Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın bugün Moskova’da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile yapacağı görüşme öncesinde ABD’den Karadeniz Tahıl Koridoruna alternatifler üzerinde çalışıldığı açıklaması geldi.
Reuters haber ajansına konuşan ismi açıklanmayan ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey yetkili, Ukrayna’nın Tuna Nehri üzerinden tahıl ihracatını artırmak üzere Romanya ve Moldova ile görüşüldüğünü belirtti. Rusya’nın Temmuz ayında Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşmasını tek taraflı askıya alması sonrasında alternatif rotalar tartışılmaya başlanmış, Türkiye ise Karadeniz rotasının alternatifinin bulunmadığı, diğer rotaların riskler barındırdığı görüşünü dile getirmişti.
“NATO kara suları içinde”
Reuters’a konuşan ABD’li yetkili, “Alternatif rotaları desteklemek üzere istişarelerde bulunuyoruz. En öne çıkanı Tuna Nehri. Bu rota NATO kara suları içinde kalıyor. Dolayısıyla daha güvenli bir koridor oluşturduğu için bizim açımızdan çok cazip bir rota” diye konuştu. ABD’li yetkili, bu rotanın önemli miktarlarda ihracat yapacak potansiyel taşıdığını ve Tuna Nehri üzerinden tahıl ihracatını ikiye katlamayı hedeflediklerini belirterek önümüzdeki haftalarda Romanya ve Moldova ile bir toplantı yapılacağını kaydetti.
Türkiye ve BM’nin arabuluculuğunda geçen yıl Temmuz ayında imzalanan Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşması ile Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına aktarılması sağlanırken Rus tahıl ve gübresinin de Batı yaptırımlarından etkilenmeden ihracatı güvenceye alınmıştı. Ancak Rusya kendi ihracatı önündeki engellerin sürdüğü gerekçesiyle defalarca anlaşmayı feshetme tehdidinde bulunmuş, son olarak Temmuz ayında da tek taraflı askıya aldığını açıklamıştı. Anlaşma çerçevesinde bir yıllık süreçte 33 milyon tonluk Ukrayna tahılı dünya pazarlarına ulaştırıldı.
ABD’li yetkili, Rusya’nın anlaşmaya dönmesi için gösterdiği çabada Türkiye’yi de desteklediklerini ve Türk yetkililerle temasta olduklarını belirterek “Türkiye ile Rusya arasındaki görüşmelere doğrudan dahil değiliz ama ekiplerimiz BM ve Türklerle yakın iş birliği içinde” dedi.
Rusya’dan Katar-Türkiye planı
Hakan Fidan’ın ziyareti öncesinde dün Rusya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Moskova’nın Karadeniz tahıl anlaşmasına alternatif olarak teklif ettiği bir planın görüşüleceği bildirildi.
Bu plan çerçevesinde Rusya’nın, Katar’ın da mali desteğiyle Türkiye’ye indirimli fiyatla bir milyon ton tahıl göndermesi, tahılın Türkiye’de işlenmesi ve en acil ihtiyaç duyan ülkelere gönderilmesi öngörülüyor. Rus Dışişleri, “Bu projenin Karadeniz anlaşmasına alternatif olabilecek ve işleyebilecek en uygun seçenek olduğunu düşünüyoruz” diyerek Karadeniz’de Ukrayna limanlarına doğru yol alan tüm gemileri potansiyel askeri hedef olarak değerlendireceklerini de yineledi.
