2018 yılı eylül ayında piyasa değeri 1 trilyon doları geçerek ABD tarihinin en değerli şirketi olan Apple sadece 4 ayda 428 milyar dolar eridi. Peki, Apple’ın değer kaybı niçin durdurulamıyor?
2 kasım 2018’de 1 trilyon doların altına düşen piyasa değeri, 3 ocak 2019’da adeta dibe vurdu. Böylelikle Apple son iki ayda 380,25 milyar dolar, toplamda ise 428,25 Milyar dolar (yüzde 38,82) değer kaybı yaşadı.
Peki, Apple ABD’nin en değerli şirketi olduktan kısa süre sonra neden bu krize girdi?
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
TOPLAM GELİRİN YÜZDE 62’Sİ IPHONE’DAN
AA’nın analizine göre, toplam gelirinin yüzde 62’sini iPhone satışlarından elde eden Apple, müşterilerine farklı ürünler de (iPad, iPod, Mac, iWatch) sunmasına rağmen iPhone’un ikamesini oluşturamadı. Yani şirketin varlığını sürdürebilmesi için iPhone satışları hâlâ hayati öneme sahip.
1 Kasım 2018’de Apple Genel Müdürü (CEO) Tim Cook’un bundan sonra Apple’ın satış rakamlarını paylaşmayacağını, sadece elde edilen satış gelirlerinin açıklanacağını bildirmesi ise büyük bir soru işareti oluşturdu. Zira Apple’ın bu açıklamasının akabinde piyasa değeri 1 trilyon doların altına düştü.
İNSANLAR ESKİSİ KADAR YENİ TELEFON ALMIYOR
Bu gelişmeye paralel olarak IDC’nin (International Data Corporation) açıkladığı rapora göre dünya genelinde akıllı telefon satışlarının yüzde 8 oranında düştü. Yani insanlar artık eskisi kadar telefon değiştirme ihtiyacı duymuyor.
Satışlarının sonsuza kadar artarak devam etmeyeceğini 2014 yılında öngören Apple, ürün farklılaştırmasına giderek 6 Plus’ı piyasaya sürmüş ve böylelikle pazarın talebine de karşılık verdiğini göstermişti. Yani daha geniş ekrana sahip telefonlar üretmişti, ancak fiyat farkıyla.
Plus serilerinin fiyatlarını normal iPhone modellerine göre artırarak satışa sundu ve bu sayede daha az ürün satışı gerçekleşse bile satış gelirlerini korumaya çalıştı. Bu stratejinin 2018’in son çeyreğine kadar işlediği görülüyor.
Apple CEO’su Tim Cook şirketi krizden çıkarmaya çalışıyor.
20 YILDA İLK KEZ SATIŞ TAHMİNİNİ DÜŞÜRDÜ
Ancak Tim Cook, 29 Aralık 2018 tarihli açıklamasında yeni iPhone modellerinden elde edilen gelirin beklentiyi karşılamadığını, 2019 yılı için satış beklentilerini düşürdüklerini aktarmıştı. Böylece Apple 20 yıldır ilk kez satış tahminini düşürmüş oldu.
Eğer Apple, düşürülen satış beklentilerine rağmen yine de bu beklentileri karşılayamaz ise ne olacak?
TÜKETİCİ DE GÜVEN KAYBI OLUŞTU?
Gelirleri etkileyen diğer bir faktör de Apple’ın iPhone kullanıcılarına çok farklı özellikler sunmamakla birlikte son iPhone modellerine de fahiş fiyatlandırma uygulayarak piyasaya sürmesi oldu.
Ayrıca iPhone kullanıcıları en büyük güven kaybını, Apple’ın sürüm güncellemeleri vasıtası ile eski iPhoneları yavaşlatma ve batarya sorunu oluşturmaya çalışarak kullanıcıları yeni iPhone almaya zorlaması olayı ile yaşadı. Tüketici bu uygulamalara yeni model almayarak tepki gösterdi.
TİCARET SAVAŞI ÇİN GELİRLERİNİ VURDU
Apple’ın performansını etkileyen diğer önemli faktör de elbette ABD ile Çin arasında yaşanan ticaret savaşı. Gelirlerinin yaklaşık yüzde 25’ini Çin’den sağlayan Apple için bu savaş çok büyük bir darbe oldu. Apple’a rakip olan firmaların bu dönemde özellikle Çin pazarında gücünü artırması ile Apple daha da büyük bir çıkmaza girdi.
Özellikle Huawei’nin pazarını genişletmesi ve daha düşük maliyetlerle telefonlar üretmesi üzerine ABD ve Çin ticaret savaşı, özel sektörde Apple ve Huawei savaşı olarak yorumlanmaya başlandı.
2017’nin son çeyreğinde en güçlü rakibi olan Samsung’un satış rakamlarını yakalayan Apple (yüzde 18), 2018’in ilk çeyreğinden sonra Huawei’nin (yüzde 14) de gerisinde kaldı.
QUALCOMM İLE PATENT SAVAŞI DEVAM EDİYOR
Ayrıca, Çin teknoloji devlerinden olan Xiaomi (yüzde 9) ve Oppo (yüzde 9) ile Apple’ı takip etmekte. Apple ile Qualcomm arasında yaşanan patent savaşı da Apple’ın olumsuz gidişatında önemli rol oynamakta.
AÇILAN DAVALAR SATIŞLARI OLUMSUZ ETKİLEDİ
Açılan davalar neticesinde, Almanya Münih Bölge Mahkemesi tarafından iPhone 7/7 Plus ve iPhone 8/8 Plus ürünlerinin satışı yasaklanmış ve mağazalarda bulunan bu ürünlerin ise toplatılmasına karar verilmişti.
Çin’de ise Fuzhou mahkemesince daha geniş kapsamlı bir karar verilmiş, bu karar neticesinde yukarıda sayılan ürünlerin yanı sıra iPhone 6, iPhone 6 Plus ve iPhone X modellerinin de satışı durduruldu.
Apple’ın piyasaya sürdüğü son model telefonların Almanya ve özellikle Çin gibi büyük bir pazarda satışının yasaklanması da ekonomik zorlukların bir başka nedeni olarak öne çıktı.
EKONOMİK DURGUNLUK APPLE’I DA ETKİLEYECEK
Apple’ı önümüzdeki dönemde bekleyen zorluklardan bir diğeri de dünya piyasalarının içinde bulunduğu ekonomik durgunluk. Apple, dünya çapında yaklaşık 500 satış mağazasına sahip olmasının yanı sıra, kendi ürünlerini satan ve destekleyen yüz binlerce perakende satış mağazasına da sahip olan global bir şirket.
Tam da bu sebeple, dünya piyasalarında doların yerel para birimleri karşısında değer kazanması, global pazarlarda Apple’ın satışlarının düşmesine sebep olan diğer bir faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Türkiye üzerinden yola çıkarsak, Apple’ın son sürümlerinden olan iPhone XS Max serisi 10,799 TL’den başlayan ve 13,999 TL’ye kadar çıkan satış fiyatlarına sahipken, Amerika’da ise bu fiyatlandırma 1.099 dolar ve 1.449 dolar bandında.
New York’ta aylık asgari ücret yaklaşık 2 bin 150 dolarken Türkiye’de asgari ücretin 2 bin 20 TL olmasını göz önünde bulundurursak, dünya genelinde Türkiye gibi yerel para birimi değer kaybetmiş olan ülkelerin pazarında Apple’ın yerinin günden güne azalması kaçınılmaz görünüyor.
ABD PİYASASININ YÜZDE 40’I APPLE’DA
Apple, ABD piyasasının yüzde 40’ını elinde bulundurmasına rağmen dünya çapında bu oran yüzde 12 seviyesinde.
Sonuç olarak Apple gelirlerinin büyük bir bölümünün iPhone satışlarından elde edilmesi, ABD-Çin ekonomik savaşı, dünya genelinde doların yerel para birimleri karsısında değer kazanması, yüksek fiyatlandırma ve akıllı telefon satışlarının azalması, Apple’ın piyasa değerinin düşmesine yol açan başlıca faktörler olarak öne çıkıyor.
