Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

Hakan Özyıldız: Özel sektörün dış borçlarını kim, nasıl ödeyecek?

by aktifhabercom
April 6, 2019
Hakan Özyıldız: Özel sektörün dış borçlarını kim, nasıl ödeyecek?
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

Bankalar 5 ayda faizden 3,1 trilyon lira kar ederken, İSO 2’nci 500 büyük sanayi şirketi yüksek faizle batıyor, bireysel borçlu milyonlar kanuni takiple boğuşuyor

Bankalar 5 ayda faizden 3,1 trilyon lira kar ederken, İSO 2’nci 500 büyük sanayi şirketi yüksek faizle batıyor, bireysel borçlu milyonlar kanuni takiple boğuşuyor

July 7, 2025
5k
Türkiye’nin en büyük çivi üreticisi iflas etti

Türkiye’nin en büyük çivi üreticisi iflas etti

July 6, 2025
5.1k

Türkiye’nin dış borç stoku, 2018 yılı sonunda 445 milyar dolara inmiş. Verilere nominal büyüklük olarak bakınca sevinilecek bir gelişme.

Ancak, milli gelire oran olarak hesapladığımız reel borç yüküne bakınca iş değişiyor. Daha önce belirttiğim gibi, 1989 yılından bu yana en yüksek düzeye ulaşmış. Rekor kırılmış. Aşağıdaki grafikten de görüldüğü üzere, 2001 krizinde %56,5 olan dış borç/GSYH oranı, geçen yılsonunda %56,7 olmuş.

Dış borçların 298,4 milyar doları (% 67’si) özel sektöre ait. Oysa önceki kriz yıllarından önce, 1993 yılında özel sektörün dış borç stokundaki payı sadece %33, 2000 yılanda ise %46 imiş. 


Şimdi bu saptamalardan yola çıkarak, yazıya bir kaç soru sorarak devam edeyim.

Grafiğe bir kez daha bakın. 1994 ve 2001 Krizlerinden önce dış borç/GSYH (milli gelir) oranı yükselmiş. Sonra 5 Nisan 1994 ve Şubat 2001 ‘te birçok önlem alınınca, reel dış borç azalmış.

O zaman bunu başarmak daha kolaydı. Çünkü borçlu olan Hazine, yani kamu kesimi. Her iki dönemde de çözüm için IMF programları uygulanmış. Kamuda gelir ve harcama önlemleri alınmış, devletin borç ihtiyacı azaltılırken, dış borç geri ödeme yeteneği artırılmış.

Yani o zaman sorun devlette olduğu için çözüm de devlet üzerinden bulunmuş.

Oysa şimdi borçlu olan özel sektör. Borç azaltması gereken şirketler ve bankalar.

Bir hatırlatma yapayım. Bankalar dışarıdan aldıkları borçla, içeride şirketlere döviz kredisi verdiler. Dış borçlarını geri ödemek için, şirketlere verdikleri kredileri tahsil etmeleri şart.

Peki, şirketler dış borçlarını ödemekte zorlanırlarsa ne olacak?

Herkes 8 Nisan’da açıklanacak “Yapısal Reform Programını” (!) bekliyor. İçeriği konusunda çeşitli spekülasyonlar yapılıyor.

Öncelikle bir saptama yapmama izin verin. Gelinen aşamada yapısal reformların ön koşulu hukuk reformu.Bunun en önemli parçası yasama, yürütme ve yargı arsındaki güçler ayrılığı ilkesinin, çok güçlü bir şekilde hayata geçirilmesi olmalı. Buna ek olarak hukukun üstünlüğü, tüm yanlarıyla tesis edilmeli.

Yanı sıra, mesleki eğitimi öne çıkaran bir eğitim reformu da olmazsa olmazlardan.

Bunlar yapıldıktan sonra vergi reformu, şeffaflık/hesap verilebilirlik, kayıtdışılıkla mücadele, kamu ihale sisteminde değişiklikler gibi başlıklar geliyor. Sanayileşmeyi öne alan ve tarımsal üretimin arttıran teşvik ve destekleme sistemi de unutulmamalı.

Bunlar olmazsa olmaz. Ama yeterli değil. Asıl sorun, yukarıda da değindiğim gibi dış borçların ödenmesi, azaltılması.

Buna yönelik pek öneri duyulmuyor. Sadece son günlerde utangaç bir şekilde, “kötü banka” lafları telaffuz ediliyor. Bundan kast edilen, bankacılık sektöründeki batık kredilerin bir “kötü banka” da toplanması ve böylelikle bankaların tekrar daha fazla kredi verme yeteneğine kavuşması.

Kimse bunun nasıl olacağını konuşmuyor. Batan kredileri üstlenen “kötü banka” dış borçları ödemek için nereden kaynak bulacak? Hazine mi borçlanıp ona verecek? Yoksa o banka, hazine garantisi ile dış borç alıp, batık kredilerin borçlarını mı ödeyecek?

Soruyu daha geniş bir perspektiften soralım: Batan şirketlerin yükleri vatandaş tarafında mı ödenecek?

Soru çok. Batak kredileri kim seçecek? Dikkatli, titiz inceleme yaparak kredi veren ve batağı az olan bankalar ödüllendirilecek mi? Veya tam tersi bir soru sorayım: Önüne gelene kredi verenler nasıl cezalandırılacak? Dahası şirketlerini iyi yönetemeyen hissedarlara bir yük gelecek mi? Gelecekse nasıl hesaplanacak? Hangi kurum, hangi kurallara göre, cezayı nasıl uygulayacak?

Bu ve benzeri sorulara yeterli, tatmin edici cevaplar verilmeden hayata geçirilecek “kötü banka”, ileride vatandaşların vicdanında derin yaralar açabilir.

Bu yazı Hakan Özyıldız’ın kişisel internet sitesinden alınmıştır.

 

ShareTweet
Previous Post

Elon Musk, 2 dakikada 1.1 milyar dolar kaybetti

Next Post

Atatürk Havalimanı’ndan son uçak kalktı

İLGİLİHABERLER

Bankalar 5 ayda faizden 3,1 trilyon lira kar ederken, İSO 2’nci 500 büyük sanayi şirketi yüksek faizle batıyor, bireysel borçlu milyonlar kanuni takiple boğuşuyor
EKONOMİ

Bankalar 5 ayda faizden 3,1 trilyon lira kar ederken, İSO 2’nci 500 büyük sanayi şirketi yüksek faizle batıyor, bireysel borçlu milyonlar kanuni takiple boğuşuyor

July 7, 2025
5k
Türkiye’nin en büyük çivi üreticisi iflas etti
EKONOMİ

Türkiye’nin en büyük çivi üreticisi iflas etti

July 6, 2025
5.1k
Kurlar baskılandı: İhracatçı deri devi 429 milyon borçla konkordato istedi
EKONOMİ

Kurlar baskılandı: İhracatçı deri devi 429 milyon borçla konkordato istedi

July 6, 2025
5.1k
Konkordatolar patladı: Küresel iflas dalgası Türkiye’yi de vurdu
EKONOMİ

Konkordatolar patladı: Küresel iflas dalgası Türkiye’yi de vurdu

July 6, 2025
5k
Konkordato kuyruğu her gün uzuyor
EKONOMİ

Konkordato kuyruğu her gün uzuyor

July 5, 2025
5k
DİSK: Altı ayda enflasyon nedeniyle işçi başına ortalama maaş kaybı 6 bin 485 lira
EKONOMİ

DİSK: Altı ayda enflasyon nedeniyle işçi başına ortalama maaş kaybı 6 bin 485 lira

July 4, 2025
5k
Daha Fazla Haber
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek görevden uzaklaştırıldı

Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek görevden uzaklaştırıldı

July 7, 2025
5k
Şehit Özkanlı, öğrencilere burs ve harçlık veriyormuş: “Hocam aylık 34 bin maaş alıyorum, 2 senem var; göndermek istiyorum”

Şehit Özkanlı, öğrencilere burs ve harçlık veriyormuş: “Hocam aylık 34 bin maaş alıyorum, 2 senem var; göndermek istiyorum”

July 7, 2025
5.1k
Fenerbahçe, Avrupa’dan 300 bin euro’ya kulüp satın aldı

Fenerbahçe, Avrupa’dan 300 bin euro’ya kulüp satın aldı

July 7, 2025
5.1k
Aileyi saran gizemli hastalık yıllardır çözülemedi

Aileyi saran gizemli hastalık yıllardır çözülemedi

July 7, 2025
5.1k
İdare Mahkemesi, RTÜK’ün Halk TV’yi karartma kararını durdurdu

İdare Mahkemesi, RTÜK’ün Halk TV’yi karartma kararını durdurdu

July 7, 2025
5k
DEM Parti: “İmralı heyetimiz, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sürecin geldiği aşama ve yapılacaklar konusunda görüşlerini aktardı”

DEM Parti: “İmralı heyetimiz, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sürecin geldiği aşama ve yapılacaklar konusunda görüşlerini aktardı”

July 7, 2025
5k
Teksas’taki sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 82’ye yükseldi, en az 41 kişi kayıp

Teksas’taki sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 82’ye yükseldi, en az 41 kişi kayıp

July 7, 2025
5k
Rusya’da, İHA saldırıları nedeniyle hafta sonu boyunca 485 uçuş iptal edildi

Rusya’da, İHA saldırıları nedeniyle hafta sonu boyunca 485 uçuş iptal edildi

July 7, 2025
5k
Tahran’da hava kirliliği: Futbol maçları iptal edildi

Tahran’da hava kirliliği: Futbol maçları iptal edildi

July 7, 2025
5k
Gazeteci Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

Gazeteci Hikmet Çetinkaya hayatını kaybetti

July 7, 2025
5.1k
Islak termometre sıcaklığı nedir ve neden önemli?

Meteoroloji’den sağanak ve sıcaklık uyarısı

July 7, 2025
5k
Embrace Relief, Teksas’taki sel felaketi için kolları sıvadı

Embrace Relief, Teksas’taki sel felaketi için kolları sıvadı

July 7, 2025
5k
Yargıtay verilerine göre son 6 ayda AKP 256 bin üye kaybetti

Yargıtay verilerine göre son 6 ayda AKP 256 bin üye kaybetti

July 7, 2025
5k
AKP’li Çamlı’dan tepki çeken paylaşım: Kanlı 1923 darbesi

AKP’li Çamlı’dan tepki çeken paylaşım: Kanlı 1923 darbesi

July 7, 2025
5k
Peru’da arkeologlar 3500 yıllık antik kenti keşfetti

Peru’da arkeologlar 3500 yıllık antik kenti keşfetti

July 7, 2025
5.1k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.