UBS’in Küresel Servet Raporu’nda Türkiye’de zenginleşme boyutu ve geleceğe yönelik beklentilerde yükseliş dikkat çekiyor. Türkiye’de 2008-2023 arasında kişisel servetler yüzde 1708 oranında artarken, gelecek 5 yılda da dolar milyoneri sayısının yüzde 43 artması bekleniyor. Dünyada servet artışında ön sıralarda yer alan Türkiye’de, 2023 yılında servet büyümesi ise yüzde 158 olarak belirlendi.
Zürih merkezli bir İsviçre bankası olan UBS Group AG, her yıl servet araştırması yayımlıyor.
Dünyanın servet trendlerine dair kapsamlı bir bakış sunan bu raporda, 2024 ve sonrasına yönelik öngörülerle bireylerin, kurumların ve ekonomilerin zenginleşmeleri daha anlaşılır oluyor. Gelişmekte olan ekonomilerin yükselişinden, milyoner sayısındaki artışa, raporda servet dönüşümü görülüyor.
Türkiye’den şaşırtıcı bir servet büyümesi
ekonomim.com’un UBS raporundan derlediği bilgilere göre, Türkiye’de 2022 ile 2023 arasında yetişkin başına düşen servet yüzde 157,78 seviyesinde “inanılmaz” olarak tanımlanan bir büyüme ile dikkat çekiyor ve diğer tüm ülkeleri geride bırakıyor. Türkiye’ye en yakın ülkeler, yaklaşık yüzde 20 artışla Katar ve Rusya olurken, onları yüzde 16’nın biraz üzerinde büyüme kaydeden Güney Afrika ve yüzde 14 ile İsrail takip ediyor.
ABD ve diğer ülkelerdeki büyüme
ABD’de, yetişkin başına düşen ortalama servet yüzde 2,5’e yakın bir artış gösterirken, bu oran, Çin’deki büyümenin üçte birine denk geliyor ve Norveç ile aynı seviyede oluyor.
Birleşik Krallık, yüzde 10’a yaklaşan büyüme oranıyla Avrupa’da başı çekerken, onu yüzde 6’ya yakın bir artışla Danimarka takip ediyor. Danimarka ise bu alanda Hong Kong’un biraz önünde yer alıyor.
Kur etkisi
Türkiye’de servetlerde büyüme, Türk Lirasıyla ölçüldüğünde yüzde 157’nin üzerine çıkarken, dolar cinsinden de etkileyici oluyor ve yüzde 63 oranında görülüyor. Brezilya’da, dolar cinsinden yüzde 3,4’ün biraz üzerindeki pozitif büyüme, yerel para birimiyle ölçüldüğünde yüzde 4’e yakın eksi oluyor.
Gelişmiş ülkelerde de durum şu şekilde:
Japonya’da, dolar cinsinden yetişkin başına düşen ortalama servetteki yaklaşık yüzde 2’lik zayıf büyüme, yerel para birimiyle ölçüldüğünde yüzde 9’un üzerine çıkıyor.
Birleşik Krallık’ta, yüzde 16’yı aşan büyüme sterlin cinsinde yüzde 10’un altına düşüyor.
Almanya’da, dolar ile ölçülen yüzde 3,4’e yakın büyüme, Euro cinsinde hafif bir negatif rakama dönüşüyor.
İsviçre’de, dolar ile ölçülen yüzde 3,6’lık büyüme, frank cinsinde neredeyse eksi yüzde 6’ya gerileyerek negatif bir büyümeye dönüşüyor.
2008’den bu yana Türkiye’de rekor artış
İlk Küresel Servet Raporu’ndan bu yana bireysel servette dikkate değer bir değişim görülüyor. 2008 ile 2023 arasında, yetişkin başına düşen ortalama servet, çoğu ülkede önemli ölçüde artıyor.
Bu dönemde en büyük artış Türkiye’de gerçekleşiyor.
Türkiye’de yetişkin başına düşen ortalama servet, TL cinsinden ölçüldüğünde yüzde 1708 gibi olağanüstü bir oranda artış gösteriyor.
Brezilya ve Çin ana karasında bu oran yüzde 360’ın üzerine çıkarak yine kayda değer seviyelerde gerçekleşirken, ABD’deki büyümenin üç katından fazla oluyor.
Avrupa’da zıt bir görünüm
ekonomim.com’un UBS raporundan derlediği bilgilere göre, Avrupa’daki iki ülkede büyüme yalnızca düşük iki haneli oranlarla sınırlı kalırken, Yunanistan, yüzde 11 oranında bir servet düşüşü yaşayarak olumsuz bir tablo çiziyor.
Servet büyümesi hız kesti
Servet büyümesi yıl bazında dalgalanmalar gösterebilse de uzun vadeli eğilimlerde dolar cinsinden bakıldığında kademeli bir yavaşlamaya işaret ediyor.
Küresel servet büyümesi genel olarak soğuma gösterirken, yıllık ortalama büyüme oranı, 2000-2010 arasında yüzde 7’den 2010-2023 arasında yüzde 4,5’in biraz üzerine geriliyor. Başka bir deyişle, büyüme hızında yaklaşık üçte birlik bir kayıp görülüyor.
Sebepler ve bölgesel dinamikler
Servet büyümesindeki yavaşlamanın arkasında birçok neden olsa da Japonya ve İtalya’daki yavaşlamada, azalan nüfuslar ve yaşlanan toplumlarla ekonomik aktivite seviyesi düşüyor.
2011’den bu yana doların diğer para birimlerine karşı değer kazanması da tabloda gösterilen yavaşlamayı kısmen açıklıyor. Bunun yanı sıra, Asya-Pasifik ve Latin Amerika’daki ekonomiler ile Avrupa’daki borç krizi de bu yavaşlamada etkili oluyor.
Servet ve milyoner sayısında artış sürecek
UBS’in tahminlerine göre, rapordaki yaklaşık tüm ülkelerde yetişkin başına düşen servetin büyümeye devam edeceği öngörülüyor. Ayrıca, gelişmekte olan ülkelerin küresel servet içindeki payının 2024 yılında yüzde 30 bariyerini aşacağı da tahmin ediliyor.
Bazı ülkelerde, dolar milyonerlerinin sayısının önümüzdeki beş yıl içinde yüzde 50’ye kadar artması beklenirken, bu artışta finansal piyasaların son yıllarda dünya genelinde genel olarak pozitif performans göstermesi önemli bir etken olarak görülüyor.
Küresel servetin geleceği: 2028 öngörüleri
ekonomim.com’un UBS raporundan derlediği bilgilere göre, kurum tahminlerinde, 2024 yılında gelişmekte olan ekonomilerin küresel servet içindeki payı yüzde 30’u aşarken, 2028’de yüzde 32’ye yaklaşacak. Ayrıca, gelecek beş yıl içinde en düşük servet dilimindeki yetişkinlerin oranının azalması bekleniyor.
Dolar milyonerlerinin sayısında artışta Türkiye yine önde!
2028’e kadar, 56 ülkeden 52’sinde dolar milyonerlerinin sayısının artacağı öngörülüyor.
En yüksek artış Tayvan’da yüzde 48 ile tahmin edilirken, Türkiye’de 60 bin 787 olan dolar milyonerlerinin sayısının, 2028 yılında 87 bin 77 ile yüzde 43 artarak 2. sırada geleceği tahmini de dikkat çekiyor.
Kazakistan’da dolar milyoneri sayısında yüzde 37, Endonezya’da da yüzde 32 artacağı öngörülüyor.
Japonya ve Güney Kore’de dolar milyonerlerinin sayısında yüzde 25’in üzerinde bir artış bekleniyor.
Tayvan’daki güçlü büyümenin bir kısmının, yapay zekâ patlamasından dolayı mikroçip endüstrisinden kaynaklanacağı tahmin edilirken, zengin yabancıların göçünün de bu artışta önemli bir rol oynayacağı öngörülüyor.
KAYNAK: EKONOMİM – ÖZDER ŞEYDA UYANIK
