Firmaların net döviz açığı, 16 yılın zirvesine yükseldi. Bu yılın ocak ayında finans dışı firmaların net döviz pozisyon açığı 221,5 milyar dolar olduğu öğrenildi.
Finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri tablosu değerlendirildiğinde, Aralık 2017 değerlerine göre varlıklar 1 milyar 414 milyon dolar azalırken, yükümlülükler ise 7 milyar 472 milyon dolar arttı. Net döviz pozisyon açığı 221 milyar 536 milyon dolar olarak gerçekleşti ve Aralık 2017 dönemine göre 8 milyar 886 milyon dolar arttı.
Söz konusu dönemde varlık dağılımı incelendiğinde, bir önceki aya göre yurt içi bankalardaki mevduat ve ihracat alacakları sırasıyla 1 milyar 170 milyon dolar ve 469 milyon dolar azalırken, yurt dışına doğrudan sermaye yatırımları ise 222 milyon dolar arttı.
Yükümlülük dağılımında ise bir önceki aya göre yurt içinden sağlanan nakdi krediler, yurt dışından sağlanan nakdi krediler ve ithalat borçları sırasıyla 3 milyar 62 milyon dolar, 2 milyar 620 milyon dolar ve 1 milyar 790 milyon dolar yükseldi.
Bu dönemde yükümlülüklerin vade yapısına bakıldığında yurt içinden sağlanan kısa vadeli krediler Aralık 2017 dönemine göre 744 milyon dolar, uzun vadeli krediler de 2 milyar 331 milyon dolar artış gösterdi. Yurt dışından sağlanan kredilerde ise kısa vadeli olanlar 2 milyar 393 milyon dolar, uzun vadeli krediler 2 milyar 17 milyon dolar arttı.
Ocak 2018 döneminde kısa vadeli varlıklar 93 milyar 66 milyon dolar, kısa vadeli yükümlülükler 89 milyar 826 milyon dolar oldu. Kısa vadeli net döviz pozisyon fazlası ise 3 milyar 240 milyon dolar gerçekleşerek Aralık 2017 dönemine göre 4 milyar 773 milyon dolar azaldı. Kısa vadeli yükümlülüklerin toplam yükümlülükler içindeki payı yüzde 27 düzeyinde gerçekleşti.
DÖVİZ AÇIĞI RİSKİ HÜKÜMET’İN GÜNDEMİNDE
Hükümet, bir süredir reel sektörün döviz cinsinden borçlanmasına yönelik kısıtlamalarla ilgili çalışmalar yürütüyor.
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, şirketlerin büyük şirketlerin dövizle borçlanmasına sınırlama tedbirine ilişkin, “Yasal altyapıyı biz hazırladık. Şu anda Merkez Bankası’nın yetkisi var. Dolayısıyla Merkez Bankası ve Hazine ekip olarak hazırlanıyoruz. Şu anda 2 bin 118 büyük şirkete ilişkin veriler toplanıyor. Bunlar toplam döviz borcunun yüzde 84’üne tekabül ediyor. Bunlara ilişkin analiz ve değerlendirme devam ediyor” ifadelerini kullanmıştı.
Önümüzdeki dönemde önemli bir tedbiri hayata geçireceklerine dikkat çeken Şimşek, 2008’de vatandaşların dövizle borçlanmasını yasakladıklarını hatırlatmıştı. KOBİ düzeyindeki firmalara, “İhracatınız varsa dövizle borçlanın” dediklerini dile getiren Şimşek, “Şimdi büyük şirketlere ilişkin de bir çalışmamız devam ediyor. Bu da aslında ekonomi literatüründe makroihtiyati bir tedbirdir. Biz ihtiyatlı gidiyoruz. Bu da önemli riskleri azaltacak” demişti.