Türk-Amerikan ilişkilerinde dün geceki gibisi yaşanmadı. Türkiye oylamada sıfır çekti. Tarihi gecenin vahim yansımaları..
435 üyeli ABD Kongresinin Salı akşamı Genel Kurul’da bulunan 397 üyesinin tamamı Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın korumaları tarafından 16 Mayıs günü Washington’daki Türkiye Büyükelçiliği Rezidansı önünde yapılan saldırıyı kınama kararı aldılar.
Buna karşı Erdoğan hükümetinden yana çıkan ABD Kongre üyesi sayısı ise sıfır oldu. Yani tek bir tane dahi ABD Kongresi üyesi, Türk tarafının ‘haklıyız’ dediği Rezidans kavgasında Erdoğan’ın tarafını tutmadı.
Böyle bir bozgunun ABD-Türkiye ilişkileri arasında ilk kez yaşandığı sanılıyor
İki hafta kadar önce aynı tasarı Dışilişkiler Komitesinde yine oybirliği ile geçmişti. Tasarının arkasında Meclis’teki partiler üstü bir uzlaşma bulunuyor.
KIBRIS KRİZİNDE BİLE BÖYLE BOZGUN OLMADI
1974 yılında Türkiye’ye ABD Kongresi tarafından konulan silah ambargosunun dahi bu şekilde oybirliği ile çıkmadığı biliniyor.
MİLYONLAR DA BOŞA GİTTİ
Bir süredir ABD’de sürekli yeni lobi ve PR grupları ile anlaşan AKP hükümetinin bütün bu milyonlarca dolar masrafın hiç bir işe yaramadığı görülüyor
Bu denli yüksek bir çoğunlukla geçen yasa tasarısı sonrası ABD yönetiminin de adım atmak zorunda kalması bekleniyor. Kongre’den çıkan tasarının bizzat yaptırımı yok ama yüksek bir çoğunlukla, partiler üstü çıkan bu tür tasarıların baskısı var.
Kongre Erdoğan’ı kınarken, saldırganları adalet önüne getirmeyi talep ediyor ve Erdoğan’dan özür talebini de içeriyor.
TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNE ÖZÜR ŞARTI
Karardan sonra Kongre Başkanı Paul Ryan bir açıklama yaparak bir kez daha Erdoğan hükümetinin sorumluluğu üstlenmesini talep etti ve özür talebini yineledi. Özür talebi adeta iki ülke arasında bir ‘şart’ haline dönüşüyor. Bu sıkıntının ilişkilerde sürmesi beklenebilir.
Royce: Kongre Sesini Yükseltmeli
Royce, tasarının tartışılması esnasında Erdoğan’ın korumalarının barışçıl protestoculara saldırısının bu protestocuların eleştirisini susturmak için yaptığını ve bundan dolayı Kongre’nin sesini yükselterek temel haklardan olan ifade ve toplanma özgürlüğüne sahip çıkmasının önemli olduğunu not etti
Demokratların Meclis’deki 2 numaralı lideri olan Steny Hoyer ise ”Türkiye’ye, muhalif düşünce ve ifade özgürlüğüne yapılan saldırıya karşı olduğumuzu göstermemiz gerekli çünkü bu hakların öneminden dolayı anayasasımızın birinci maddesinde yer alıyorlar” şeklinde konuştu
John Sarbanes gibi diğer bazı Demokrat Kongre üyeleri ise ABD-Türkiye ilişkilerinin ‘tam bir gözden geçirmeye tabi tutulması’ çağrısı yaparak ”tam bir saldırgan olan Cumhurbaşkanının maskesini indirmeliyiz..” sözlerini kullandı.
Olayların meydana geldiği Washington DC’nin Kongre’deki temsilcisi Eleanor Holmes Norton ise, Türk hükümetin yarım düzine yıl kadar önce BM’de buna benzer bir olay çıkardığını hatırlatarak ”aynı haydutlar orada da aynı olayları çıkardılar. Geçen yıl yine Brookings önünde gazetecilere saldırdılar. Eğer onlara dur demeye bilmezsek bu hiç şüphesiz devam edecek” dedi.
New York Kongre üyesi Eslaillat ise ”Erdoğan kendi halkına davrandığı gibi Amerikalılar davranmaya karar verdi. Onun korumalar onu ve delegasyonunu koruyan kolluk kuvvetlerine dahi saldırma cüreti gösterdiler. Bu davranışa göz yumamayız. Önümüzdeki yasa tasarısı kesin ve krarlı bir mesaj ile Kongre’nin bunu tolere etmeyeceğini gösterecektir” dedi.
Kongre’nin oldukça ketum başkanı Paul Ryan, aynen 2 hafta önce olduğu gibi önergeyi bizzat desteklediğini bir açıklama yaparak kamuoyuna ilan etti. ”Ankara’yı nihayet bu korkunç olayın sorumluluğunu kabul etmeye ve zarar görenlerden özür dilemeye şiddetle teşvik ediyorum” çağrısı yaptı.