Kendi kendilerini çeviremezler, borç batağına batacaklar..
Kamu hastaneleri için hükümetin, özel şirketlere verdiği “hasta garantisi” bir yana, Sayıştay denetçilerinin ifadeleriyle sağlık tesisleri artık “mali açıdan kendi kendilerini idare edemeyecek” duruma geldi.
Sayıştay Başkanlığı’nın kamu hastanelerine ilişkin 2015 yılı denetim raporunda, döner sermayeli sağlık tesislerinin içinde bulundukları finansal krize ilişkin önemli tespitlere yer verildi.
Döner sermayeli sağlık tesislerinin 2015 yılına ilişkin mali tablolarının incelendiği bildirilen raporda, “Mali açıdan kendi kendilerini idare etmeleri ile ilgili olarak gerekli yeterliliğe sahip olmadıkları kanaatine varılmıştır” denildi.
‘Ciddi borç yükü’
Denetçilerin, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna Bağlı Döner Sermaye İşletmelerinin cari (likit) durumu, ekonomik ve mali yapısı ile karlılık ve çalışma durumuna ilişkin tespitleri özetle şöyle:
»Likit durumlarının yetersiz olduğu anlaşılmaktadır. Kısa vadeli ödenmesi gereken borçlarını ödeme gücünün yetersiz olduğu kanaatine varılmıştır.
»Mali açıdan ödeme gücü yetersizdir, sağlık tesisleri çok ciddi bir borç yükü altındadır.
»Çalışma durumu açısından etkin değildirler.
»Yaptıkları iş ve işlemler sonucunda zarar etmektedirler. Sağlık tesislerinin faaliyet karı olmayıp, 913 milyon 182 bin 805 TL tutarında faaliyet zararı vardır. Sağlık tesisleri gerek asli faaliyet konusu ve gerekse faaliyet dışı iş ve işlemleri sonucunda zarar etmektedir.
»Sağlık tesislerinin aktif yapısında dönen varlıklar (yararı dönemle sınırlı varlıklar) aleyhine azalma olduğu anlaşılmaktadır. Aktif varlıklar içerisinde dönen varlıkların payının yüksekliği istenilen bir durum olup, sağlık tesislerinin işletme sermayesinin olumlu yönde etkilenmesi açısından önem taşımaktadır. Ancak, dönen varlıkların azalmakta olduğu görülmektedir.
‘Özkaynaklar azalıyor’
»Sağlık tesislerinin pasif yapısında özkaynaklar aleyhine azalma olduğu anlaşılmaktadır.
Sağlık tesislerinin pasif yapısına bakıldığında, hiç uzun vadeli yabancı kaynağı bulunmadığı, kısa vadeli yabancı kaynakların sürekli artış gösterdiği; özkaynakların ise 2013’ten 2014’e (-) değer olarak yüzde 174 ve 2014’ten 2015’e yine (-) değer olarak yüzde 214,44 oranında azaldığı anlaşılmaktadır.
Kısa vadeli yabancı kaynaklar artarken, özkaynakların da önemli ölçüde azalıyor olması sağlık tesislerinin kaynak yapısında ciddi anlamda sorunlar olduğuna ve finansal açıdan risklerle karşı karşıya olduğuna işaret etmektedir.
»Sağlık tesislerinin net işletme sermayesinin azaldığı anlaşılmaktadır.
‘Satış artıyor, kâr azalıyor’
»Brüt satışlar artmakla birlikte brüt satış karı azalmaktadır. Sağlık hizmeti sunum maliyetlerinde yaşanan artışın, satış gelirlerine yansımadığı ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bir öneri olarak, girdi maliyetlerinde yaşanan artışın, satış açısından da fiyatlara yansıtılmasında fayda olacağı düşünülmektedir.
Rekor zarar
»Dönem net zararında ciddi anlamda artış meydana gelmiştir. Dönem net kar/zararı 2013 yılında (-) 969 milyon 361 bin 852 TL iken, 2014 yılında (-) 538 milyon 801 bin 313 TL olmuş, 2015 yılında ise zarar ciddi ölçüde artarak (-) 1 milyar 826 milyon 155 bin 023 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, sağlık tesislerinin mali durum ve işletme açısından yıllar itibariyle daha da kötüye gittiğine işaret etmektedir.