öteki tarafta ana akım siyasetin sokağa çıkmaktan ziyade sandıkta bu işi halletmeyi tercih etmesi gibi bir faktör de var. Bütün bunlar üst üste geldiğinde evet, sokağa çıkmak için yeterli öfke yaratabiliriz ama bunun toplumsal harekete dönüşmesi için önüne çok sayıda engel var diyebiliriz” yorumunu yapıyor.

ShareTweet
Previous Post

Kavala’nın avukatları: Ağırlaştırılmış müebbet talep edilerek AİHM kararları hiçe sayıldı

Next Post

Kılıçdaroğlu’dan zam tepkisi: Enflasyon sopasını yoksulun sırtında kırdılar

İLGİLİHABERLER

En zengin Türk iş insanı değişti: Murat Ülker zirveyi kaptırdı
EKONOMİ

En zengin Türk iş insanı değişti: Murat Ülker zirveyi kaptırdı

October 19, 2025
5.1k
Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı
EKONOMİ

Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı

October 19, 2025
5.1k
En fazla gelir bu yıl elde edildi: Özelleştirmede ‘rekor’ kırdılar
EKONOMİ

En fazla gelir bu yıl elde edildi: Özelleştirmede ‘rekor’ kırdılar

October 19, 2025
5k
Perakendeciler fahiş kira artışlarıyla boğuşuyor: Kira zamları 15 kata kadar çıktı
EKONOMİ

Perakendeciler fahiş kira artışlarıyla boğuşuyor: Kira zamları 15 kata kadar çıktı

October 19, 2025
5k
Yol ve köprülerin geçiş garantisi yine vatandaşın cebinden: 101,3 milyar TL’lik kaynak ayrıldı
EKONOMİ

Yol ve köprülerin geçiş garantisi yine vatandaşın cebinden: 101,3 milyar TL’lik kaynak ayrıldı

October 19, 2025
5k
Yeni vergi paketi TBMM’de: Bütün kira gelirlerine vergi geliyor, SGK borçları maaşlardan kesilecek, işverene devlet desteği düşecek
EKONOMİ

Yeni vergi paketi TBMM’de: Bütün kira gelirlerine vergi geliyor, SGK borçları maaşlardan kesilecek, işverene devlet desteği düşecek

October 17, 2025
5.1k
Daha Fazla Haber
Komşusunun ihbarıyla iki çocuğunun kendisinden olmadığını öğrendi: Çocukların babası en yakını çıktı

Komşusunun ihbarıyla iki çocuğunun kendisinden olmadığını öğrendi: Çocukların babası en yakını çıktı

October 19, 2025
5.1k
Fidye için kaçırılan futbolcu öldürüldü

Fidye için kaçırılan futbolcu öldürüldü

October 19, 2025
5.1k
KKTC’de seçimler devam ederken sıcak gelişme: Ersin Tatar’a soruşturma başlatıldı

KKTC’de seçimler devam ederken sıcak gelişme: Ersin Tatar’a soruşturma başlatıldı

October 19, 2025
5k
16 yaşındaki çocuk, karın ağrısıyla gittiği hastanede ölü doğum yaptı

16 yaşındaki çocuk, karın ağrısıyla gittiği hastanede ölü doğum yaptı

October 19, 2025
5.1k
İsrail’den Gazze’ye saldırı

İsrail’den Gazze’ye saldırı

October 19, 2025
5k
Yine, yeni, yeniden: Toprak Razgatlıoğlu bir kez daha tarih yazdı, 3. kez Dünya şampiyonu oldu

Yine, yeni, yeniden: Toprak Razgatlıoğlu bir kez daha tarih yazdı, 3. kez Dünya şampiyonu oldu

October 19, 2025
5k
Kadıköy Rıhtım’da kahreden olay: 4 engelli denize düştü, 1’i öldü

Kadıköy Rıhtım’da kahreden olay: 4 engelli denize düştü, 1’i öldü

October 19, 2025
5k
Eski gelinini öldürdükten sonra berbere gitti, tıraş olup teslim oldu

Eski gelinini öldürdükten sonra berbere gitti, tıraş olup teslim oldu

October 19, 2025
5.1k
40 yaşındaki Ronaldo’dan muhteşem gol

40 yaşındaki Ronaldo’dan muhteşem gol

October 19, 2025
5.1k
Hukuksuz operasyonlar hız kesmiyor: 32 ilde 62 gözaltı 41 tutuklama daha

Hukuksuz operasyonlar hız kesmiyor: 32 ilde 62 gözaltı 41 tutuklama daha

October 19, 2025
5.1k
İstanbul’da konser vermişlerdi: Ünlü müzisyen genç yaşta hayatını kaybetti

İstanbul’da konser vermişlerdi: Ünlü müzisyen genç yaşta hayatını kaybetti

October 19, 2025
5.1k
Venedik’i 1600 yıl boyunca su üstünde tutan sistem

Venedik’i 1600 yıl boyunca su üstünde tutan sistem

October 19, 2025
5.1k
İrem Derici hastanelik oldu: Son hali endişelendirdi

İrem Derici hastanelik oldu: Son hali endişelendirdi

October 19, 2025
5.1k
DEM Partili Gergerlioğlu: 3 ay önce Osman Kavala’yı ziyaret etmek istedim, bakanlık “Ona yasak var” dedi

DEM Partili Gergerlioğlu: 3 ay önce Osman Kavala’yı ziyaret etmek istedim, bakanlık “Ona yasak var” dedi

October 19, 2025
5k
Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı

Türkiye’nin akaryakıt devi sessiz sedasız satıldı

October 19, 2025
5.1k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.