Suriye’de Heyet Tahrir Şam (HTŞ) desteğindeki silahlı gruplar, gece saatlerinde aldıkları Humus’un ardından Şam’ın merkezine girdi. Suriye devlet televizyonundan açıklama yapan gruplar, Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Şam’ı terk ettiğini duyurdu. HTŞ Komutanı Ebu Muhammed El Colani, tüm devlet kurumlarının resmî olarak devredilene kadar Esad yönetimi başbakanının gözetiminde kalacağını söyledi. Başbakan Muhammed Celali, geçiş döneminin yönetimini görüşmek üzere Colani ile iletişimde olduğunu açıkladı.
HTŞ liderliğindeki gruplar, pazar günü devlet televizyonundan yaptıkları açıklamada Devlet Başkanı Esad’ı devirdiklerini açıkladı. Reuters’in aktardığına göre; Suriye Ordu Komutanlığı da Esad yönetiminin düştüğünü açıkladı.
Reuters’a konuşan iki üst düzey ordu yetkilisi, Devlet Başkanı Esad’ın pazar günü erken saatlerde bilinmeyen bir yere gitmek üzere Şam’dan ayrıldığını belirtirken, silahlı gruplar başkente girdiklerini ve ordunun konuşlandığına dair hiçbir işaret olmadığını söyledi.
HTŞ lideri Colani imzasıyla yayımlanan bildiride, Suriye devlet kurumlarının devredilene kadar eski Başbakan Muhammed Celali tarafından denetleneceği duyuruldu. Gerçek adı olan Ahmed al-Sharaa ismi ile imzaladığı bildiride Colani, Şam’daki askerî güçlerin kamu kurumlarına yaklaşmasını yasakladı. Colani ayrıca havaya ateş açılmasını da yasakladı.
Almanya Dışişleri Bakanı: Suriye başka radikallerin eline geçmemeli
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Suriye’nin liderinin düşmesinin ardından “Suriye’de tam olarak ne olacağını söylemenin imkansız” olduğunu söyledi. Baerbock sözlerini, “Ancak bir şey açık: Suriye’deki milyonlarca insan için Esad’ın sonu, Esad rejimi tarafından işlenen sonsuz zulümden sonra ilk büyük rahatlama anlamına geliyor” diye sürdürdü. Suriye’deki iç savaşta yüz binlerce Suriyeli’nin öldürüldüğüne ve milyonlarcasının da kaçtığına dikkat çeken Baerbock, “Esad kendi halkını öldürdü, işkence etti ve onlara karşı zehirli gaz kullandı. Sonunda bundan sorumlu tutulmalı” ifadelerini kullandı.
Suriye’deki etnik ve dini azınlıkların korunması gerektiğini söyleyen Baerbock, ülkenin diğer radikallerin eline geçmemesi konusunda da uyarıda bulundu. Baerbock, Almanya’nın ABD, İngiltere ve Fransa’nın yanı sıra Suriye’nin komşuları Türkiye ve Ürdün’le yoğun bir koordinasyon içinde olduklarını da dile getirdi.
İsyancılar Başkanlık sarayında
Suriyeli isyancılar Beşar Esad’ın Şam’daki sarayına girdi. İsyancılar Saray’daki ofislere girerek zafer fotoğrafları çektirdi. Esad ailesinin Suriye’de pek çok yerde konutu bulunuyor. Sosyal ağlarda Suriyelilerin Esad’ın konutlarına girdiğine ilişkin videolar da dolaşıyor.
ABD Suriye’deki askeri varlığını sürdürecek
ABD, Suriye’nin doğusundaki askeri varlığını sürdüreceği mesajını verdi. Bahreyn’in başkenti Manama’da düzenlenen bir konferansta konuşan ABD Savunma Bakanlığının Ortadoğu Sorumlusu Daniel Shapiro, Suriye’de bulunmaya devam edeceklerini belirterek Suriye’deki tüm gruplara sivileri ve özellikle de azınlıkları koruma ve uluslararası normlara saygı gösterme çağrısı yaptı. Suriye’nin kuzeydoğu sınırında yaklaşık 900 ABD askeri bulunuyor.
Esad’ın Suriye’den uçakla ayrıldığı iddiası
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nden Rami Abdurrahman Esad’ın Şam’dan uçağa bindiğini ve Pazar günü erken saatlerde Suriye’den ayrıldığını söyldi. Ancak konuyla ilgili resmi bir açıklama yapılmadı. Suriye hükümeti ve Esad’ın nerede olduğu bilinmiyor.
Başbakan: Hükûmeti devretme konusunda destek vereceğim
Suriye Başbakanı Muhammed Gazi El-Celali, halkın seçeceği herhangi bir yönetimle işbirliğine hazır olduğunu söyleyerek, “Evi̇mdeyi̇m, hükümeti̇ devretme konusunda destek vereceği̇m. Devlet kurumlarının korunması çağrısında bulunuyorum” dedi.
Celali, Al Arabiya’ya verdiği röportajda geçiş döneminin yönetimini görüşmek üzere Şaraa ile temas halinde olduğunu söyledi.
Suriye’nin muhalefet lideri Hadi el-Bahra, Arap haber kuruluşu Al Arabiya’ya “Esad yönetiminin düştüğünü ve Suriye tarihinde karanlık bir dönemin geride kaldığını” ifade etti. Suriye Devrimi ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonu’na liderlik eden Bahra, halka Şam’daki durumun güvenli olduğunu vurguladı.
Bahra, X’de, “Tüm mezheplerden ve dinlerden halkımıza, başka hiçbir vatandaşa karşı silah kaldırmadığınız ve evlerinizde kaldığınız sürece güvendesiniz” diye yazdı.
Tutuklular serbest bırakıldı
Şam karşıtı gruplar, yurt dışındaki Suriyelilere seslenerek, özgür Suriye’ye geri dönmeleri çağrısı yaptı. Sednaya hapishanesinde bulunan mahkumların serbest bırakıldığı duyuruldu. Sednaya Hapishanesindeki Tutuklular ve Kayıplar Derneği, serbest bırakılan tutukluların Şam yakınlarındaki bir kasaba olan Manin’e gittiğini ifade etti.
HTŞ: “Herkesin barış ve adalet içinde yaşadığı yeni bir Suriye”
Hayat Tahrir el-Şam komutanı Ebu Muhammed el-Colani, Humus’un ele geçirilmesini tarihi bir an olarak nitelendirerek, silahlarını bırakanlara zarar verilmeyeceği çağrısında bulundu.
Bir mahallede, Beşar Esad’ın babası, merhum Cumhurbaşkanı Hafız Esad’ın heykeli devrilip parçalandı.
Suriye savunma bakanlığı yetkililerinin Şam’daki karargahlarından çekildiği bildirildi.
“Ülkede serbest seçim yapılmalı”
Suriye Başbakanı Muhammed Gazi el-Celali, ülkede serbest seçimlerin yapılması gerektiğini söyleyerek, geçiş süreciyle ilgili olarak HTŞ komutanı Ebu Muhammed el-Colani ile temas halinde olduğunu da aktardı.
DSG Genel Komutanı Abdi’den açıklama
Demokratik Suriye Güçleri (DSG) Genel Komutanı Mazlum Abdi, Suriye’nin başkenti Şam’ın Heyet Tahrir Şam (HTŞ) liderliğindeki gruplara geçmesini “tarihî bir gün” olarak niteleyerek, “Şam’daki otoriter rejimin çöküşüne tanık olduğumuz Suriye’de tarihî anları yaşıyoruz” dedi.
Abdi, “Bu değişiklik, tüm Suriyelilerin haklarını garanti altına alan, demokrasi ve adalete dayalı yeni bir Suriye’nin inşası için bir fırsattır” ifadelerini kullandı.
İran’ın Şam Büyükelçiliği’ne saldırı düzenlendi
İran medyası, İran’ın Şam Büyükelçiliği’ne saldırı düzenlendiğini bildirdi. Arap haber kuruluşu Al Arabiya’nın paylaştığı videoda, binanın dış cephesinde kırık pencereler de dahil olmak üzere hasar olduğu, odaların dağınık olduğu görüldü.
BAE, Suriye’de kaos yaşanması ihtimalinden endişeli
Birleşik Arap Emirlikleri, Suriye’nin toprak bütünlüğüne yönelik tehditlerden ve ülkenin aşırılıkçılık ve terörizme yenik düşme riskinden endişeli olduklarını belirtti. BAE Başkanı’nın diplomatik danışmanı Anwar Gargash, “Suriye hala tehlikeden kurtulmuş değil. Suriyelilerin birlikte çalışmasını umuyoruz, yaklaşan kaosun bir başka bölümünü görmeyelim” dedi.
“Suriye tarihinde bir dönüm noktası”
Birleşmiş Milletler’in Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, bu sabah yaptığı açıklamada, bugünün “Suriye tarihinde bir dönüm noktası” olduğunu söyleyerek, ülkenin yaklaşık 14 yıldır süren bir iç savaş yaşadığını, “acımasız acılar ve tarifsiz kayıplarla” karşı karşıya olduğunu ifade etti. Pedersen, “Bu karanlık sayfa derin yaralar bıraktı, ancak bugün ihtiyatlı bir umutla yeni bir sayfanın açılmasını bekliyoruz; tüm Suriyeliler için barış, uzlaşı, onur ve kapsayıcılık içeren bir sayfa” açıklamasında bulundu.