Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukraynalıların Rus lider Vladimir Putin’in ölmesini dilediğini ima edip süregelen saldırıları kınadı.
Euronews’ün aktardığına göre Zelenski dünkü geleneksel Noel konuşmasında isim vermeden Putin’e atıfta bulunarak şunları söyledi:
“Ukraynalılar çok eski zamanlardan beri Noel gecesi göklerin açıldığına inanır. Eğer onlara hayalinizi anlatırsanız, kesinlikle gerçekleşecektir. Bugün hepimiz tek bir hayali paylaşıyoruz ve bir dilek tutuyoruz. Hepimiz için.
‘Yok olsun’ diye düşünebiliriz her birimiz kendi kendimize. Ama Tanrı’ya döndüğümüzde, elbette daha büyük bir şey istiyoruz. Ukrayna için barış istiyoruz. Bunun için savaşıyoruz ve bunun için dua ediyoruz. Biz bunu hak ediyoruz.”
Rusya-Ukrayna savaşı 2022’den bu yana sürüyor. Bu tarihten beri pek çok Ukraynalı sivil Noel’de Rus saldırıları sonucu hayatını kaybetti.
Ukrayna 2023’te Ukrayna geleneksel Doğu Ortodoks Noel tarihinden vazgeçerek (7 Ocak’tı) Noel’i ilk kez resmi 25 Aralık’ta kutladı.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Barış planı tartışmaları sürerken Rusya dron saldırılarını sürdürüyor.
Ukrayna hava kuvvetlerine göre Rusya, Noel arifesinde Ukrayna’ya 131 insansız hava aracı fırlattı. Yetkililer bu saldırılarda iki kişinin öldüğünü ve 35 kişinin yaralandığını bildirdi.
Zelenski, ABD’yle uzlaştıkları planı anlatmıştı
Zelenski dün Florida’da ABD’yle uzlaştıkları 20 maddelik ‘barış planı’nın ayrıntılarını anlattı.
BBC’nin haberine göre planı ‘savaşı sona erdirmek için ana çerçeve’ olarak tanımlayan Zelenski, Rus tarafının ABD’yle görüştükten sonra yanıt vereceğini belirtti.
Ukrayna devlet başkanı planda ABD, NATO ve Avrupa’dan güvenlik garantileri bulunduğunu ve Rusya, tekrar Ukrayna’yı işgal ederse koordineli bir tepki öngörüldüğünü belirtti.
Zelenski başlıca tartışma noktalarından doğudaki Donbas bölgesi içinse ‘serbest ekonomik bölge’ oluşturulmasının potansiyel bir seçenek olduğunu söyledi.
Son plan 28 maddelik orijinal barış planı üzerinde yapılan güncellemelerden oluşuyor.
ABD’li Temsilci Steve Witkoff’un birkaç hafta önce Ruslarla üzerinde uzlaştığı ilk barış planı, Kremlin’in taleplerine daha yakın olarak değerlendiriliyordu.
Ruslar bir barış anlaşması karşılığında Ukrayna’nın elinde tuttuğu doğudaki Donestk bölgesinin neredeyse dörtte birinden çekilmesini istiyor. Bölgenin geri kalanı Rusya’nın elinde.
Donetsk ve Luhansk, Donbas bölgesini oluşturuyor.
Zelenski, toprak dahil hassas meselelerin ‘liderler seviyesinde’ çözülmesi gerekeceğini fakat son planın Ukrayna’ya sağlam güvenlik garantileri ve 800 bin kişilik bir ordu sağladığını vurguladı.
Zelenski “İki seçenek var. Ya savaş devam edecek ya da tüm potansiyel ekonomik bölgeler konusunda bir karara varılması gerekecek” dedi.
Ukrayna lideri ayrıca şu anda Rusya’nın elinde bulunan Zaporijya nükleer santralinin etrafında da bir ekonomik bölge kurulması ve Rusya’nın diğer dört Ukrayna bölgesi Dnipropetrovsk, Mikolaiv, Sumi, and Harkov’dan çekilmesi gerektiğini vurguladı.
20 maddelik barış planı Berlin’deki görüşmelerde de ele alınmıştı.
Ukrayna’nın Avrupalı müttefiklerinin katkısıyla yazılan bu taslak, Rusya’dan yana olmakla eleştirilen 28 maddelik Amerikan planına karşı hazırlanmıştı.
Trump’ın sunduğu plan
Zelenski, 14 Aralık’ta ABD Başkanı Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Donald Trump’ın damadı Jared Kushner’le görüşmüştü.
ABD yetkililerinin açıklamalarına göre Washington, Kiev’e yasal olarak bağlayıcı güvenlik garantileri sunmayı kabul etmişti.
Zelenski daha sonra 15 Aralık’ta Avrupalı liderlerle görüştü.
Bu görüşmelere Britanya Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Polonya Başbakanı Donald Tusk, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte katıldı.
Washington, kasımda Kiev’e 28 maddelik bir plan sunmuştu.
Basına yansıyan haberlere göre planın son hali şöyleydi:
- Ukrayna ordusu 800 bin personelle sınırlandırılacak. İlk teklifte bu 600 bindi.
- Ukrayna NATO ülkelerinin tamamı onay verirse üye olabilecek. Şu anda tüm ülkeler bunu desteklemiyor. Planın ilk halinde Kiev için NATO üyeliği bir seçenek olmaktan çıkarılacaktı.
- NATO Ukrayna’da “kalıcı” asker bulundurmayacak. İlk taslakta Ukrayna’da hiçbir NATO askeri bulunamayacağı yer alıyordu.
- ABD, Rusya’nın saldırı ihtimaline karşı NATO’nun 5. maddesine benzer bir güvenceyi Ukrayna’ya verebilecek. Bu, Ukrayna’ya yapılan saldırıların tüm NATO’ya yapılmış kabul edileceği anlamına geliyor. İlk taslakta böyle bir güvence yoktu.
- Ukrayna kaybettiği toprakları askeri yollarla almamayı vadedecek. Bunun yerine müzakerelerle geri almayı deneyecek. İlk taslakta Kırım, Luhansk ve Donetsk bölgelerinin ‘defakto Rus toprağı’ olarak kabul edilmesi yer alıyordu.
Kremlin, 2022’de Ukrayna’nın dört bölgesini (Donetsk, Lugansk, Zaporijya ve Herson) tam kontrole sahip olmamasına rağmen ilhak etti. Rusya 2014’teyse Kırım yarımadasını Ukrayna’dan ilhak etti.
