Ekim ayından bu yana 10 puanın üzerinde gerileyen kredi faizlerine rağmen, bankaların kredi hacmi daralmaya devam ediyor.
Türkiye’de üç ay önce, tavan yapan ihtiyaç ve ticari kredi faizleri, yaklaşık 10 puan geriledi.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, bankalarca açılan kredilere uygulanan ağırlıklı ortalama ihtiyaç kredi faizi 12 Ekim 2018’de yüzde 39,36 ve ticari kredi faizi de yüzde 35,37 ile yaklaşık son 15 yılın zirvesini görmüştü.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
11 Ocak itibarıyla ortalama ticari kredi faiz oranı, son 3 ayda 935 baz puan azalarak yüzde 26,02 seviyesine geriledi. Aynı dönemde ortalama ihtiyaç kredi faiz oranı da 661 baz puanlık düşüşle yüzde 32,75’e indi.
Bankalarca açılan mevduatlara uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranı da 1 aylık vadede yaklaşık 230 baz puanlık düşüşle yüzde 20,75’e geriledi.
EKONOMİYE GÜVEN YOK
Faizlerdeki bu pozitif gelişmelere rağmen, kredi pazarı büyümek yerine küçülmeye devam ediyor. Buradaki sorun aslında çift taraflı. Bir yandan bankalar yeni kredi açmak istemiyor. Sorunlu kredilerdeki artış sektörün frene basmasına yol açıyor.
Diğer yandan işletmeler ve vanatndaş da kredi almakta zorlanıyor. Özellikle bireysel tüketici, zorunlu ihtiyaçlar dışında acil olmayan bütün harcamalarını kısmış durumda. Bu da ihtiyaç kredisi kanallarını kapatıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre “tüketici güven endeksi” 58’ler seviyesinde devam ediyor. 2018 temmuz ayında 70’in üzerinde olan tüketici güveni, ekonomide yaşanan sıkıntılar ve kriz korkusuyla dip yapmış vaziyette. Vatandaş kendi tedbirini alarak, harcamalarını erteliyor. Bu da bankaların kredi müşterisi bulmasını daha da zorlaştırıyor.
Tüketici güvenindeki erozyonu, perakende satış endekslerinden izlemek de mümkün. TÜİK verilerine göre gıda dışında bütün sektörlerde perakende satışlar düşüyor. Konut ve taşıt kredilerindeki kampanyalara ve beyaz eşyadaki vergi indirimlerine rağmen talep canlanmadı. Özellikle beyaz eşya sektörü, kriz yıllarındaki satış rakamlarına gerilemiş vaziyette.
KREDİ PAZARI 10 HAFTADA 17 MİLYAR DARALDI
Bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi 10 haftada 17 milyar 442 milyon lira daralarak 2 trilyon 489 milyar 269 milyon liraya düştü. İhtiyaç kredilerinde ise faizler yüzde 37,29’dan yüzde 32,75’e inerken, ihtiyaç kredisi hacmi 4 milyar 145 milyon lira daralarak 204 milyar 308 milyon liraya indi.
2 kasım tarihinden 11 Ocak’a kadar geçen 10 haftalık süreçte ticari kredilere uygulanan ortalama yıllık faiz oranı yüzde 33,19’dan yüzde 25,33’e geriledi.
10 haftalık dönemde ticari kredilerin hacmi 12 milyar 423 milyon TL azalarak 353 milyar 556 milyar liraya geriledi. Tüketici kredilerinde ise ağırlıklı ortalama yıllık faiz yüzde 36,47’den yüzde 32,28’e geriledi.
Tüketici kredilerinin söz konusu dönemde 408 milyar 327 milyon liralık hacmi 9 milyar 945 milyon TL gerileyerek 11 Ocak itibarıyla 398 milyar 382 milyon TL oldu.
KONUT SATIŞLARI BİR TÜRLÜ CANLANMIYOR
Konut kredilerinde yüzde 29,05 olan ortalama yıllık faiz yüzde 26,46’ya geriledi. Ancak, bu düşüş konutta kredileri canlandıramadı. Konut kredisi hacmi bu dönemde 193 milyar 599 milyon TL’den, 5 milyar 994 milyon TL düşerek, 187 milyar 605 milyon TL’ye geriledi.
Tüketici kredilerinde sadece taşıt kredilerinde artış yaşandı. Taşıt kredilerinde yıllık faiz ortalaması yüzde 32,30’dan yüzde 30,67’ye indi. Otomotivdeki daralmaya bağlı olarak kredi faizlerinde anlamlı bir artış olmadı. 10 haftada taşıt kredisi hacmi 194 milyon lira artarak 6 milyar 469 milyon lira oldu.
