Saray’dan çekilen Merkez Bankası örtülü biçimde faizlerde çok ciddi yükseliş yaptı.
Merkez Bankası, günlerdir beklenen faiz kararını açıkladı. Para Politikası Kurulu toplantısından faiz koridorunda yer alan faiz oranlarının sabit bırakılması kararı alındı. Buna karşın bankaların son kredi kullanma mercii olan geç likidite borç verme verme faizi (GLP) ise yüzde 11,75’ten yüzde 12,25’e çıkarıldı. Aylardır haftalık repo ihalesi açmayıp bankaları GLP’ye yönlendiren Merkez, böylelikle faizleri fiilen artırmış oldu.
Parasal sıkılaştırma sürebilir
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Merkez’in kararına göre, gecelik marjinal fonlama oranı yüzde 9,25, Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 7,25’te tutuldu. Politika faizi yüzde 8’de bırakıldı. Banka tarafından yapılan açıklamada, “Yakın dönemde risk iştahında gözlenen artış maliyet kaynaklı baskıları bir miktar sınırlasa da enflasyonun bulunduğu yüksek seviyeler fiyatlama davranışlarına dair risk oluşturmaktadır. Bu çerçevede Kurul, enflasyon görünümündeki bozulmayı sınırlamak amacıyla parasal sıkılaştırmanın güçlendirilmesine karar vermiştir” dendi ve enflasyonda belirgin bir iyileşme gözlenene kadar parasal sıkılaştırmanın devam edebileceğine işaret etti.
‘Rasyonel bir adım’
Merkez’in kararını değerlendiren Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, atılan adımı rasyonel bir karar olarak niteledi. Erkan, “Enflasyon tarafında zirveyi henüz görmedik. Nisan ve mayıs aylarında yüzde 12’ye yakın enflasyon verileri alacağız. Haliyle enflasyon görünümü belirgin bir şekilde iyileşmemiş olduğu için MB’nin sıkı politikadan ödün vermesi demek kurların hızlı bir şekilde yukarı gitmesi ve enflasyonist bakının daha da artması anlamına gelecekti” dedi.
Hareket alanı oldukça sınırlandı
GLP’deki faiz artışının bankaların kredi maliyetlerini daha da artıracağını ifade eden Erkan, “MB’nin para politikasında enflasyon ve büyüme ikileminde kaldığını düşünüyorum. Bundan sonrasında faiz artırımlarına devam etmesi için biraz daha çekingen bir tutum takınacaktır. Çünkü Merkez’in büyümeden götürebilecek bir sıkılaştırma patikasına girdiğini görüyoruz. Sıkı para politikası duruşu gevşetilirse kurlar hızlı bir şekilde yukarı gider ve enflasyon yükselir. Şu anda enflasyonun iyileşmesi noktasından oldukça uzaktayız dolayısıyla, sıkı para politikası uzun bir süre devam ettirmesi gerekecek diye söyleyebiliriz” şeklinde konuştu.
GLP ‘normalde’ ne işe yarar?
Merkez’in olağandışı bir para politikası olarak GLP’yi şu anda ana fonlama aracı olarak ön plana çıkmış durumda olduğuna dikkat çeken Erkan, GLP’nin normal koşullarda nakit sıkıntısı yaşayan bir bankanın gün sonunda başvuracağı nihai borçlanma mekanizması olduğunu söyledi. Merkez’in uygulamasıyla GLP’nin artık ana fonlama aracı haline geldiğini belirten Erkan, “Bu durum bankaların normalde kullanabileceklerinden daha fazla maliyetli olarak para kullanması durumunu ortaya çıkarıyor ve bunu kredi maliyetlerine yansıtmak durumunda kalıyorlar. Kredi faizleri yukarı doğru gittiği zaman da kredi talebi ve kredi büyümesi düşer ve gerek bireysel kredilerin gerekse kurumsal kredilerin krediye olan talebi düşer. Bu büyüme açısından baskılayıcı bir unsur olması bakımından GLP’deki artırımların uzun süreli olamayacağını belirtiyoruz” dedi.
Merkez, politik baskı altında
Türkiye’nin büyümesinin yüzde 5-6’lardan yüzde 2-3’lere gerilediğine dikkat çeken Erkan, Merkez’in hükümet ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından faizlerin artırılmaması yönünde baskıya maruz kaldığını, bundan dolayı GLP eliyle ‘örtülü’ faiz artışına gittiğini ifade etti. Erkan, Merkez’in bir yandan hükümetin büyüme talebi diğer yandan da fiyat istikrarı noktasında denge sağlamaya çalıştığını da sözlerine ekledi.
***
Dolar önce düştü, sonra yükseldi
Merkez Bankası’nın geç likidite borç verme faizinde artışa gitmesi ilk etapta Borsa İstanbul’un (BİST 100) 95 bin seviyesine yükselmesine, doların ise 3 lira 56 kuruşa kadar inmesine yol açtı. Daha sonra ise rüzgâr liranın aleyhine döndü. BİST 100 eksiye geçerken, dolar tekrar 3 lira 59 kuruşa kadar yükseldi. ABD’nin kurumlar vergisini indireceğine dönük beklenti ve CHP’nin referandum sonuçlarını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıyacağını açıklaması liranın değer kaybetmesi üzerinde etkili oldu.
