İsrail kabinesi, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasıyla sonuçlanacak Gazze anlaşmasının ilk aşamasını onayladı.
Hamas adına Mısır’daki görüşmelere liderlik eden Halil El-Hayya da ABD, Arap arabulucular ve Türkiye’nin verdiği garantiler sonrası savaşın bittiğini söyledi.
Gazze’de ateşkesin, anlaşmanın İsrail hükümeti tarafından onaylanmasından 24 saat sonra, 11 Ekim Cumartesi günü erken saatlerde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
- İsrail Başbakanlık Sözcüsü, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi’nin % 53’ünün kontrolünü sağlayacak bir hatta çekileceğini söyledi. Bu, Trump’ın Gazze planındaki üç çekilme aşamasının ilki.
- Hamas tarafından tutulan İsrailli rehinelerin, canlı ve ölü, serbest bırakılması başlayacak ve ardından İsrail, kendi hapishanelerinde müebbet hapis cezası bulunan Filistinli mahkumların yanı sıra Gazze’deki tutukluları da serbest bırakacak.
- İlk olarak Hamas’ın 72 saat içinde 20 canlı rehineyi serbest bırakması bekleniyor.
- ABD’li yetkililere göre, Washington ateşkesi izleyecek çok uluslu bir gücü koordine etmek üzere Ortadoğu’daki 200 kadar askerini İsrail’e gönderiyor.
Ateşkes anlaşmasının İsrail kabinesi tarafından onaylanmasının ardından hukuki itiraza imkan veren 24 saatlik süre devreye girdi.
Bu sürenin bitimiyle İsrail ordusu belirlenen askeri hatta çekilecek ve rehinelerin serbest bırakılması sürecine geçilecek.
Türkiye de Gazze’de rehinelerle ilgili sürece sahada destek olacak ülkeler arasında yer alıyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın da 12 Ekim Pazar günü Ortadoğu’ya gitmesi bekleniyor.
ABD Başkanı Gazze’nin geleceğine ilişkin bir soruya Filistinlilerin ayrılmaya zorlanmayacağı yanıtını verdi.
Hamas’tan açıklama
İsrail’in bir ay önce Katar’da öldürmeye çalıştığı Hamas’ın sürgündeki Gazze lideri Hayya, 9 Ekim’deki açıklamasında varılan anlaşmayla İsrail cezaevlerindeki tüm kadın ve çocukların serbest kalacağını kaydetti.
Refah Kapısı’nın da iki yönlü açılacağını söyledi.
Müebbet hapis cezasına çarptırılan 250 Filistinli’nin ve 7 Ekim 2023’ten bu yana tutuklanan 1700 kişinin serbest bırakılacağını belirtti.
Örgüt, İsrail hapishanelerinde tutulan en üst düzey Filistinli mahkumların da serbest kalmasını istiyor.
Bu kişilerin başında Mervan Barguti geliyor.
Ancak İsrail Başbakanlık Sözcüsü 9 Ekim’de yaptığı bilgilendirmede, Barguti’nin isminin serbest kalacaklar arasında olmadığını söyledi.
Anlaşmanın taraflarca masada kabul edilmiş olmasına karşın tedirginlik sürüyor.
Ocak 2025’te de iki taraf arasında bir anlaşma duyurulmuştu.
Bu anlaşmanın ilk aşaması 1 Mart’ta sona erdi, ancak bir sonraki aşama için müzakerelerde ilerleme kaydedilemedi.
İsrail, Hamas’ı suçlayarak 18 Mart 2025’te saldırılarına yeniden başladı.
Uluslararası güç kurulacak
Trump’ın planı sahadaki durum için uluslararası bir gücün kurulmasını da öngörüyordu.
Bu amaçla 9 Ekim Perşembe günü Paris’te Avrupa ülkeleri ve Arap ülkelerinden üst düzey yetkililerin katıldığı bir toplantı yapıldı.
Gazze’nin gelecekteki yönetiminin nasıl olacağı, yardım, yeniden inşa ile silahsızlanma gibi konular da görüşüldü.
Anlaşma İran ve Rusya’da nasıl karşılandı?
İran’dan müttefiki Hamas ile İsrail arasındaki anlaşmanın memnuniyetle karşılandığı açıklaması geldi.
Dışişleri açıklamasında, “İran, soykırım amaçlı savaşı durdurmak, işgalci güçlerin geri çekilmesini sağlamak, insani yardım ulaştırmak, Filistinli tutukluları serbest bırakmak ve Filistinlilerin temel haklarını hayata geçirmek için yapılan her türlü eylem ve girişimi her zaman desteklemiştir” denildi.
Moskova’dan da anlaşmanın “başarıyla uygulanmasının umulduğu” açıklaması geldi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Tacikistan’da düzenlenen bir zirvede, “ABD başkanının bu girişimlerinin pratikte hayata geçirilmesini umuyoruz” dedi.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer da Hindistan ziyaretinde anlaşmayla ilgili ABD Başkanı Donald Trump’ı kutladı.
Starmer, Katar, Mısır ve Türkiye’ye de müzakerelerdeki başarıları nedeniyle teşekkürlerini iletti.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’ye yardım malzemelerinin hazır olduğunu ve gıda, su ve tıbbi yardımın “anında artırılabileceğini söyledi.
Avrupa’da İsrail’i en sert eleştiren ülkelerin başında gelen İspanya’nın Başbakanı Pedro Sanchez, “yaşanan vahşetin bir daha asla tekrarlanmaması gerektiğini” ifade eden bir açıklama yaptı.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan da, mümkün olan en kısa sürede “kalıcı ve kapsamlı” bir ateşkes umulduğu açıklandı.
