Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 2024 yılında İran’da en az 901 kişi asılarak idam edildi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği verilerine göre 2023’te 853 idam cezası infaz edilmişti. 2024 rakamları, 972 kişinin idam edildiği 2015 yılı sonrasında kaydedilen en yüksek rakam oldu.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, sadece Aralık ayında bir hafta içinde 40 idam cezasının infaz edildiğini, infaz sayısının her geçen yıl daha da artmasının son derece endişe verici olduğunu belirtti.
BM olarak idam cezasını kesinlikle reddettiklerini vurgulayan Türk, “İdam cezası temel bir hak olan yaşama hakkıyla bağdaşmamaktadır ve masum insanların idam edilmesi gibi kabul edilemez bir riski beraberinde getirmektedir” dedi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, İran’ı sayıları giderek artan infazları durdurmaya ve uzun vadede idam cezasını kaldırmaya çağırdı.
BM verilerine göre 2024’te en fazla infaz uyuşturucuyla bağlantılı suçlar nedeniyle gerçekleşti. 2022 yılında tesettür kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra kaldırıldığı hastanede yaşamını yitiren 22 yaşındaki Mahsa Amini ile bağlantılı protesto eylemlerine katılanlar ve rejim muhaliflerine de idam cezaları uygulandı.
İdam edilen kadınların sayısı arttı
BM verileri, geçen yıl idam edilen kadınların sayısında da artış olduğunu gösteriyor. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği geçen yıl 31 kadının idam edildiğini, aralarında zorla evlendirilmek ya da evlilik içi tecavüze karşı kendini korumaya çalışan kadınların da bulunduğunu bildirdi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği sözcüsü Liz Throssel, kadın idamlarında 15 yılın en yüksek rakamlarına ulaşıldığını belirterek “Vakaların çoğunluğu cinayet suçuyla ilgili. Cinayetten idam edilen kadınların önemli bir bölümü ev içi şiddet, çocuk yaşta evlendirme ya da zorunlu evlilik kurbanları” diye konuştu. Throssel, cinayet suçundan idam edilen kadınlardan birinin, kızına tecavüz etmeye kalkışan kocasını öldürmekten hüküm giydiğini kaydetti.
İran yasaları, cinayet, uyuşturucu ticareti, tecavüz ve cinsel istismar gibi suçlara idam cezası öngörüyor. İnsan hakları örgütleri, Ayetullah Ali Hamaney liderliğindeki rejimi, 2022’deki kitle gösterileri sonrasında idam cezasını halkın gözünü korkutmak için kullanmakla suçluyor.
