Gazze’deki ateşkesin ilk gününde, kurtarma görevlileri ve siviller, bölgenin yaşadığı yıkımın boyutlarıyla yüz yüze kaldı.
Gazze Sivil Savunma Kurumu, hala büyük enkaz denizinde gömülü 10 binden fazla ceset olmasından korktuklarını açıkladı.
Sözcü Mahmud Basal BBC’ye yaptığı açıklamada, cesetleri 100 gün içinde çıkartmayı umduklarını ama buldozer ve diğer önemli ekipmanları az olduğu için büyük olasılıkla gecikeceğini söyledi.
Pazar günü başlayan ateşkesten sonra Gazze’den gelen yeni görüntülerde, İsrail’in 15 ay süren saldırılarında, özellikle de bölgenin kuzeyindeki tam yıkım görülüyor.
BM, daha önce Gazze’deki yapıların % 60’ının hasar gördüğünü ya da tamamen yıkıldığını tahmin ediyordu.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Bomba seslerinin yerini, Pazar günü başlayan ateşkesin kutlama sesleri alırken, Gazze genelinde halk çaresiz bir durumla karşı karşıya.
BM Dünya Gıda Programına (WFP) göre savaş iki milyondan fazla Gazzeliyi evsiz, gelirsiz ve yaşamak için gıda yardımlarına tam bağımlı hale getirdi.
Ateşkesten sonra derhal bölgeye yardım girmeye başladı ve BM Pazar günü en az 630 kamyon dolusu yardımın bölgeye girdiğini duyurdu. Bu, 15 ay önce başlayan savaştan sonraki en yüksek sayı oldu.
Gazze’deki BM Filistinli Mültecilere Yardım Kurumu UNRWA’nın Müdür Vekili Bam Rose, yardım tedarikinin, bölgeye yeniden hayat verme mücadelesinde sadece bir başlangıç olduğunu vurguladı.
Rose “Sadece gıdadan, sağlıktan, binalardan, yollardan, altyapıdan bahsetmiyoruz. Yeniden inşa edilmesi gereken bireyler, aileler, topluluklar var” diyor.
“Son 16 ayda yaşadıkları acılar, kayıplar, yas, aşağılanma ve katlandıkları zulüm. Bu çok çok uzun bir yol olacak.”
İsrail’de ise serbest bırakılan üç rehinenin aileleri Tel Aviv’de bir basın toplantısı düzenledi. İsrail-İngiltere çifte vatandaşı Emily Damari’nin annesi Mandy Damari, 7 Ekim 2023’teki Hamas saldırısında iki parmağını kaybetmesine karşın kızının “moralinin yüksek ve iyileşme yolunda” olduğunu söyledi.
Romi Gonen’in annesi Meirav LEshem Gonen de “Romimizi geri aldık ama tüm aileler bu sonucu hak ediyor. Hem sağ olanların hem de ölmüşlerin aileleri. Kalbimiz diğer ailelerle birlikte” dedi.
Basın toplantısından önce İsrail makamları, 28 yaşındaki Damari, 24 yaşındaki Gonen ve 31 yaşındaki Doron Steinbrecher’in, Gazze’den çıktıktan hemen sonra gözyaşları içinde anneleriyle buluşmalarının görüntülerini yayımladı.
Ateşkesin ilk aşaması kalıcı olursa, 30 rehine daha önümüzdeki 40 gün içinde serbest kalacak. Karşılığında da İsrail hapishanelerindeki 1800 dolayında Filistinli tahliye edilecek.
Filistinli sağlık makamları, 15 aydan uzun süren İsrail saldırılarında 46.900’dan fazla kişinin öldüğünü, 100.700’den fazla insanın da yaralandığını söylüyor.
Ölü ve yaralı sayılarında sivil ve silahlı örgüt üyesi ayrımı yapılmıyor ama ölenlerin büyük çoğunluğunun kadın ve çocuklar olduğu kaydediliyor. Bu saptamayı BM de destekliyor.
Tıp dergisi Lancet’te yayımlanan, İngiltere öncülüğünde yapılan bir araştırmaya göre Gazze Sağlık Bakanlığı ölü sayısını gerçekten % 40’tan fazla az açıklıyor.
Gazze Sivil Savunma Kurumu, çalışanlarının % 48’inin öldürüldüğünü, yaralandığını ya da tutuklandığını, araçlarının % 85’inin, 21 tesisten de 17’sinin ya hasar gördüğünü ya da tamamen yok edildiğini açıkladı.
Hava saldırısı riski artık olmasa da, geriye kalan sivil savunma çalışanlarının önünde kasvetli bir iş var. Kurum üyelerinin Gazze’nin kuzeyinde çekip, BBC’yle paylaştığı fotoğraflarda, dehşet verici bir iş yaptıkları görülüyor. Ölmüş bebekleri ve çok kötü durumdaki cesetleri kaldırmak gibi.
Gazze şehrindeki 24 yaşındaki Sivil Savunma çalışanı Abdullah El Majdalavi “Hek bir sokakta ölüler var. Her mahallede binaların altınca cesetler var” diyor.
“Ateşkesten sonra bile, ‘Lütfen gelin, ailem enkaz altında’ diyen insanlardan çok sayıda telefon aldık.”
Gazze kentinde evinden olan 23 yaşındaki yeni üniversite mezunu Malaak Kasab, BBC’ye yaptığı açıklamada, çıkartılamayan cesetler üyesinde aile üyelerinin de olduğunu anlattı.
“Ailemizden çok sayıda kişiyi kaybettik ve bazıları hala yıkılmış binaların altında. Enkazların altında çok insan var, herkes bunu biliyor.”
Kasab’ın ailesinin evi, tamamen yıkılmamış ama çok ağır hasar almış bir aparmanda.
“Kapı yok, pencere yok, su yok, elektrik yok, hiçbir şey yok. Hatta ateş yakmak için odun bile. İnanılmaz” diyor.
İsrail Ordusu, Gazze’nin yoğun nüfuslu alanlarından çekilme işlemine başlarken, evlerinden olmuş Gazzelilerin hareket etmesi hala tehlikeli.
İsrali Ordusu, halka personele ve araçlarına yaklaşmama, Gazze sınırı etrafında oluşturulan tampon bölgeye ve Gazze’nin kuzeyini ve güneyini ayıran Netzarim koridoruna girmeme uyarısı yaptı.
Ancak çok sayıda Gazzeli, tavsiye edilenden daha çabuk evlerinden geriye kalanları görmek istiyor. Gazze kentinden 42 yaşındaki fabrika ustası Hatem Eliwah, güneydeki Han Yunus’ta yer alan sığınağından yaya yola çıkmayı düşündüğünü söylüyor.
Eliwah “Bu ateşkesi cennete girmeyi bekleyen insanlar gibi bekledik. İki erkek kardeşimi ve ailelerini kaybettim. Kuzenlerimi, amcalarımı. Hala umduğum tek şey eve gidebilmek.”
Her iki tarafta da, ateşkesin ilk aşaması kabaca altı hafta içinde tamamlanmadan anlaşmanın çökebileceği kaygıları var. İsrail de Gazze’deki saldırılarına devam etme hakkını elinde tuttuğunu vurguladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada, anlaşmayı “bir umut ışığı” gibi görüp, memnuniyetle karşıladığını söyledi fakat zorunlulukların yerine getirilmesi gereğini vurguladı.
Ancak Guterres, Hamas’ın 7 Ekim 2023’teki saldırısından bu yana, Yahudi yerleşimcilerin Filistinli köylülere çok büyük oranda artan saldırılarıyla, işgal altındaki Batı Şeria’da kötüleşen durum konusunda uyardı.
Guterres “Üst düzey İsrailli yetkililer açıkça önümüzdeki aylarda Batı Şeria’yı tamamen ya da kısmen ilhak etmekten bahsediyor. Bu tür bir ilhak uluslararası hukukun en ağır bir biçimde ihlali olur” dedi.
Haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz
