ABD Dışişleri Bakanlığı Suriye’yi istikara kavuşturma projelerine bundan böyle maddi destek sağlanmayacağını açıkladı. Diğer yandan Bakan’ın Suriye özel temsilciliğine eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey atandı.
Önceki Dışişleri Bakanı Rex Tillerson döneminde oluşturulan fondan harcamalar, Tillerson’ın görevden alındığı Mart ayında büyük ölçüde dondurularak yeniden değerlendirmeye alınmıştı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Bakan Mike Pompeo tarafından onaylanan kararın insani yardım fonlarını kapsamadığını söyledi. Nauert IŞİD’le mücadele koalisyonuna dahil ortakların yapacağı 300 milyon dolarlık katkıyla Suriye projelerine aktarılan kaynağın çok daha yüksek olacağını da vurguladı.
Nauert, Pompeo’nun kararında Beyaz Saray’ın “Suriye’nin yükünü koalisyon ortakları arasında paylaştırma” politikasının etkili olduğunu da ifade etti. Nauert, Suriye’den geri çekilen fonun diğer dış politika öncelikleri için kullanılacağını söyledi.
Şam’dan Riyad’a tepki
Suudi Arabistan bu fona 100 milyon dolar yatırdığını duyurmuş, Birleşik Arap Emirlikleri de 50 milyon dolarlık taahhütte bulunmuştu. Suudi Arabistan, 100 milyon dolarlık kaynağın Suriye’nin kuzeydoğusunda bir dönem IŞİD’in elinde olan ancak şu an büyük bölümü ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolünde bulunan bölgelerdeki “istikrar projelerine” aktarılacağını bildirmişti.
Bu karara Suriye yönetiminden tepki gecikmedi. Suriye Dışişleri Bakanlığı Suudi Arabistan’ın amacının Suriye ordusunu direnişçiler karşısında durdurmak olduğunu savundu. Kararı kınayan Suriye hükümeti, Riyad yönetimini “bu tür rezil ve tehlikeli politikalardan vazgeçmeye” çağırdı.
Karar tartışma yarattı
ABD’li yetkililer, Trump yönetiminin Suriye’den çekildiği yönündeki eleştirileri de geri çevirdi. Nauert, “Bu karar ABD’nin Suriye’deki stratejijk hedeflerine bağlılığını zayıflattığı anlamına gelmiyor” derken toplantıda hazır bulunan Dışişleri Bakanlığı’nın Ortadoğu İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı David Satterfield ve IŞİD’le Mücadele Koalisyonu Özel Temsilcisi Brett McGurk, IŞİD mağlup edilene kadar ABD’nin Suriye’de kalmaya devam edeceğini söyledi.
ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Demokratlar Grubunun resmi Twitter hesabında yapılan paylaşımda kararla ilgili “Bu şaşılacak bir öngörüsüzlük” ifadesi kullanıldı. Mesajda, Trump’ın Rusya lideri Vladimir Putin’e Suriye’de hayallerine kavuşmasında yardımcı olduğu savunuldu.
Suriye Özel Temsilciliğine tecrübeli diplomat
Dışişleri Sözcüsü Nauert, IŞİD’le mücadeledeki koalisyon ortaklarının, Suriyeli muhaliflerin güvenini kazanmak için Bakan Pompeo’nun “sorun çözücü” tecrübeli bir diplomatı, Türkiye, Irak ve Arnavutluk’ta büyükelçilik yapmış olan James Jeffrey’i Suriye Özel Temsilcisi olarak atadığını belirtti.
Eski başkanlardan George W. Bush döneminde Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı olarak da görev yapmış olan Jeffrey kariyer açısından Amerikan dışişlerinin en tecrübeli diplomatlarından. Nauert, Jeffrey’in Şam rejimi, muhalifler ve Suriye’de yükümlülüğü olan diğer ülkeler arasındaki “Cenevre süreci” olarak bilinen barış sürecini canlandırmak için çabalayacağını kaydetti.