İran, Eylül 2022’de Mahsa Jîna Emini’nin ‘ahlak polisi’nin gözaltında katledilmesiyle başlayan protestolardan bu yana ilk kez sandık başına gitti. 1 Mart Cuma günü yapılan 12’nci Dönem Milletvekili ve 6’ncı Dönem Uzmanlar Meclisi seçimlerinden ilk sonuçlar gelmeye başladı. Resmi olmayan sonuçlara göre, seçime katılım yüzde 41’de kaldı.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA, kesin olmayan sonuçlara dayandırdığı haberinde, ülkede yapılan parlamento ve İran liderini seçme, denetleme ve azletme yetkisine sahip Uzmanlar Meclisi seçimlerinde yaklaşık 25 milyon seçmenin sandık başına gittiğini duyurdu. Başta İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney olmak üzere liderlerin sandığa gitme çağrısı yaptığı ülkede, toplam 61 milyon 172 bin 298 seçmen bulunuyor.
AA’nın aktardığına göre, parlamentodaki 290 sandalye ile Uzmanlar Meclisi’ndeki 88 üyelik için yapılan seçimlerde, başkent Tahran’da bulunan seçmenlerin sadece yaklaşık yüzde 25’i sandık başına gitti. Ülke basınında yer alan haberlerde, resmi olmayan istatistiklere göre, Kum’da yüzde 49,7, Sistan- Beluçistan’da yüzde 43, Rezevi Horasan’da yüzde 40, İlam’da yüzde 55, Loristan’da yüzde 47 seçime katılım olduğu bilgisi paylaşıldı.
Uzmanlar Meclisi üyeliği için Güney Horasan eyaletinden aday olan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin resmi olmayan sonuçlara göre oyların yüzde 80’ninden fazlasını aldığı da yer aldı. Bazı bölgelerde ise adayların gerekli oy oranına ulaşamadığı aktarılan haberlerde bu nedenle seçimlerin ikinci tura kaldığı bilgisi paylaşıldı.
‘Oy vermeye hayır oyu verin’ kampanyası
Dün oy verme sürecinin başlamasının ardından oyunu kullanan İran’ın dini lideri Hamaney, oy kullanmayı ‘dini bir görev’ olarak nitelendirmişti. Oy kullanan ilk kişi olan Hamaney, “Mümkün olan en kısa süre içinde oy kullanın… Bugün İran’ın dostlarının ve kötü niyetlilerin gözü sonuçlarda. Dostları mutlu edin, düşmanları hayal kırıklığına uğratın” demişti.
İran’daki aktivistler ve muhalif gruplar ise sosyal medya platformu X (eski adıyla Twitter) üzerinden, #VOTENoVote (Oy vermeye hayır oyu verin) ve #ElectionCircus (Seçim sirki) etiketleriyle paylaşımlar yapmıştı. Muhalifler, seçimlere katılımın yüksek olmasının ‘İslam Cumhuriyeti’ni meşrulaştıracağı’ görüşünü savunmuştu. Bu kişilerden biri olan 22 yaşındaki İsfahanlı tıp öğrencisi Mehran, “Ben, rejim değişikliğinin peşindeyim. Bu, İslam Cumhuriyeti’nin kontrolünü güçlendireceği için oy kullanmamaya karar verdim” demişti.
