Moldova’da yolsuzluk nedeniyle hakkında ceza davası açılan eski iktidar ortağı Vladimir Plahotniuc (59) Yunanistan’da yakalanarak cezaevine kondu, ülkesi iadesini istedi. Seçimleri kaybedince Erdoğan ile yakın ilişkisi sayesinde Türkiye’ye kaçan ve vatandaşlık alan Plahotniuc’un, 7 Türk öğretmenin kaçırılmasında kilit rol oynadığı biliniyor. Öte yandan, öğretmenlerin kaçırılmasına ilişkin davanın Yüksek Mahkeme kararıyla yeniden görüleceği öğrenildi.
Ülke Bütçesinin Yüzde 13’ünü Çalmış
Moldova bankacılık sisteminden, ülkenin GSYİH’sinin yaklaşık yüzde 13’üne denk gelen 1 milyar doları çaldığı için hakkında dava açılan ve kırmızı bültenle aranan Rusya yanlısı oligark ve hükümet ortağı Partinin (PD) genel başkanı Vladimir Plahotniuc (59), birkaç gün önce Dubai’ye geçmek isterken Atina Havalimanı’nda gözaltına alındı. Plahotniuc’un yanı sıra yakın arkadaşı, eski Demokrat Parti milletvekili Constantin Tutu’nda de yakalandığı öğrenildi.
T.C Vatandaşı Olmuştu, Kıbrıs’ta Saklanıyordu
Öğretmenlerin kaçırılmasından 9 ay sonra Plahotniuc’un partisi, Haziran 2019’da seçimleri kaybetmesiyle hakkında yolsuzluk soruşturması başlatılmıştı. Erdoğan ile yakın ilişkileri olan Plahotniuc’un Türkiye’ye kaçtığı ve vatandaşlık verildiği ortaya çıkmıştı. Hakkında uluslararası arama kararı bulunan Rus oligarkın, uzun süre Türkiye ve Kıbrıs hattında saklandığı ve son dönemde Dubai’ye yerleşmek için Atina’ya geçtiği belirlendi.
AB ve ABD’nin Yaptırım Listesindeydi
ABD Dışişleri Bakanlığı, 2020 yılında Plahotniuc hakkında rüşvet, yolsuzluk ve örgütlü suçlar nedeniyle Moldova’daki demokratik kurumları baltaladığı gerekçesiyle yaptırım kararı almıştı. Avrupa Birliği (AB) de Rus oligark hakkında yaptırım uygulamıştı.
Hakkında 15 Yıla Kadar Hapis Cezası İsteniyor
Moldova’nın iade prosedürleri başlattığı Plahotniuc hakkında halen açılmış 3 ayrı dava dosyası bulunuyor ve 15 yıla kadar hapis cezası isteniyor. İşte o dava dosyaları ve istenen cezalar:
– Suç örgütü kurmak ve yönetmek (8 yıldan 15 yıla kadar hapis),
– Özellikle büyük çapta bir suç örgütü tarafından işlenen dolandırıcılık (8 yıldan 15 yıla kadar hapis),
– Büyük çaplı örgütlü kara para aklama (5 yıldan 10 yıla kadar hapis).
Kelepçeli Mahkemeye Çıkarıldı, Ülkenin En Büyük Cezaevine Kondu
Kaçak oligark Vladimir Plahotniuc ve eski parti arkadaşı Constantin Țuțu’nun ilk görüntüleri Yunanistan’da ortaya çıktı. İkili kelepçeli olarak uzun namlulu polisler tarafından götürüldü.
Cu Sens,’un ilk edindiği bilgilere göre, ikili Terörle Mücadele Özel Birimi ve Organize Suçlarla Mücadele Müdürlüğü’nden polis memurları tarafından Atina mahkemesine çıkarıldı.
Avukatları Vassilis Spyrou, savunmalarını hazırlamak için daha fazla zamana sahip olmak için duruşmaların ertelenmesini talep ettiklerini söyledi. Daha sonra Plahotniuc ve Țuțu, ülkenin en büyüğü olan Korydallos cezaevine transfer edildi.
Plahotniuc’un Öğretmenlerin Kaçırılmasındaki Rolü
MİT’in yasadışı operasyonu ile 6 Eylül 2018’de Moldova’daki Orizont okullarında çalışan 7 Türk öğretmen, çocuklarının gözleri önünde zorla araçlara bindirilip Türkiye’ye kaçırılmıştı. Öğretmenler Yasin Özdil, Müjdat Çelebi, Rıza Doğan, Sedat Hasan Karacaoğlu, Mehmet Feridun Tüfekçi, Sertif Ayri ve Hüseyin Bayraktar Türkiye’de farklı cezaevlerine konularak 6 yıldan 12 yıla kadar değişen cezalar verilmişti. Kaçırılma olayı Moldova kamuoyunda ve bir çok ülkede infiale neden olmuş, insan hakları örgütleri ve muhalefetin yoğun eleştirisini almıştı. AİHM ise, Moldova’yı öğretmenlerin ailelerine 125 bin euro manevi tazminat ödemeye mahkûm etti.
Bir zamanlar siyasette ve iş dünyasında oldukça güçlü olan Plahotniuc’un Erdoğan ile yaptığı resmi görüşmeler ve yakın ilişkileri, bu operasyonun emrini veren kişinin Plahotniuc olduğunu açıkça gösteriyor. Öğretmenlerin Moldova’dan kaçırılmasında kilit rol oynayan ve o dönemin hükümet ortağı partinin genel başkanlığını yapan Vladimir Plahotniuc, hakkında açılan yolsuzluk ceza davası nedeniyle 15 Haziran 2019’da ülkeden kaçmıştı. Önce ABD’ye, ardından Romanya üzerinden Türkiye’ye geçtiği ve Antalya’da bir otele yerleştiği ortaya çıkmıştı. Yolsuzluk suçlamasıyla Moldova makamlarının kırmızı bültenle aradığı Plahotniuc, Erdoğan’ın koruması altındaydı.
Muhalefet Lideri Plahotniuc’u Sorumlu Tuttu
Öğretmenlerin kaçırılması, Plahotniuc’un hükümet ortağı olduğu dönemde gerçekleşti. Dönemin muhalefet lideri Maia Sandu ve Parlamento Milli Güvenlik Komisyonu Üyesi Chiril Motpan, öğretmenlerin kaçırılmasından Plahotniuc’u sorumlu tuttu. Basına yansıyan haberlerde, açılan dosyadaki sanıklardan biri olan dönemin İstihbarat Kurumu Başkanı Vasile Botnari’nin, Plahotniuc’un sağ kolu olduğu belirtiliyor.
Para Karşılığı Teslim Etti
Moldova basınına yansıyan haberlerde ünlü oligarkın, ülkede Türk firmalarına verilen ihalelerin gizli ortağı olduğu iddia edildi. Erdoğan, öğretmenlerin kaçırılmasından 40 gün sonra gerçekleştirdiği Kişinev ziyaretinde Plahotniuc ile baş başa görüşmüştü. Sandu ayrıca, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı binasının tamiri için gönderdiği 7 milyon euro bağışa karşılık, Türk öğretmenlerin teslim edildiğini açıklamıştı. Kaçırılma sonrası başsavcılığa seçilen Gagavuz kökenli başsavcı Aleksandr Stoyanoglu, kameralar önünde kaçırılan Türk öğretmenlerin ailelerinden özür dilemişti.
Savcı Stoyanoglu: Plahotniuc’un Etkisiyle Yaptılar
Moldova haber kanalı TV8’e konuşan Başsavcı Aleksandr Stoyanoglu, İstihbarat Şefi Vasile Botnari’nin suçunu itiraf ettiğini belirtti. Başsavcı şu bilgileri verdi: “Botnari, AİHM’nin Moldova’yı mahkûm ettiği 125 bin euro tazminatı ve Türk öğretmenleri götüren uçağın yakıt masrafı olan 19 bin 300 euroyu devlet kasasına ödedi. Sanıyorum Botnari, Plahotniuc’un etkisi altında kaldı.”
Pazarlık Yapmadan Gitmiş Olamaz
Bizim Parti lideri Renato Usatii ise, Ekim ayı başında Plahotniuc’un Erdoğan’dan ciddi garantiler almadan Türkiye’ye gitmiş olamayacağını söylemişti. Usatii, “Sanıyorum yatırım üzerinden vatandaşlık elde etmek için Erdoğan’la pazarlık yaptı. Eğer vatandaş olursa, İstanbul’da karşımıza çıkar.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
Öğretmenlerin Kaçırılma Davası; Genişletilerek Yeniden Görülecek
Tüm bunlar yaşanırken önemli bir gelişme yaşandı. Öğretmenlerin kaçırılmasıyla ilgili ilk açılan davada, dönemin İstihbarat Kurumu (SIS) Başkanı Vasile Botnari, görevi kötüye kullanmak suçundan hapis cezası alırken, aynı dosyada yargılanan iki istihbarat şefi ve Göçmen Bürosu Müdürü beraat etmişti.
Suça Karışan Daha Fazla Kişi Davaya Dahil Olacak
Moldova haber kanalı TV8’in kıdemli editörü Mariaana Rata’nın Boldmedya’dan Özkan Yazar’a verdiği bilgiye göre, kaçırılan öğretmenler davasında Yüksek Mahkeme tarafından geçen yıl verilen karar, davanın birinci derece mahkemede yeniden görülmesine olanak tanıdı. Bu, suça karışan daha fazla kişinin davaya dahil edilmesini mümkün kılacak.
Gazeteci Rata, savcıların artık daha iyi belgelenmiş bir dosyası olduğuna dikkat çekerek “Şimdi bu dosyayı halihazırda mahkemede olan dosya ile birleştirme şansları bulunuyor. Şu anda birinci derece mahkemede yargılamaların başlaması bekleniyor. Umut ediliyor ki artık bu suçla ilgili daha fazla kişi mahkûm edilir, hatta hapse girer.” dedi.
Yeni açılan davada İstihbarat ve Güvenlik Servisi’nin eski başkan yardımcısı Alexandru Baltaga ve İstihbarat Servisi Terörle Mücadele Merkezi’nin eski direktörü Sergiu Mitilescu yeniden yargılanacak.
Plahotniuc İade Süreci
Gazeteci Rata, şu anda Plahotniuc’un Yunanistan’dan iade sürecinin ne kadar karmaşık olacağını belirterek, “Kendisi uzun zamandır Yunanistan’da ve bu süre zarfında polis tarafından ‘rahatsız edilmeden’ kalabildiği açık. Yunan makamlarının neden bu kadar hoşgörülü davrandığı ise belli değil. Plahotniuc’un en az dört farklı vatandaşlığı bulunuyor ve bu durum iade sürecini daha da karmaşık hale getirebilir.” şeklinde konuştu.
Rusya Plahotniuc’u Kurtarma Derdinde
Rusya’nın Plahotniuc’u kurtarma derdine düşerek Yunanistan’dan iadesini talep ettiğini anlatan tecrübeli gazeteciye şunları söyledi, ” Uluslararası normlara göre genellikle iade talebinde ilk bulunan devlete teslimat yapılır; ancak bu kuralın istisnaları da vardır. Rusya’nın Plahotniuc’u iade talebindeki tek amacı, onun Moldova’da adaletten kaçmasına yardım etmektir. Plahotniuc’un iade sürecine itiraz edip etmeyeceğini ya da Moldova’ya iade edilmeyi kabul edip etmeyeceğini göreceğiz.
En iyi ihtimalle, eğer Moldova makamları acele eder ve iade talebinde sağlam gerekçeler sunarlarsa, Plahotniuc 20 Eylül’den sonra, yani Moldova’daki parlamento seçimlerinden bir hafta önce Moldova makamlarına teslim edilebilir. Seçimlerin hemen öncesinde gerçekleşecek böyle bir iade, bir önceki seçimlerde Plahotniuc’un işlediği suçlar nedeniyle hapse gireceği sözünü veren mevcut hükümete önemli avantajlar sağlayabilir.”
KAYNAK: BOLD MEDYA – ÖZKAN YAZAR
