ABD Başkanı Donald Trump perşembe günü Beyaz Saray’da Finlandiyalı mevkidaşı Alexander Stubb ile bir araya gelirken İspanya’nın NATO’dan “atılmasını” önerdi.
Görüşme, Trump’ın savunma harcamaları konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle İspanya ile aylardır süren kavgasını yeniden alevlendirmek istemesiyle savunma ittifakı tartışmasına dönüştü.
Trump, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile Haziran sonunda Lahey’de yapılan NATO zirvesinden bu yana uzun süredir çatışıyor. İttifak liderlerinin toplanmasından birkaç gün önce Sanchez, İspanya’nın Trump’ın savunma harcamalarını gayri safi yurt içi hasılanın (GSYİH) yüzde 2’sinden yüzde 5’ine çıkarma taleplerine uymayacağını açıkladı.
Trump, “Bildiğiniz gibi yüzde iki değil, yüzde beş ödeme yapmalarını talep ettim. Çoğu insan bunun gerçekleşmeyeceğini düşünüyordu ama neredeyse oy birliğiyle gerçekleşti. Bir gecikme yaşadık. O da İspanya’ydı. İspanya,” dedi.
ABD Başkanı, Oval Ofis’te dostane bir havada geçen toplantıda ülkenin NATO’dan çıkarılması gerektiğini söyleyerek tepki gösterdi.
“Komik olan ne biliyor musunuz? Bizim yaptığımız pek çok şey yüzünden onlar iyi gidiyor. Bunu yapmamak için hiçbir mazeretleri yok, ama sorun değil. Belki de onları NATO’dan atmalısınız, açıkçası,” dedi.
Daha önce Washington’un artık Avrupa’nın askeri gücünü “sırtlamasına” izin vermek istemediğini ifade eden Trump, her NATO ülkesinin “ağırlığını koyması” ve savunmasına adil bir şekilde katkıda bulunması gerektiğini vurguladı.
Görüşme sırasında Stubb ve Trump, Helsinki’ye yaklaşık 6,1 milyar dolara mal olması beklenen 11 orta boy buzkıran gemisinin satışını öngören anlaşmayı resmen onayladılar. Washington filonun ilkini 2028 yılına kadar teslim etmeyi hedefliyor.
Bu karar, Moskova’nın Şubat 2022’de komşusu Ukrayna’yı tümüyle işgal etmesinin ardından Rusya’nın müdahalesi tehdidi baş göstermeye devam ederken Finlandiya’nın savunmasını güçlendirmeye çalıştığı bir dönemde geldi. Finlandiya, AB ülkeleri arasında Rusya ile en uzun kara sınırını paylaşan ülke.
İkili daha sonra Trump’ın cuma günü Nobel Barış Ödülü’nü kazanma ihtimali hakkında konuşup şakalaştı.
Stubb’a ABD Başkanı’nın şansı hakkında yorum yapması da istendi ve o da Trump’ın bunu yapabileceğine inandığını söyledi.
Stubb, “Bence bu muhtemelen Nobel Komitesi’nin vereceği bir karar. Benim görüşüme göre büyük resimde çözülmesi gereken iki kilit parça var,” dedi.
“Biri Orta Doğu’da ve bunun sonuçlarını görüyoruz. Diğeri ise Rusya ve Ukrayna arasında. Bunlar çözüldüğünde, bunun önünde herhangi bir engel görmüyorum.”
Nobel Barış Ödülü’nü bugüne kadar dört ABD başkanı kazandı: Theodore Roosevelt, Woodrow Wilson, Jimmy Carter ve Barack Obama. Trump, Roosevelt’ten bu yana 100 yılı aşkın bir süredir ödülü kazanan ilk Cumhuriyetçi başkan olmak istiyor.
