Aktifhaber
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM
No Result
View All Result
Aktifhaber
No Result
View All Result

AKP vatandaşı nasıl kazıkladı?

by aktifhabercom
January 4, 2017
AKP vatandaşı nasıl kazıkladı?
5k
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Köprü ve otoyollara zam fahiş zam nasıl geldi? AKP, özel şirketleri ihya ederken hazineyi nasıl zarara uğrattı? Erdoğan’ın “Dolar bozdurun” diye adeta yalvardığı vatandaş dolar bazında halk tabiriyle nasıl bir “kazık”la karşı karşıya?

2016’nın son çeyreğinde fahiş zamlarla ayakta durmaya çalışan Türkiye ekonomisi 2017’yle birlikte zam oranlarında rekor artışla vatandaşın belini büktü. Enflasyonun fırlaması ve doların rekor üstüne rekor kırmasının da etkisiyle iğneden ipliğe her şeye zam gelirken, ek vergi kalemleri ve zamlar da vatandaşın sırtına yüklendi. Bu durumdan en çok etkilenen araç sahipleri, taksi ve kamyon esnafı oldu.

Otoyollara ve köprü geçişlerine yüzde 50’ye yaklaşan fahiş zammı ve habersiz kesilen cezaları protesto eden kamyon esnafı bugün 1 saatliğine Yavuz Sultan Selim köprüsünü trafiği kapatarak isyan etti.

Peki, köprü ve otoyollara zam süreci nasıl işledi? AKP, özel şirketleri ihya ederken hazineyi nasıl zarara uğrattı? Erdoğan’ın “Dolar bozdurun” diye adeta yalvardığı vatandaş dolar bazında halk tabiriyle nasıl bir “kazık”la karşı karşıya?


Hürriyet’ten Uğur Gürsel ve Cumhuriyet’ten Çiğdem Toker, bugünkü köşelerinde köprü zammının arka planının yazdı.

 
Yüzde 48 zammın perde arkası
Uğur Gürses

 
“Yap-işlet-devret (YİD) modeli çerçevesinde yapılan Osmangazi ve Yavuz Sultan Köprüsü ile Avrasya Tüneli projelerinin bedelini, devletin verdiği garanti nedeniyle, geçen de geçmeyen de ödüyordu. Ama şimdi eski mevcuda yüklenen zamlarla, ‘başka köprülerden geçenler’ de ilaveten ödeyecek! Eski köprü ve otoyollara yapılan zamla net 180 milyon TL ilave kaynak yaratılacak.

YILIN son günü “Osmangazi Köprüsü geçiş ücretinde yüzde 26 indirim, İstanbul’daki iki köprünün  geçiş ücretine yüzde 48 zam” haberini duyunca ilk aklıma gelen şuydu; Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli kamu özel işbirliği çerçevesinde yapılan köprü ve otoyol finansmanında yeni bir ‘katılım’ sağlanıyordu. Osmangazi Köprüsü benzeri YİD projelerinin bedelini, devletin verdiği garanti nedeniyle, geçen de geçmeyen de ödüyordu; ama şimdi eski mevcuda yüklenen zamlarla, ‘başka köprülerden geçenler’ de ilaveten ödeyecek!

Malum, devletin özel kesim şirketlerine, inşa etmeleri ve uzun yıllarca işletme hakkını almaları karşılığında yaptırdığı köprü ve otoyollar için bu şirketlere ayrıca bütçeden ödenmek üzere hasılat garantisi taahhüt ediliyor. Böylece özel şirketlere, beklenen hasılatı sağlayamazlarsa devlet bütçesinden bir ödeme yapılıyor. İlk örneklerden biri geçen yaz işletmeye açılan Osmangazi Köprüsü idi. Dolar bazlı fiyatlama o kadar yüksekti ki geçen araç sayısının düşük kalacağı başından belli idi. İndirimli tarife uygulanmasına karşın yine de öyle olacağı açıktı. Bunun anlamı; geçen de ödeyecekti, geçmeyen de. Çünkü günlük 40 bin araç geçişi devlet adına sözleşme ile garanti edilmişti. Hem düşük tutulan geçiş ücreti ile işletmeci şirketlerin devletle yaptıkları sözleşmede belirlenen geçiş ücreti arasındaki fark; hem de günlük olarak garanti edilen 40 bin araç ile geçen araç sayısı arasındaki fark ödenecekti. Kamu kesesinden yapılan bu ödemeler, geçmeyenin de ödemesi anlamına geliyordu.

TAKSİMETRE ÇALIŞIYOR
Osmangazi Köprüsü’nden sonra, günlük 135 bin geçiş garantili Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve otoyolu, günlük 68 bin 500 geçiş garantili Avrasya Tüneli gibi YİD projeleri hayata geçti. Dolayısıyla ‘taksimetre’ çalışmaya başladı. Asıl ilginç olan, ilk defa 2016 yılbaşında ikincisi de bu yılbaşında mevcut otoyol ve İstanbul’daki iki köprünün ücret tarifesindeki ‘fiyatlama’ dikkat çekiyor. 2016 yılbaşında hem yüzde 16 zam yapılıyor, hem de HGS ve OGS geçişlerine uygulanan yüzde 20 indirim geri çekiliyordu. Böylece bir gecede köprü ve otoyol geçişleri yüzde 39 zamlanıyordu.
İşte ikinci büyük artış bu yılbaşında yapıldı; otoyollarda yüzde 15, köprülerde yüzde 48’lik bir artış. İstanbul’da yılda 150 milyon adetlik geçiş yapılan iki köprünün ücretinde son iki yıllık artış yüzde 105’i geçiyor.

2016’da 2015’e göre iki köprüden geçen araç sayısı kabaca 5.5 milyon azalmış görünüyor. Bu yüzden 2016 hasılatında artış olmayacak gibi görünüyor. Olasılıkla 2017 hasılatını artırmak için yüzde 48 zam yapılmış.

2016’daki fiili yüzde 39’luk zam, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün otoyol hasılatına da yansımış; otoyollardan sağlanan hasılat zam oranı kadar yüzde 39’a yakın artacak görünüyor. Henüz açıklanmamış Aralık ayı hasılatı için ortalama bir değer girilerek yapılacak hesapla; Karayolları’nın 2016’da elde edeceği brüt hasılatın kabaca yüzde 39’luk bir artışla 266 milyon TL daha fazla olacağı anlaşılıyor. Böylece 2016 yılı 1.2 milyar TL’lik bir gelirle kapatılmış olacak.

Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir

Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor

Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor

October 21, 2025
5k
5 TL’nin 20 yılda değişimi: 2005’te poşet dolduruyordu

5 TL’nin 20 yılda değişimi: 2005’te poşet dolduruyordu

October 21, 2025
5.1k

3 PROJEYE FİNANSMAN
Şimdi 2017 için her ikisi de enflasyonu çok üzerinde olmak üzere, köprülere yüzde 48, otoyollara da yüzde 15 zamla beklenen şu olmalı; geçen araç sayısında artış olmayacağı gibi muhafazakar bir varsayımla, toplam hasılat kabaca 1.5 milyar TL civarında olacak. Bu yüzde 23’lük artış demek. Enflasyondan arındırırsak; net 180 milyon TL ilave kaynak demek. Böylece, İstanbul’da iki köprüden geçenler ile tüm Türkiye’de paralı devlet otoyollarını kullananlar; ödedikleri vergilerin yanında bir de bu köprü ve otoyollara enflasyonun çok üzerinde ödedikleri geçiş ücretleri ile şimdilik üç YİD projesini de finanse ediyor olacaklar; 2017 zamları ile sağlanan, Osmangazi Köprüsü’nün bir aylık kamu taahhüdüne ancak yetecek kadar olsa da!

OSMANGAZİ TEORİSİ ÇALIŞILMAMIŞ
OSMANgazi Köprüsü’nün geçiş ücretinin düşürülmesi sonucu özel işletmecilerin bir kaybı yok. Olasılıkla indirimi kamu kesimi bunu talep etti; nasıl olsa 40 dolar üzerinden 40 bin geçiş ödeme taahhüdü var. Asıl, ücret düşüşü ile yurttaşların geçişleri teşvik edilmek isteniyor. Belli ki ‘hasılat artacak ve kamu kesiminin katkı payı düşecek’ beklentisi vardı. Yüzde 26’lık fiyat indirimi ile aynı hasılatı bile tutturmak için talebin yüzde 35 artması gerekiyor. Amaç bunun üzeri tabi ki. Fiyat esnekliği 1.35’in çok üzerinde varsayılmış. Yani, fiyat yüzde 10 düştüğünde, talebin yüzde 13.5’in çok çok üzerinde artacağı varsayımı. Bu, kamu kesesi açısından durumu düzeltmek için doğru bir adım. Ancak ‘oyun teorisi’ çalışılmamış; çünkü rakip deniz yolu işletmecisi de hemen fiyat düşürdü. Sadece fiyat ayarlaması bile, bu projenin hesap-kitabının hiç de iyi yapılmadığının, fiyatlandırma ve tahminlerin rasyonel olmadığının da teyidi.
 
 
***
Avrasya Tüneli, kur farkı, Ahilik Fonu
Çiğdem Toker

Avrasya Tüneli’nin açıldığı gün (20 Aralık 2016) yazdım:
“Bugünkü dolar kuruna göre geçiş ücretlerinin otomobiller için 16.5, minibüsler için 25 TL’den aşağı olmaması gerekiyor. Eğer bu fiyatların altında bir rakam ilan edilirse, biliniz ki bu şirketin değil, iktidarın vatandaşa şirin görünmek için belirlediği bir fiyat olacaktır.”
Bir devlet kurumu olan Karayolları Genel Müdürlüğü’nün (KGM) “görevli şirket” ATAŞ AŞ ile yaptığı sözleşmeye göre, geçiş ücretleri otomobil başına 4 dolar; minibüs başına da 6 dolar artı, yüzde 18 KDV olarak belirlenmişti.

10 günlük gelir hibe mi?
Cumhurbaşkanı Erdoğan yukarıdaki satırların yayımlandığı tören günü, geçiş ücretini 15 TL olarak açıkladı. Yıl sonuna dek geçerli bu tarifeyle toplanacak gelirin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın (ASPB) şehit yakınları ve gazilerle dayanışma hesabına aktarılacağı duyuruldu.
Daha yeni Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan açıkladı: Devletin günde 68 bin 500 araç geçişi garanti ettiği Avrasya Tüneli’nden, günlük 24 bin araç geçmişti. Bakan Arslan, 22- 31 Aralık’ta elde edilen 3.5 milyon TL gelirin de açıklandığı gibi şehit ve gazilerle ilgili kampanyaya aktarılacağını bildirdi.
Bu noktada kamu adına iki önemli soru gündeme gelmeli:
Şehit ve gaziler hesabına aktarılacak olan 3.5 milyon TL’yi ATAŞ AŞ hibe mi etti?
Yoksa şirket 10 günlük bu geliri, bakanlık hesabına aktardıktan sonra, devletin bir başka hesabından geri alacak mı?
Soru, devletin araç ve gelir garantisi vermesi nedeniyle önem taşıyor. Eğer hibe etmediyse ve geri alacaksa, o zaman ASPB hesabına 3.5 milyon TL’yi şirketin yatırmasıyla devletin yatırması arasında fark yok demektir.
 
İlk günden 29 kuruş fark
Gelelim bugüne.
Avrasya Tüneli’nde bu yıl geçerli olacak tarifeler açıklandı: Otomobil başına 16.60, minibüsler için ise 24.90 TL.
Dün “Tünelden siz de geçin” diyen Başbakan Yıldırım’ın grup toplantısı sürerken dolar, aralık ayı enflasyonunun yüksekliği nedeniyle, artışa geçmişti çoktan.
Dolayısıyla o tarifeye bu satırlar yazılırken 3.58 TL olan dolar üzerinden tekrar bakmalıyız:
Sözleşmedeki 4 ve 6 dolar artı KDV’ler üzerinden, otomobil başına alınması gereken para, 16.89 TL, minibüs başına ise 25.34 TL.
Yani daha ilk günden araç başına 29, minibüs başına da 44 kuruşluk farklar çıkıyor. Bu da kur yıl boyunca bugünkü gibi kalıp hiç artmasa, Bakan Arslan’ın açıkladığı 24 bin araç üzerinden bir ayda 208 bin TL (yılda 2.5 milyon TL) tarife farkı anlamına geliyor.
Şimdi ikinci soruya gelebiliriz:
– Avrasya Tüneli’nde araç sayısı ve tarife garantileri var. Tarifeler dolarla belirlenmiş.
Peki, döviz kurundan kaynaklanan bu farkı kim üstlenecek? Sorunun resmen açıklanan günlük 24 bin araç üzerinden olduğunu hatırlatalım. (Günlük araç garantisi 68 bin 500.)

Ahilik Fonu’nun akıbeti?
Ve bu arada da Başbakan grup konuşmasında Esnaf ve Ahilik Fonu müjdesi verdi. Anlatırken esnaftan alınacak pay ve devletin katkısıyla oluşturulacak fonu İşsizlik Fonu’na benzetti; “Bu paralar biriktirilecek daha sonra işleri yolunda gitmeyen esnaf ondan yararlanacaktır” dedi.
Yıllar önce benzer bir söylemle kurulan İşsizlik Fonu’nda biriken ve pek azı işsize ödenen paralar, şimdi yeni kurulan Varlık Fonu’na aktarılacak. Varlık Fonu’nun bir kuruluş amacı da mega projelere kaynak sağlamak.
O halde şimdi esnaf adına sorabiliriz:
Ahlik Fonu’nda birikecek paranın, kur riskleri büyüyen tünel köprü garantilerinin finansmanında kullanılmayacağından nasıl emin olabiliriz?

ShareTweet
Previous Post

Halk TV’yi bırakan Ayşenur Arslan’ın yeni adresi

Next Post

“Evet IŞİD üyesi ama tahliyesine”

İLGİLİHABERLER

Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor
EKONOMİ

Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor

October 21, 2025
5k
5 TL’nin 20 yılda değişimi: 2005’te poşet dolduruyordu
EKONOMİ

5 TL’nin 20 yılda değişimi: 2005’te poşet dolduruyordu

October 21, 2025
5.1k
Tüketici satın almıyor, kiralıyor: Kiralama pazarı 5 yılda 5 kat büyüdü
EKONOMİ

Tüketici satın almıyor, kiralıyor: Kiralama pazarı 5 yılda 5 kat büyüdü

October 21, 2025
5k
Saray’ın mutfak masrafı 30 milyon TL
EKONOMİ

Saray’ın mutfak masrafı 30 milyon TL

October 21, 2025
5k
Bir döneme damga vuran sosyetenin gözdesi icradan satılıyor
EKONOMİ

Bir döneme damga vuran sosyetenin gözdesi icradan satılıyor

October 21, 2025
5.1k
Ev kiralamanın maliyeti 200 bin TL’yi buldu; bankalar “kira kredisi” vermeye başladı
EKONOMİ

Ev kiralamanın maliyeti 200 bin TL’yi buldu; bankalar “kira kredisi” vermeye başladı

October 20, 2025
5k
Daha Fazla Haber
İBB iştiraklerinden 210 kişi ifadeye çağrıldı

İBB iştiraklerinden 210 kişi ifadeye çağrıldı

October 21, 2025
5k
Erdoğan’ın danışmanı Bahçeli’nin sözlerini tekrarladı

Erdoğan’ın danışmanı Bahçeli’nin sözlerini tekrarladı

October 21, 2025
5k
Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor

Asgari ücret maratonu Danışma Kurulu’nun toplantısıyla başlıyor

October 21, 2025
5k
ABB konser iddianamesi kabul edildi

ABB konser iddianamesi kabul edildi

October 21, 2025
5k
Sinan Ateş davasını haberleştiren gazeteciye hapis

Sinan Ateş davasını haberleştiren gazeteciye hapis

October 21, 2025
5k
Arsenal rakibi Atletico Madrid’e su vermedi

Arsenal rakibi Atletico Madrid’e su vermedi

October 21, 2025
5k
65 yaşındaki kadın beyin ameliyatında klarnet çaldı

65 yaşındaki kadın beyin ameliyatında klarnet çaldı

October 21, 2025
5k
İYİ Parti’den ihraç edilen Bağımsız Sakarya Milletvekili Ümit Dikbayır CHP’ye katıldı

İYİ Parti’den ihraç edilen Bağımsız Sakarya Milletvekili Ümit Dikbayır CHP’ye katıldı

October 21, 2025
5k
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’a tazminat davası

Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır’a tazminat davası

October 21, 2025
5k
Sinan Ateş dosyasını haber yapan gazeteciye hapis cezası

Sinan Ateş dosyasını haber yapan gazeteciye hapis cezası

October 21, 2025
5.1k
Almanya tüm marketlerden toplatıyor: Doğuş Çay’a ‘kanserojen madde’ şoku

Almanya tüm marketlerden toplatıyor: Doğuş Çay’a ‘kanserojen madde’ şoku

October 21, 2025
5.1k
Bakan Zuhal Demir, Erdoğan yanlısı imamların yeşil pasaportla Belçika’ya gönderilmesine soruşturma istedi

Bakan Zuhal Demir, Erdoğan yanlısı imamların yeşil pasaportla Belçika’ya gönderilmesine soruşturma istedi

October 21, 2025
5.1k
Devlet Bahçeli’nin yardımcısı İzzet Ulvi Yönter’den dikkat çeken paylaşım: Sedat Peker dönüyor mu?

Devlet Bahçeli’nin yardımcısı İzzet Ulvi Yönter’den dikkat çeken paylaşım: Sedat Peker dönüyor mu?

October 21, 2025
5.1k
Ünlü futbolcunun oğlu traktör kullanırken hayatını kaybetti

Ünlü futbolcunun oğlu traktör kullanırken hayatını kaybetti

October 21, 2025
5.1k
Kara para ve kripto soruşturması: Prince Holding ile bağlantılı AKP’liler

Kara para ve kripto soruşturması: Prince Holding ile bağlantılı AKP’liler

October 21, 2025
5.1k
Aktifhaber

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.

MENU

  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER

BİZİ TAKİP EDİN

No Result
View All Result
  • GÜNDEM
  • ANALİZ
  • SİYASET
  • EKONOMİ
  • DÜNYA
  • ÖZEL HABER
  • 15 TEMMUZ
  • SPOR
  • İŞKENCE
  • MEDYA
  • MAGAZİN
  • DİĞER
    • EĞİTİM
    • KÜLTÜR & SANAT
    • SAĞLIK
    • TEKNOLOJİ
    • YAŞAM

© 2022 - - Sitemizde yayınlanan haberlerin telif hakları haber kaynaklarına aittir. İzin alınmadan kopyalanamaz.J.