Ünlü iktisatçı Mahfi Eğilmez, TÜİK’in açıkladığı ağustos ayı işsizlik verilerini yorumladı.
TÜİK, Ağustos 2024’te Türkiye’de işsizlik oranını yüzde 8,5 olarak açıkladı. Haziranda yüzde 9,1 olan işsizlik oranı sektörlerdeki daralmaların görüldüğü verilerin aksine gerilerken, temmuzda da yüzde 8,8 olmuştu.
İşsizlik verilerinde, ekonomistler ağırlıklı olarak âtıl işgücü oranlarına dikkat çekerken, geniş tanımlı işsizlik olarak da nitelendirilen veri yüzde 27,2 olarak gerçekleşti.
“İş aramak için başvuranların azaldığını gösteriyor”
İktisatçı Mahfi Eğilmez, işsizlik verilerine yönelik değerlendirmesinde bu veriye dikkat çekti.
Eğilmez paylaşımında, işsizlik oranlarının azaldığının görüldüğü ortamda detaylara bakıldığında, aslında azalışın işsizlikte değil, iş bulma umutlarında olduğunu şu şekilde açıkladı:
“Ağustos ayında işsizlik oranı yüzde 8,8’den yüzde 8,5’e gerilerken geniş işsizlik oranı yüzde 26,5’ten yüzde 27,2’ye yükseldi. Bu, işsizlik oranının azaldığını değil, iş aramak için başvuranların azaldığını gösteriyor. Yani insanların bir bölümü daha iş bulma umudunu yitirmiş.”
TÜİK işsizliği nasıl tanımlıyor?
Ağustos 2024’te görülen yüzde 8,5 oranın içeriğini metaveride TÜİK, şu şekilde tanımlıyor:
Referans haftasında istihdamda olmayan, son dört hafta içerisinde aktif olarak iş arayan, iş bulduğu takdirde 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişilerden oluşmaktadır. Ayrıca iş bulmuş başlamak üzere beklediği için iş aramayan ve üç ay içinde işe başlayacak olan kişiler de işsizlere dâhildir. İşsiz nüfusun işgücü içindeki oranıdır.”
Bir de potansiyel işgücü bulunuyor ve TÜİK tarafından, “Referans haftasında ne istihdamda ne de işsiz olan çalışma çağındaki kişilerden; iş arayan fakat kısa süre içerisinde işbaşı yapabilecek durumda olmayanlarla, iş aramadığı halde çalışma isteği olan ve kısa süre içerisinde işbaşı yapabilecek durumda olan kişilerden oluşmaktadır” diye açıklıyor.
Geniş tanımlı işsizlik
Potansiyel işgücüne dahil kişiler TÜİK tarafından şu 3 alt grupta açıklanıyor:
İş bulma ümidi olmayanlar: İşbaşı yapabilecek olup iş bulacağına inanmadığı için iş aramayan kişiler,
İşbaşı yapabilecek olup iş aramayanlar: Çeşitli nedenlerle bir iş aramayan, ancak 2 hafta içinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir,
İş arayıp işbaşı yapamayacak olanlar: Son dört hafta içinde en az bir tane iş arama kanalını kullanan fakat iki hafta içinde işbaşı yapamayacak olan kişiler.
İşsizlik oranıyla potansiyel işgücü de “atıl işgücünü” oluşturuyor ve ekonomistlerin işsizlik verilerinde önemli gördüğü geniş tanımlı işsizliği oluşturuyor.
