Son 3 ayda dolarda yaşanan yükseliş gıda ürünlerinde büyük fiyat artışına neden oldu. İkinci zam dalgası da yolda.
Sözcü’nün haberine göre; 2015 yılını 2.91’den 2016 yılını ise 3.52 TL seviyesinden kapatan dolar 1 yıl içinde Türk Lirası karşısında yüzde 21 değer kazandı. Aynı dönemde temel gıda maddelerinden yumurta yüzde 24.79, mercimek yüzde 30.79, nohut yüzde 55, sivri biber fiyatları ise yüzde 25.82 artarak enflasyon rakamlarını altüst etti. Söz konusu dönemde süt fiyatlarında yüzde 5.62, dana etinde yüzde 9.22, ayçiçek yağında ise yüzde 11.16’lık fiyat artışları görüldü.
YÜZDE 23’LÜK ETKİ
Dolardaki yükselişten ithal gıda ürünleri doğrudan etkilenirken, yerli tarım ve sanayi ürünlerinde ise hammadde, mazot, gübre, elektrik, tohum gibi maliyet kalemlerindeki artışlar fiyatların yükselmesine neden oluyor. Bu hafta başında enflasyon raporunu açıklayan Merkez Bankası da kur nedeni ile işlenmiş gıda ürünlerinde yüzde 27.1, işlenmemiş gıda ürünlerinde de yüzde 23.5’lik bir etki yarattığına işaret etmişti.
DOMATESTE YÜZDE 31
Diğer taraftan temel gıda maddelerindeki son üç aylık ortalama fiyatlara bakıldığında ise yine dolar kurunda yaşanan artışı aşan etiketler göze çarpıyor. 29 Kasım 2016 tarihinde 3.42 olan dolar kuru aralık ayında ise yüzde 3.2 değer kazanarak 3.53 TL’den işlem görmeye başladı.
Aynı dönem içinde patlıcan yüzde 145, domates yüzde 30.93, yumurta yüzde 25.86, tavuk eti yüzde 8.82, kabak yüzde 116 zamlandı. Dolarda peş peşe rekorların görüldüğü ocak ayında ise Türk Lirası yüzde 8.8 değer kaybederken dolar ay sonunda 3.83’ten işlem gördü. Ocak ayında market fiyatlarına bakıldığında ise domateste yüzde 20, biberde yüzde 25’lik artış görüldü.
BELİRSİZLİK FİYATLARI DAHA DA ARTIRACAK
Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu Başkanı Şemsi Kopuz, 2017 için gıda fiyatları ile ilgili küresel tahminlerin ‘stabil kalacağı’ yönünde olduğuna işaret etti. Ancak, kur ve maliyet artışları ile küresel ekonomi ile iklim alanlarındaki belirsizliklerin 2017’de gıda fiyatları açısından belirleyici olacağına işaret eden Kopuz, şunları söyledi:
“OECD ve FAO 2016-2025 tarımsal görünüm raporunda, petrol fiyatları, verim ve ekonomik büyümedeki değişimler gibi birçok belirsizliğe vurgu yapılıyor.
Hammadde fiyatlarında salt kur artışı bazında bir değerlendirme gıda sanayiinin yapısal birçok sorununu da göz ardı etmek anlamına gelir. Tarımsal ürünlerdeki maliyetlerin yüksekliği, bunun yanında enerji ve diğer girdi kalemlerindeki yükselişler de fiyatların seyrinde etkili oluyor.”
YUMURTA FİYATINA İHRACAT ZAMMI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici ile market fiyatları arasındaki makasın her geçen gün açıldığına dikkat çekerek, 2016 sonu ile Ocak 2017’deki olumsuz hava koşullarının özellikle sebze meyve fiyatlarının zirveleri görmesine neden olduğunu kaydetti.
Bayraktar, aralık ayında yumurtada ihracat patlaması yaşandığına dikkat çekerek, fiyatların üreticide yüzde 45, markette yüzde 25 arttığını dile getirdi.
Sözcü
