Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, Türkiye’deki çoban sorununu çözmek için hükümetin bir çalışma yürüttüğünü bildirdi.
Ülkedeki çoban ihtiyacının karşılanması için hükümetin Afganistan başta olmak üzere Türk cumhuriyetleri ile görüştüğünü söyleyen Nihat Çelik, “Şu anda böyle bir çalışma var. Yabancı çobanların istihdamıyla ilgili taslak bir çalışma var. Bu çalışma devam ediyor. Yabancı çoban istihdamı yasal mevzuata dayanarak ve karşı taraftaki ülkelerle iş birliği protokolü yaparak istihdam sağlanabilir. Bu durum bizim için çok iyi olur” dedi.
“Gerçek kimliklerini bilmiyoruz”
Yabancı çobanlarla ilgili güvenlik kaygılarına işaret eden Çelik, “Çalıştırılan yabancı çobanların gerçek kimlikleri bilinmiyor. Bunların bir suç kaydı var mı, aranıyor mu, bilmiyoruz. Adam kırmızı bültenle aransa bile biz bilmiyoruz” diyen Çelik, hükümetin bu çalışmayı yapmasının kendilerine güvence vereceğini kaydetti.
Türkiye’de 40 bine yakın “yabancı çoban” olduğu belirtiliyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın birkaç gün önce yaptığı “Bugün 25 bin Afgan çoban gitse tarım, hayvancılık kalmaz” açıklaması, son yıllarda sıkça gündeme gelen Afgan çobanlar üzerinden yeni bir tartışma başlattı.
ANKA Haber Ajansı’na açıklama yapan TÜDKİYEB Genel Başkanı Nihat Çelik, “Sayın Bakan’a sektörümüze dikkat çekmesinden dolayı teşekkür ediyoruz. Bu açıklamaların hayvancılığın geliştirilmesine yönelik bir mesaj olduğunu düşünüyorum. Hayvancılık bitmez. Özellikle küçükbaş hayvancılık, bu ülkenin coğrafyasına uygun bir meslek dalı olduğu için asla bitmez” dedi.
“Sürü yöneticiliği özendirilmeli”
Yerli çobanların desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Çelik, “Türkiye’de hayvan sayısı istediğimiz seviyede değil. Biz çoban bulmakta sıkıntı yaşıyoruz. Çobanlığın ismi değiştirilerek ‘sürü yöneticiliği’ yapıldı. ‘Sürü yöneticiliği’ mesleğinin sevdirilmesi ve özendirilmesine yönelik bir adım atılmıyor. Çobanların sosyal güvencesi sağlanmalı. Şu an 5-6 aylık çoban desteği sağlanıyor ama bu yeterli değil. Bu destekler 12 aya yayılmalı” şeklinde konuştu.
“Bizim önceliğimiz Afgan çobanlar değil”
Yerli çoban bulmakta zorlandıkları için yabancı uyruklu çoban çalıştırmak zorunda kaldıklarını anlatan Çelik, şunları kaydetti: “Yabancı uyruklu çoban çalıştırıyoruz. Bazı işletmelerimizde de Afgan çobanlar mevcut. Bunlardan bazıları bir süre çalıştıktan sonra daha yüksek kazançlar sağlayan alternatif işlere yöneliyor. Her sabah uyandığımızda ‘işletmemizdeki çobanımız acaba kaçtı mı?’ korkusuyla yaşıyoruz. Dolayısıyla bu sektöre yatırım yapamıyoruz. Hayvan sayısını arttıramıyoruz. Bakanlıklarımızın belirleyeceği usullerle bunların çalışma standartları ve şartları mevzuata bağlanmalı. Yabancı çobanların sadece çobanlık yapabilmelerine izin verilmelidir. Bu şekilde kendi vatandaşlarımızın işleri ellerinden alınmamış olur.”
Yabancı ülkelerden istihdam edilen çobanların sınırlı olması gerektiğini belirten Çelik, “60 milyona dayanan küçükbaş hayvan sayımız varken Afgan çobanların gönderilmesiyle bu sayı 52 milyon civarına geriledi. Bu kaybı telafi etmek bayağı zaman alacak. Biz bakanlarımıza bu konuyu sık sık dile getiriyoruz. Bizim önceliğimiz Afgan çobanlar değil, kendi vatandaşlarımızın bu işi yapmasıdır. Birinci planımız yerli çobanlarımızı bu işe yönlendirmemiz, ikinci planımız sınırlandırılmayla Afgan çobanlar istihdam edilebilir.”
“Acilen 150 bin çobana ihtiyacımız var”
“Bizim şu anda acilen 150 bin çobana ihtiyacımız var. Çoban problemi olmasa hayvancılığa destekler artar” diyen Çelik, Türklerin çobanlık mesleğine yönelmemesi nedeniyle Afganistan’dan gelerek çobanlık yapanların bu durumu kendi lehlerine kullandığını, sürekli ücret arttırma talebinde bulunduklarını ifade etti.
Nihat Çelik, sosyal medyada “100 bin TL’ye çoban bulamıyorum” gibi paylaşımların gerçeklikle bağdaşmadığını, piyasayı şekillendirmeye yönelik olduğunu vurguladı.
