ABD’li askeri yetkililer, Rusya ve Belarus ordularının “Zapad-2025” isimli ortak tatbikatını izlemek üzere Pazartesi günü Belarus’a sürpriz bir ziyaret gerçekleştirdi. Belarus Savunma Bakanlığı, tatbikatı takip eden uluslararası gözlemciler arasında ABD’li subayların da bulunduğunu açıkladı.
Cuma günü başlayan ve Salı gününe kadar sürecek tatbikat, Rus insansız hava araçlarının geçtiğimiz hafta Polonya hava sahasını ihlal etmesinin hemen ardından düzenlendi. Bazı İHA’ların NATO’nun ortak operasyonuyla düşürülmesi, Ukrayna’daki savaşın Avrupa’ya yayılabileceği endişesini artırdı. Bu durum özellikle Belarus’a komşu NATO ülkelerinde rahatsızlık yarattı.
23 ülke izledi
Tatbikatı gözlemleyen heyette ABD’nin yanı sıra NATO üyeleri Türkiye ve Macaristan’dan da temsilcilerin yer aldığı bildirildi. Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan görüntülerde, üniformalı iki ABD subayının Belarus Savunma Bakanı Viktor Khrenin ile tokalaştığı görüldü. Khrenin, Amerikalı gözlemcilere “İlgi duyduğunuz her şeyi göstereceğiz, istediğiniz yeri gidip görebilir, insanlarla konuşabilirsiniz” ifadelerini kullandı.
Belarus-ABD ilişkilerinde yumuşama
Rusya’nın yakın müttefiki Belarus, 2022’de Moskova’ya Ukrayna’ya yönelik saldırılar için topraklarını kullandırmıştı. Ancak son dönemde Minsk ile Washington arasında ilişkilerde dikkat çekici bir yumuşama gözleniyor.
Geçen hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın temsilcisi John Coale ile görüşen Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko, gazeteciler ve siyasi muhaliflerin de aralarında bulunduğu 52 mahkumun serbest bırakılmasına onay vermişti. ABD ise buna karşılık, Belarus’un ulusal havayolu Belavia’ya yönelik yaptırımları gevşetmişti.
Ayrıca Trump’ın yakın zamanda Belarus’taki ABD Büyükelçiliğini yeniden açmak ve ticari ilişkileri canlandırmak istediği belirtiliyor. Ukrayna savaşında arabuluculuk rolüne önem veren Trump’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le düzenli temas halinde olan Lukaşenko ile ilişkileri geliştirmeye özen gösterdiği ifade ediliyor.
Geçtiğimiz hafta Trump’ın el yazısıyla kaleme alınmış bir mektup, temsilcisi aracılığıyla Lukaşenko’ya iletilmiş ve iki lider arasındaki dostluğa vurgu yapılmıştı.
