İktisatçı Dr. Murat Kubilay: Kış fena geliyor, sona yaklaşıyoruz!

1- Temmuz sonu TCMB rezervleri açıklandı. Ödünç olan swapları çıkardığımızda durum -31,7 milyar dolar. Görüldüğü üzere daha da fazla eksiye pek gidemiyor; çünkü bankalarda da döviz likiditesi pek kalmadı. Zorunlu karşılık ve swap yoluyla önemli çoğunluğu zaten çekildi.

1-Temmuz sonu TCMB rezervleri açıklandı. Ödünç olan swapları çıkardığımızda durum -31,7 milyar dolar. Görüldüğü üzere daha da fazla eksiye pek gidemiyor; çünkü bankalarda da döviz likiditesi pek kalmadı. Zorunlu karşılık ve swap yoluyla önemli çoğunluğu zaten çekildi.+ pic.twitter.com/INvl2KnQTE

— Dr. M. Murat Kubilay (@mmkubilay) August 28, 2020

2-Sürekli yeni gündemden çabuk unutuyoruz; bir ara TCMB swap avına dünyaya çıkmıştı. ABD ön ve arka kapıyı kapatmıştı. Frankfurt ve Londra’dan da olumlu yanıt gelmedi. Japonlarla hastane açıp swap müjdesi alacağız vardı; olmadı. Çin ve Rusya için şehir efsaneleriyse devam ediyor.

3-Aylar oldu tek kanal yine Katar. Özeti şu; kesine yakın yurt içi ve yurt dışından swap ile brüt rezervleri şişik gösterme sürecini de tamamladık. BDDK’nın ‘faiz lobisi’ni hizaya getiren kısıtlamalarını da kullandık. Geriye ne kaldı? Faiz ki o da 1 aydır örtülü artırılıyor.

4-TCMB’nin piyasayı tüm kanallardan fonlama maliyeti 250 baz puan şimdiden arttı ve bir sonraki toplantıya kadar 50 daha artacak gibi. Piyasa tahvil faizleri çoktan yükseldi bile. Tabii aynı dönemde hem dolar hem avro ve neticesinde sepet kurun rekor kırdığını da ekleyelim.

5-Yani sona yaklaşıyoruz. Yılbaşından bu yana yabancı çıkışı 13 milyar doları geçti, yerlinin yastık altı kaçışını kestiremiyoruz ama geçen ay Darphane 2015 yılı düzeyindeki kadar altın para basmak zorunda kaldı. Fiziki altın-dolar çekme komisyonu denemesini de buraya ekleyelim.

6-Özetle bu ay sonuna faiz artırımsız istikrar sağlama dönemimizi bitiriyoruz. Faiz artırımı gelir gelmez ayrı bir konu; üstelik teknik değil, politik bir mevzu. Ancak açık artırımlar bile yalnızca zaman kazandırıyor, problem çözmüyor; çözse 7 yılda 5. defa bu hale düşmezdik.

7-Çünkü mesele getiri değil, tahsilat. Yerli ve yabancı birçok kişinin endişesi anaparayı zamanında tam ve döviz/ altın cinsi alamamak. Böyle bir risk gerçekleşir mi sorusuna sizlere bırakıyorum. Yalnızca bu derece sistemden para çıkışının sonu sermaye kontrolüne varır.

8-Sermaye kontrolünü de çok kez anlattık; mülkiyet sizin ama kullanım hakkınızda kısıtlamalar var. Neler olabilir bunu ancak uygulandığında öğrenebiliriz. Ancak son dakika kaçışları olmaması için bu kontroller bir gece ansızın gelir, haberiniz olsun. Örnek: Arjantin
Buraya kadar hiç iç ve dış politikadan bahsetmedim. Doğu Akdeniz ve ABD seçimleri yok. Olası erken seçim, kovid-19’un yeniden patlaması yok. Bu faktörleri siz dilediğince ekleyebilirsiniz.

Ben şimdiden notumu düşeyim istedim; kış fena geliyor. Ay sonunda detaylı yazacağım.”