Türkiye ekonomisiyle ilgili kaygılar ve uyarılar giderek artıyor. Ekonomiyle ilgili açıklanan veriler güven tazelemiyor. Hatta bu verilere karşı şüpheler ciddi boyuta vardı.
Karar yazarı İbrahim Kahveci “Kağıt üzerinde hesapları değiştirerek ülkeye pembe tablo çizmeyi iyi öğrendik. Ulusal hesap olarak GSYH’yi 2006 yılında 400 milyar dolardan 526 milyar dolara çıkarttık. Yetmedi bir de 2015 yılında 720 milyar dolardan bir kez daha artırarak 862 milyar dolara kağıt üzerinde artırdık. Böylece kağıt kalem hesabı ile GSYH hesabımız 268 milyar dolar artmış oldu. Ve meydanlarda ne kadar çok zenginleştiğimizi anlatıp durduk” hatırlatmasında bulunuyor.
Türkiye’nin en büyük sorunlarından biri de işsizlik. Yazıda aktarılanlara göre, İş-Kur Haziran 2019’da iş bulmak için kayıt yaptıran işsiz sayısını 4 milyon 418 bin kişi olarak açıkladı. TÜİK ise yine Haziran 2019’da işsiz sayısını 4 milyon 254 bin kişi olarak duyurdu.
Kahveci devam ediyor:
“TÜİK kimi işsiz kabul ediyor: Referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve iki hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm kişiler işsiz nüfusa dahildirler.Yani İş-Kur’a iş bulmak için kayıt yaptıranların bile bir kısmı TÜİK hesaplarında işsiz görülmüyor. Oysa İş-Kur kendisine bizzat başvuran işsizleri açıklıyor. Yani resmi ve kayıtlı işsizler.. TÜİK ise anket yöntemi ile kayıt dışı işsizleri de bulmaya çalışıyor. Geçen yıl haziran ayında 9 milyon 973 kişi ile yüzde 34,0 olan kayıt dışı çalışma oranı bu yıl daha da arttı. Haziran 2019’da 28 milyon 512 bin toplam çalışanın 10 milyon 047 bin kişisi kayıt dışı çalışıyor. Yani kayıt dışı çalışma oranı yüzde 35,2’ye çıkmış durumda.
Kayıt dışı çalışma oranı artarken, kayıtlı işsizler bile TÜİK hesabında daha az gözüküyor. Mesela geçen yıl haziran ayında İş-Kur’a kayıtlı işsiz sayısı 2 milyon 622 bin kişiydi. Yine aynı ayda TÜİK işsiz sayısını 3 milyon 315 bin kişi olarak açıklamıştı. Bugün ise İş-Kur işsizleri bile TÜİK listesine giremedi.”
Krizin henüz beyaz yakayı vurmadığını dile getiren Kahveci “Oysa mavi yaka krizi devam ediyor. Hatta beyaz yakayı en fazla kamu istihdam ederken, özel sektörde bile beyaz yaka istihdamı devam ediyor. Sadece bu yılın ilk altı ayında bile 379 bin üniversiteli beyaz yaka iş bulmuş. Bakalım kamu kaynakları ile nereye kadar gideceğiz?” ifadelerini kullandı.
İşsizlik konusu Dünya gazetesinden Alaatin Aktaş’ın da gündemindeydi. Geçen yıl ile bu yılki verileri karşılaştıran yazar, “İşsizlikte son altı yılın tablo ve grafiğini inceleyince bu yılın nasıl ayrıştığı çok somut olarak ortaya çıkıyor. Daha geriye gidilse bile 2009 ile biraz benzerlik olduğu, diğer yıllarla ise yine büyük farklar oluştuğu görülecek. Tehlike geldiğini bağıra bağıra haykırmış da duyan olmamış! Ve gelmiş tehlike, kapıya dayanmak bir yana parçalayıp kapıyı girmiş içeri…” diyor.
