Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), son derece bulaşıcı bir hastalık olan çocuk felcine neden olan virüsün geçtiğimiz ay göçmen kamplarındaki atık su örneklerinde tespit edilmesinin ardından Gazze’deki 500.000 çocuk için toplu bir çocuk felci aşılama kampanyası hazırlıyor.
Çarşamba günü düzenlenen basın brifinginde yetkililer, aşıların küresel stoklardan geldiğini ve DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus’un bunların kullanımını çoktan onaylamış olmasına rağmen Endonezya’daki depoda beklediğini çünkü DSÖ’nün bu çabayı başlatmak için büyük engellerle karşı karşıya olduğunu belirtti.
Bu engeller arasında ulaşım sorunları, aşıların Gazze’ye ulaştıktan sonra soğuk zincirde saklanmasına ilişkin belirsizlik ve bölgedeki sağlık çalışanlarının hareket kabiliyetinin sınırlı olması yer alıyor.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
DSÖ’nün Filistin topraklarındaki temsilcisi Dr. Richard Peeperkorn gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bölgedeki tüm gerginlikle birlikte (…) mümkün olduğunca dikkatli bir planlama yaptığımızdan emin olmak istiyoruz,” dedi.
DSÖ yetkilileri, önümüzdeki haftalarda sağlık çalışanları ve gönüllülerin çadır çadır dolaşarak çocuklara yönelik aşılama çalışmalarının yürütülebilmesi için ateşkes ya da en azından “günlük sükunet” çağrısında bulundu.
DSÖ’nün Doğu Akdeniz Bölge Direktörü Dr. Hanan Balkhy, aşılama kampanyası için askeri operasyona ara verilmezse, “virüsün sınır ötesi ülkeler ve diğer bölgeler de dahil olmak üzere daha fazla yayılma riskiyle karşı karşıyayız,” dedi.
Örgüt ayrıca, çoğunlukla 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen ve nadir durumlarda geri dönüşü olmayan felç ve ölüme yol açabilen çocuk felci hakkında halk sağlığı mesajları üzerinde çalışıyor.
Balkhy, “Çocuklar için risk yüksek ve virüsün yayılmasını önlemek ve kontrol altına almak için hızlı hareket etmeliyiz,” dedi.
Gazze’de halk sağlığı tehditleri
Filistinli sağlık yetkililerinin çatışmaların tırmandığı Ekim 2023’ten bu yana 39.000’den fazla kişinin İsrail hava saldırıları ve diğer saldırılar nedeniyle hayatını kaybettiğini söylediği Gazze’de karşı karşıya kalınan tek sağlık sorunu çocuk felci değil. Ayrıca, 2.3 milyon kişi de yerinden edildi.
Gazze’deki 36 hastaneden sadece 16’sıkısmen çalışır durumda ve diğer tıbbi hizmetler de tükenmiş durumda. Oxfam’a göre, İsrail güçleri Gazze’deki tüm atık su arıtma tesislerini ve kanalizasyon pompalarının yüzde 70’ini yok etti,** bu da Gazze’yi hastalıkların yayılmasına elverişli bir ortam haline getirdi.
Bu durum özellikle sivrisineklerin ve diğer böceklerin çoğaldığı ve yiyeceklerin daha hızlı bozulduğu sıcak yaz ayları için geçerli.
Peeperkorn, çatışmaların bir sonucu olarak Gazze’deki insanların solunum yolu enfeksiyonları, ishal, uyuz ve bit, deri döküntüleri, suçiçeği, sarılık ve hepatit A gibi diğer sağlık sorunları ile boğuştuğunu ancak Gazze’nin, bölgenin geri kalanıyla etkili bir şekilde “kapalı” olması nedeniyle bu hastalıkların Gazze’nin ötesine yayılmasının pek mümkün olmadığını belirtti.
“Süper böcekler”
Öyle olsa bile, DSÖ uzmanlarının şimdiden alarm vermeye başladığı uzun vadeli bir tehdit olan antimikrobiyal direncin artması gibi diğer küresel sağlık endişeleri de ufukta görünüyor.
Yetkililer, savaş bölgelerinin, kötü sağlık koşulları ve hastanelerin çatışma nedeniyle harap olmuş bölgelerdeki yaralıları ve enfeksiyonları tedavi etme kabiliyetinin sınırlı olması nedeniyle ortaya çıkan antibiyotiklere dirençli “süper böcekler” için verimli bir zemin olduğunu bildirdi.
Balkhy, antibiyotiklere dirençli bakterilerin Gazze’den daha geniş bir bölgeye taşınabileceği ve oradan da küresel olarak endemik hale gelerek bu bakterileri kontrol etmeyi imkansız olmasa da zorlaştırabileceği konusunda uyardı.
Süper böcekler, antibiyotiklere direnç gösterecek şekilde mutasyona uğramış bakteriler, virüsler, parazitler veya mantarlar olabiliyor. Bu da aksi takdirde tedavi edilebilecek ölümcül enfeksiyonlara neden olma olasılıklarının daha yüksek olduğu anlamına geliyor. ABD merkezli Sağlık Ölçütleri ve Değerlendirme Enstitüsü’ne göre, antimikrobiyal direnç 2019 yılında küresel çapta yaklaşık 5 milyon can kaybından sorumlu.
Balkhy, “Bu, Gazze’deki mevcut savaşın en yıkıcı sonuçlarından biri olacak,” dedi. İlaca dirençli bakteriler yayıldığında, “dünyanın en yüksek, en sofistike hastanelerinde bile hastaları tedavi etme konusunda giderek daha fazla zorlukla karşılaşıyoruz.”
