Ege Bölgesi sanayisi 2024 yılına kayıplarla başladı. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) tarafından açıklanan verilere göre, üretimden satışlara göre sıralanan en büyük 100 sanayi kuruluşunun yüzde 80’i yılın ilk çeyreğinde zarar etti. EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, “2024 yılı, hem ekonomik göstergeler hem de sanayicinin motivasyonu açısından kayıp bir yıl oldu” dedi.
İlk Üç Sıra Star Rafineri, TÜPRAŞ Ve Petkim
2024 üretimden satışlar performansına göre Ege’nin en büyük üç firması sırasıyla Star Rafineri, TÜPRAŞ ve Petkim oldu. İzmir Demir Çelik, Philip Morris, JTI, Abalıoğlu Yağ, Lezita, Kardemir ve Ravago ise ilk 10’daki diğer firmalar arasında yer aldı. Ancak listeye giren şirketlerin büyük çoğunluğu yılın ilk üç ayında ekonomik baskılar nedeniyle finansal açıdan olumsuz sonuçlarla karşılaştı.
“Sanayici Ayakta Kalmakta Zorlanıyor”
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, tabloyu “alarm verici” olarak nitelendirdi. “İlk 100’deki firmaların yüzde 80’i zarar açıklamış durumda. Bu sadece bir bilanço krizi değil, üretim gücünün ve motivasyonun zayıflaması anlamına geliyor” diyen Yorgancılar, 2025’in de kayıp yıl olmaması için sanayi ve tarımı odağa alan, üretim temelli bir ekonomik programın ivedilikle uygulanması gerektiğini vurguladı.
Yüksek Maliyetler Sanayiciyi Zora Sokuyor
Yorgancılar, sanayi üretimindeki düşüşün nedenleri arasında yüksek finansman maliyetleri, kur baskısı, ihracatta yaşanan yavaşlama ve iç piyasadaki durgunluğu gösterdi. “Reel olarak değerlenen TL, ihracatçıyı zor durumda bırakıyor. Üretici hem iç hem dış talep daralmasından aynı anda etkileniyor,” ifadelerini kullanan Yorgancılar, parasal sıkılaşma politikalarının da etkisiyle sanayicinin nakit akışının bozulduğunu, krediye erişimin zorlaştığını kaydetti.
Üretim Maliyetleri Enflasyonu Tetikliyor
Yıl başından bu yana yaşanan girdi maliyeti artışlarına da dikkat çeken Yorgancılar, ÜFE-TÜFE farkının resmi olarak yüzde 36.5 görünse de, tedarikçilerin sanayicilere yüzde 50–55 oranında zamlarla geldiğini ifade etti. “Bu baskı, üretim maliyetlerine ve nihai fiyatlara yansıyor, sonuçta enflasyonu tetikliyor” dedi.
KDV Alacakları 6.4 Milyar Euroya Geriledi
Sanayicilerin en önemli sorunlarından biri olan KDV alacaklarına da değinen Yorgancılar, ilk 100 firmanın devletten alacaklarının yüzde 15 azalarak 6,4 milyar euroya gerilediğini söyledi. “Firmaların işletme sermayesine bu kadar ihtiyaç duyduğu bir dönemde bu kaynağın ekonomiye kazandırılması gerekiyor” diye konuştu.
‘Sanayici Zararına Satış Yapıyor’
Küresel ekonomide artan jeopolitik riskler ve ABD’de yeniden etkili olmaya başlayan Trump politikalarının oluşturduğu belirsizlik ortamının, ihracatçıları yeni zorluklarla karşı karşıya bıraktığını belirten Yorgancılar, “Sanayici, Avrupa pazarında düşük fiyat baskısı, iç piyasada ise azalan talep nedeniyle zararına satış yapıyor. Kur ve enflasyon hedefleri uğruna adeta feda ediliyor” dedi.
Yorgancılar’a Göre 7 Stratejik Adım
Yorgancılar, Türkiye’nin güçlü bir ekonomik gelecek inşa edebilmesi için sanayileşmeyi yeniden ülkenin lokomotif gücü haline getirecek 7 stratejik adımı şöyle sıraladı:
Ekonomide rasyonellik, siyasette uzlaşma ve kültürde hoşgörüye dayalı toplumsal yapı.
Gençlerin üretime ve inovasyona katılımını destekleyecek yeni bir eğitim sistemi.
Ekonomide güven, öngörülebilirlik ve istikrar.
Liyakat ilkesinin kurumsal olarak yerleşmesi.
Yatırımcılara cazip gelecek güvenli yatırım ortamı.
Hızlı ve etkin çalışan bir hukuk sistemi.
Yeşil ve dijital dönüşümün ülke genelinde seferberlik hâline getirilmesi.
Yorgancılar’ın mesajı net:
“Sanayi üretim olmadan büyüme sürdürülemez. 2025’in de kayıp yıl olmaması için bugünden harekete geçilmeli.”
