Washington merkezli düşünce kuruluşu Amerikan İlerleme Merkezi’nin yayımladığı son raporda, “AKP tabanındaki genç neslin Erdoğan’dan uzaklaştığı” tespiti yer aldı.
Anketler ışığında hazırlanan rapora göre, AKP gençliği Erdoğan’a alternatif isimlere bakıyor ve bu isimler arasında Süleyman Soylu öne çıkıyor.
Genç muhafazakâr nesil, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş gibi isimlere de sıcak. Genç nesil, Diyanet ve dini vakıfları ise dini bir temsilci olarak değil hükümetin sözcüsü olarak görüyor ve yolsuzlukla birlikte anıyor.
Odatv’de yer alan habere göre Amerikan İlerleme Merkezi, araştırmaları AKP tabanını hedef alarak 2019 ve 2020 yıllarında Metropoll’e yaptırmış.
CAP’in, Türkiye uzmanlarından Max Hoffman’ın kaleme aldığı raporda, Erdoğan’a kimin alternatif olabileceği sorusuna, yüzde 17, Süleyman Soylu yanıtını verdi. Katılımcılar, yüzde 12 oranında Ali Babacan, yüzde 8 oranında Ahmet Davutoğlu, yüzde 8 oranında Berat Albayrak ve yüzde 7 oranında Abdullah Gül’ü, Erdoğan’a alternatif olarak gördüğünü belirtti.
İstifa edip geri döndüğü Nisan 2020 yılında ise bu oran radikal bir şekilde değişti. Süleyman Soylu’yu, Erdoğan’a alternatif görenlerin oranı yüzde 38’e çıkarken, diğer tüm isimlerin oranı düştü. Mayıs 2020’de yapılan ve yüzde 58’ini 18-24 yaş aralığındaki gençlerin oluşturduğu bir başka ankette ise Soylu’ya destek yüzde 50’ye çıktı.
Raporda, Erdoğan’ın ülkede hala en favori siyasi olduğu belirtilirken, nisan ve Mayıs 2020’de yapılan anketler artık Soylu, Yavaş ve İmamoğlu’nun da en az Erdoğan kadar tercih edildiğini gösterdi. Hoffman, şu ifadelere yer verdi:
“Bu dikkat çekici bir gelişme. Son 10 yılda Erdoğan’ın desteğini yakalayan bir siyasi olmadı. Muhalif belediye başkanlarının popülerliği dikkat çekici ama sağda yükselen bir yıldızı temsil eden Soylu’nun, milliyetçi ve dini kesimlerden oluşan genç muhafazakarlar arasındaki gücü özellikle not edilmeli. Bu yükseliş, Soylu’ya kişisel olarak coşkuyu ve Erdogan’a karşı muhafazakar alternatif isme olan genel ilgiyi yansıtıyor.”
Raporda, AKP, tabanında partililik olgusunun ve CHP’ye düşmanlığın hala yaygın olduğu da belirtilirken, bunun yeni kuşak şehirli muhafazakarların İmamoğlu ve Yavaş’a bakışına yansımadığı tespiti yapıldı. Yavaş için daha fazla bir ilgi olduğu ve bunun muhtemelen sağdan gelen bir siyasetçi olmasından kaynaklandığı belirtildi.
CAP’ın raporunda, ülkedeki ekonomik krizin, mülteci sorununun ve baskının, Erdoğan’ın genç tabandan aldığı desteği azalttığına işaret edilirken, 2023 yılında yapılacak bir seçimi kaybetmesine neden olacağı belirtildi.
Rapora göre Erdoğan yönetiminden memnun olmayanlar sadece genç nüfusla sınırlı değil. Yüzde 74’ünü AKP seçmeninin oluşturduğu ankette katılımcıların üçte biri Erdoğan’ı desteklediklerini belirtti ancak Erdoğan’a sadık olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 27 oldu.
CAP’ın raporunda, devletin kamuda dini eğitime katkısına desteğin yüksek olduğuna dikkat çekilirken, bu desteğin Diyanet ve dini vakıfları kapsamadığı ve bu kurumlara genellikle olumsuz yaklaşıldığı tespitine yer verildi. Raporda, “Anket katılımcılarının büyük kısmı dini vakıfların devlet veya belediyelerden destek almaması gerektiğini düşünüyor” denildi. Bazı katılımcıların da Diyanet’i “gerçek bir dini liderlik” yerine hükümetin sözcüsü ve yolsuzlukla bağlantılı gördüğü vurgulandı.
CAP’ın raporunda, AKP’nin sadece genç seçmenden oy kaybetmediği, çözüm sürecinden vazgeçilmesinin ardından Kürt oylarını da kaybettiği belirtildi. Raporda, “2015 seçimlerinden sonra, HDP’nin, Meclis’te 80 milletvekili çıkarması, Erdoğan’ın Kürtleri risk olarak görmesine yol açtı ve aşırı milliyetçi agresif tavrını arttırdı” ifadeleri yer aldı.
Rapordaki bir diğer tespit de, Kürtlerin doğurganlık oranının, Türkiye’deki doğurganlık oranından yüzde 60 daha fazla olduğu. Bu nedenle, Erdoğan’ın Kürt desteği olmadan kazanmasının zorlaşacağı belirtilirken, iktidarını sürdürebilmek için aşırı sağa bağımlı hale geldiği vurgulandı.
Koronavirüs döneminin başında Erdoğan’ın görev onayının arttığı ancak sonrasında düştüğü hatırlatılan raporda, bu oranın daha da düşeceği tespiti yapıldı. Hoffman, açıklanan resmi işsizlik oranlarının aksine Türkiye’deki işsizlik oranının yüzde 25 olduğunu belirtirken, Erdoğan’ın görev onayının ekonomideki gidişat nedeniyle daha da kötüleşeceğini savundu.
Hoffman, Erdoğan’ın kaybetmesi halinde Türkiye’de milliyetçiliğin gücünü sürdüreceği tahmininde bulunurken, kurulacak yeni hükümetin katı milliyetçi söylemlere yanıt vermek zorunda kalacağını savundu.
Erdoğan ve AKP’nin bir sonraki seçimde yenilgiye uğramasının yurt dışındaki algıyı da etkileyeceğini savunan Hoffman, ABD Kongresi ve AB’yi, yaptırımların, Türkiye’deki seçimlerde ve olası yeni hükümete etkilerinin ne olacağını düşünmeye çağırdı. Raporda, Erdoğan’ın oy kaybetmesi durumunda müttefiki Katar’ın desteğinin de zayıflayabileceği tahmini yer aldı.
