Hamas’ın 7 Ekim’de düzenlediği saldırı sonrası İsrail, ‘Hamas’ı ortadan kaldırma” hedefini açıkladı ve örgütün liderlerinin de peşinde olduğunu duyurdu. Örgütün lideri kabul edilen İsmail Haniye 31 Temmuz’da İran’da öldürüldü.
Gazze’yi kontrol eden örgütün yöneticilerinin çoğu halk içine çıkmamaya çalışıyor ve İsrail’in suikast girişimlerinden bu şekilde uzak durmayı hedefliyor.
Aşağıdaki profiller Hamas’ın en üst düzey isimleri.
Yahya Sinvar
İsrail, 7 Ekim’deki Hamas saldırısı sonrası Gazze’deki savaşının hedeflerinden birini de Yahya Sinvar’ı öldürmek olarak belirledi.
Hamas’ın Gazze Şeridi’ndeki lideri Yahya Sinvar 1962’de doğdu.
Sinvar, Hamas’ın iç güvenlik servisi Mecid’i kurdu. Bu servis, İsrail ajanı olduğu düşünülen kişilerin ortaya çıkartılması ve İsrailli istihbarat ve güvenlik subaylarının yakalanması için çalışıyor.
Sinvar üç kez tutuklandı. 1988’de son tutuklanmasının ardından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Hamas tarafından kaçırılan ve beş yıl esir tutulan İsrail askeri Gilad Şalid karşılığında 2011’de serbest bırakılan 1027 Filistinli mahkum arasında o da vardı.
Sinvar, daha sonra Hamas’ın lider kadrosunda yeniden yerini aldı ve 2017’de Gazze içindeki en yüksek siyasi yönetici konumuna getirildi.
ABD, 2015’te Sinvar’ı “uluslararası teröristler” listesine ekledi.
Muhammed Deyif
Muhammed Deyif, Hamas’ın İzzeddin el-Kassam Tugayları olarak bilinen askeri kanadının lideri.
Gizemli Hamas liderinin Filistinler arasındaki lakabı “Deha” , İsrailliler ise ona “dokuz canlı kedi” diyor.
Deyif 1989’da İsrail tarafından tutuklandı. Bundan sonra, İsrail askerlerini kaçırmak amacıyla İzzeddin el-Kassam Tugayları’nı kurdu.
Salıverildikten sonra Hamas militanlarının Gazze’den İsrail’e girmek için kullandığı tünellerin inşasına önayak oldu.
Deyif, İsrail’in en çok arananlar listesinin başındaki isimlerden biri.
1996’da onlaca İsraillinin ölümüne neden olan otobüs bombalamalarını planlamak ve yürütmekle suçlandı.
Ayrıca 1990’larda üç İsrail askerinin kaçırılıp öldürülmesinde rol oynadığı da öne sürüldü.
2000’de cezaevine giren Deyif, ikinci Filistin ayaklanmasında hapisten kaçmayı başardı.
Deyif, o günden sonra neredeyse geride hiç iz bırakmadan kayboldu. Bilinen üç fotoğrafı var. Bunlardan biri çok eski, ikincisi maskeli, üçüncüsü ise gölgesinin fotoğrafı.
Hamas liderini hedef alan suikastların en önemlisi 2002’de gerçekleşti. Bu saldırıda bir gözünü kaybetti.
İsrail’e göre bir elini ve ayağını da kaybetti ve konuşma güçlüğü yaşıyor.
2014’te yapılan bir başka girişimde ise Deyif kurtuldu ama eşi ve iki çocuğu öldürüldü.
Son olarak 13 Temmuz’da İsrail ordusu, Gazze’de “güvenli bölge” ilan ettiği El-Mevasi bölgesinde Deyif’i hedef alan saldırılar düzenledi. Saldırılarda 90 Filistinli öldü. Deyif’in ölüp ölmediği ise bilinmiyor.
Marvan İsa
“Gölge Adam” olarak bilinen Marvan İsa, Muhammed Deyif’in sağ kolu ve İzzettin el-Kassam Tugayları’nın iki numarası.
Hamas’la olan ilişkisi gerekçe gösterilerek ilk Filistin ayaklanmasında beş yıl tutuklu kaldı.
Filistin yönetimi İsa’yı 1997’de tutukladı, ancak 2000’deki ikinci ayaklanma sonrası serbest bıraktı.
İsrail’in en çok arananlar listesinde yer alan İsa, 2006’da bir suikast girişiminden yaralı kurtuldu.
İsrail’in Gazze’ye yönelik 2014 ve 2021’deki askeri operasyonlarında savaş uçakları iki kez evini bombaladı.
İsa’nın 2011’e kadar hiçbir fotoğrafı bulunmuyordu. O yıl, takas edilen Filistinli rehineler için düzenlenen bir etkinlikte görüntülendi.
7 Ekim 2023 dahil İsrail’e yapılan saldırılarda kilit rol oynadığı düşünülüyor.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İsa’nın İsrail ordusu tarafından Mart’ta Gazze’deki Nuseyrat Mülteci Kampı’na yapılan saldırıda öldürüldüğünü iddia etti.
Hamas ise İsa’nın öldüğünü doğrulamadı.
Halid Meşal
Batı Şeria’da 1956 yılında doğan Halid Meşal, Hamas’ın kurucularından biri olarak görülüyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun direkt talimatı ile İsrail Dış İstihbarat Servisi (Mossad), 1997’de Ürdün’de yaşadığı sırada Meşal’e suikast düzenledi.
Kanada pasaportları ile Ürdün’e giren Mossad ajanları, Meşal’e yolda yürüdüğü sırada şırınga ile zehir enjekte etti.
Ürdün yetkilileri suikast girişimini ortaya çıkardı ve iki Mossad ajanını tutukladı.
Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin, İsrail Başbakanı’ndan Meşal’e enjekte edilen maddenin panzehirini istedi. Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’ın baskısı sonrası, Netanyahu bu isteği yerine getirdi.
Katar’da yaşayan Meşal, Gazze Şeridi’ni ilk kez 2012’de ziyaret etti. Burada sokağa çıkan Filistinliler tarafından karşılandı.
İsmail Haniye, Meşal’in ardından 2017’de örgütün siyasi liderliğine getirildi. Meşal ise bu atama sonrası Hamas’ın uluslararası girişimlerinin başına getirildi.
Meşal, sık sık Türkiye’ye yaptığı ziyaretlerle de gündeme geliyor.
Mahmud Zahar
Mahmud Zahar 1945’te Gazze’de doğdu. Filistinli bir baba ve Mısırlı bir anneden dünyaya geldi.
Hamas’ın en önde gelen liderlerinden biri kabul ediliyor ve hareketin siyasi liderliğindeki tepe isimlerden biri.
Üniversiteyi Kahire’de okudu ve sonra Gazze ve Han Yunus’ta doktorluk yaptı. İsrailli yetkililer siyasi pozisyonu nedeniyle onu görevden aldı.
Zahar, Hamas’ın kurulmasından aylar sonra 1988’de İsrail’de farklı cezaevlerinde tutuldu. 1992’de sahipsiz topraklara sürülen isimler arasında yer aldı. Burada bir yıl geçirdi.
Hamas’ın Gazze’de kontrolü ele geçirmesi sonrası Haniye hükümetinde dışişleri bakanlığı görevine getirildi.
İsrail, Zahar’ı 2003’te evine yapılan bir hava saldırısında öldürmeye çalıştı.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Bu saldırıda o hafif yaralandı ama en büyük oğlu Halid öldürüldü.
El-Kassam tugayları mensubu olan başka bir oğlu Hossam da 2008’de Gazze’ye yapılan bir hava saldırısında öldürüldü.
Abdullah Barguti
20 yıldan uzun süredir İsrail cezaevinde olan isim Hamas’ın askeri kanadında önemli bir isimdi.
Barguti 1972’de Kuveyt’te doğdu ve 1990’daki İkinci Körfez Savaşı’ndan sonra Ürdün’de yaşamaya başladı. Ürdün vatandaşlığı aldı.
Üç yıl boyunca elektronik mühendisliği okumak üzere Güney Kore’de bir üniversiteye gitti; eğitimini tamamlayamadı ama patlayıcı üretmeyi öğrendi. Bu sayede el-Kassam Tugayları’na katıldı.
Barguti 2003’te İsrail özel kuvvetleri tarafından tesadüfen tutuklandı ve üç ay boyunca sorgulandı.
Hamas lideri, onlarca İsraillinin ölümünden sorumlu tutuluyor.
Barguti’ye 67 müebbet ve 5200 yıl ile İsrail tarihindeki, belki de gelmiş geçmiş en uzun hapis cezası verildi.
Bir süre hücre hapsinde tutulan Barguti, bunu sona erdiren bir açlık grevine başladı.
Barguti, hapishanede yazdığı bir kitaptan dolayı “Gölgelerin Prensi” olarak anılıyor ve bu isimle biliniyor.
Kitapta hayatından ve diğer mahkumlarla birlikte gerçekleştirdiği operasyonların detaylarından bahsediyor.
İsmail Haniye
1980’lerden bu yana hareketin bir parçası olan İsmail Haniye, 31 Temmuz’da İran’da öldürülene kadar Hamas’ın bir numaralı lideri kabul ediliyordu.
İsrail, Haniye’ye 1989’daki ilk Filistin ayaklanması sırasında üç yıl hapis cezası verdi.
1992’de hapisten çıkarıldı ve İsrail ile Lübnan arasındaki sahipsiz topraklara sürüldü. Beraberinde birçok Hamas lideri de bulunuyordu.
Sürgün sonrası Gazze’ye geri döndü. 1997’de Hamas’ın ruhani liderinin ofisinin yönetimine getirildi ve örgüt içindeki pozisyonunu güçlendirdi.
Haniye 2006’da Hamas’ın seçim zaferi sonrasında, Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas tarafından başbakanlığa getirildi.
Ancak bir yıl sonra, Hamas’ın bir hafta süren çatışmalar sonucu El Fetih’i Gazze’den kovmasının ardından görevden alındı.
Haniye görevden alınmasının “anayasaya aykırı olduğunu” savunarak kabul etmedi.
Daha sonra hükümetinin “Filistin halkına karşı olan ulusal sorumluluklarından vazgeçmeyeceğini” söyleyerek Gazze’yi yönetmeye devam etti.
2017’de Hamas’ın siyasi liderliğine getirildi.
2018’de ABD Dışişleri Bakanlığı Haniye’yi terörist ilan etti.
Hamas lideri, öldürülmeden önce Katar’da yaşıyordu.
