Almanya’da federal hükümet bugün Alman vatandaşlığına geçişin koşullarını esneten, aynı zamanda çifte vatandaşlığın önünü de açan yasal düzenlemeyi görüşecek. Düzenleme, Alman vatandaşlığına geçiş süresinin sekiz yıldan beş yıla indirilmesini öngörüyor. Almanya’da aralarında Türkiye’nin de bulunduğu bazı ülkelerin vatandaşlarına çifte vatandaşlık hakkı daha önce kısıtlanmıştı. Yeni düzenleme çifte vatandaşlığa da yeniden yeşil ışık yakıyor. Almanya’da uzun süredir yaşayan yabancıların daha kolay ve hızlı bir şekilde Alman vatandaşlığına geçmelerini hedefleyen tasarı, antisemitik ya da ırkçı saiklerle suç işlemiş kişileri ise kapsamayacak.
Alman İçişleri Bakanı Nancy Faeser, çeşitli yayın kuruluşlarının dahil olduğu Alman Yazı İşleri Ağı’na tasarı ile ilgili yaptığı açıklamada, modern bir vatandaşlık yasasının Almanya’nın rekabet gücü açısından “belirleyici bir anahtar” olacağını belirterek “En iyi beyinler için küresel bir rekabetin ortasındayız. Lakin en iyi beyinleri, öngörülebilir gelecekte toplumumuzun birer parçası olabilmeleri halinde kazanmış olacağız” dedi.
Vatandaşlık Yasası’nda yapılacak reformun toplumsal modernleşmesinin bir boyutu olduğunu ifade eden Bakan Faeser, “Uzun zamandır toplumumuzun bir parçası olan kişilerin ülkemizi demokratik gelişimine yardımcı olabilmelerini istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Ancak sadece özgür ve çeşitlilik içeren bir toplumu benimseyenlerin Alman vatandaşlığına kabul edileceklerini vurgulayan Bakan, “Irkçılık, antisemitizm ya da diğer her türlü insan düşmanlığı vatandaşlığa kabulün önünde engel teşkil ediyor. Bu konuda sıfır tolerans gösterilecek” diye konuştu.
Çifte vatandaşlık mümkün olacak
Tasarıda birden fazla ülkenin vatandaşı olabilmenin de önünün açıldığını vurgulayan Faeser, “Pek çok göçmen kendini Alman hissediyor ama geldikleri ülkeyle bağlarını da tamamen koparmak istemiyor. Artık gelecekte kimliklerinin bir bölümünden vazgeçmek zorunda kalmayacaklar” dedi.
Yeni tasarıda çifte vatandaşlığın mümkün olması özellikle Almanya’da uzun yıllardır yaşayan Türkler için önemli. Zira mevcut yasaya göre Türkler Alman vatandaşlığına geçmeden önce Türk vatandaşlığından çıkmak zorunda kalıyor, bu da tartışmalara yol açıyordu.
Almanya’ya 1960’lı ve 1970’li yıllarda “misafir işçi” olarak gelenlerin Alman vatandaşlığına geçişlerinin ayrıca kolaylaştırılacağına değinen İçişleri Bakanı, bu kesimin “yaşam boyu elde ettiği muazzam başarıların vatandaşlığa kabul sürecinde sağlanacak ek kolaylıklarla onurlandırılacağını” söyledi. Tasarıya göre bu kişilerden iyi derecede Almanca konuşmaları beklenmeyecek, ayrıca vatandaşlık sınavından da muaf tutulacaklar.
Almanya’da vatandaşlığa kabul AB ortalamasının altında
Federal İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Almanya’da yaşayanların yaklaşık yüzde 14’ünün Alman pasaportu bulunmuyor. Bu da yaklaşık 12 milyon kişiye tekabül ediyor. Resmi verilere göre bu kişilerin yaklaşık 5,3 milyonu en az 10 yıldır Almanya’da yaşıyor.
Bakanlık, vatandaşlığa geçiş başvurularının az olması nedeniyle daha fazla göçmeni başvuru için teşvik etmek istiyor.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre 2022 yılında 168 bin 545 kişi Alman vatandaşlığına geçiş için başvurdu. Bu rakam en az 10 yıldır Almanya’da yaşayan yabancıların sadece yüzde 3,1’ine tekabül ediyor. Diğer Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ile karşılaştırıldığında da Almanya’da vatandaşlığa kabul oranının ortalamanın altında olduğu görülüyor.
Ayrımcılıkla Mücadele Sorumlusu’na göre tasarı “eksik”
Alman Hükümetinin Ayrımcılıkla Mücadele Sorumlusu Ferda Ataman, Vatandaşlık Yasası’nda yapılması planlanan reformu yeterli bulmuyor. “Üzerinde büyük çaplı iyileştirilmeler yapılması gerekiyor” diyen Ataman, tasarıda vatandaşlığa kabul için başvuranların “geçimlerini sağladıkları güvenli kaynaklarının olduğunu kanıtlamaları” yönündeki koşulun açıklığa kavuşturulmasını istedi. Ataman, “Geçim yardımı alan engelliler, boşanmış ebeveynler veya yaşlılar güvenli bir geçim için gerekli şartları yerine getiremiyor” dedi.
Söz konusu gruplar için Alman uyruğuna geçmenin “gereksiz yere zorlaştırıldığını” ifade eden Ataman, bu noktada ayrımcılığın oluşmaması için yasada istisnai durumlara ilişkin net açıklamaların yapılması gerektiğini vurguladı. Alman Basın Ajansı‘na (dpa) konuşan Ataman, prensip olarak Vatandaşlık Yasası’nda reformun gerçekleşecek olmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek yaşlıların dil şartından muaf tutulmasının önemli olduğunu söyledi. Ataman ayrıca çifte vatandaşlığın sağlanacak olmasını da olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi.
