ABD’de 2020 seçimlerinde Demokrat Partili Joe Biden’a başkanlığı kaptıran Cumhuriyetçi Donald Trump, seçimlerin çalındığını öne sürerek kaybettiğini kabul etmemiş ve 6 Ocak’ta destekçilerini kongre baskınına kışkırtmış, seçim sonuçlarını değiştirmeye çalışmıştı. Daha sonra, seçim sonuçlarını bozmaya çalışmakla ilgili ceza davalarıyla karşı karşıya kalmıştı.
Dokuz yargıçlı ABD Anayasa Mahkemesi dün üçe karşı altı oyla başkanlık yetkilerini genişleten bir karar aldı.
Karara göre başkanların görev kapsamındaki faaliyetlerinde dokunulmazlığı tam olacak. Sadece, yargının, faaliyetlerin yürütmeyi kötü etkilediğini göstermesi halinde dokunulmazlık kalkacak.
Görev dışı faaliyetler içinse dokunulmazlık olmayacak.
Söz konusu karar, 2024 başkanlık seçimleri öncesinde Trump’ın davalarını karmaşıklaştırarak mahkemelerini erteleyecek ve kendisine yönelik suçların kapsamını daraltacak.
Beyaz Saray’dan karara ilişkin konuşan başkan Biden, tehlikelere karşı uyardı: ‘‘Yasalar artık başkanların gücünü sınırlandıramayacak. ABD Anayasa Mahkemesi bile…’’
Ayrıca seçmenleri Cumhuriyetçi rakibinin seçimleri kazanmasını engellemeye çağıran Biden, Trump kazanırsa ‘‘Başkanların tek sınırı kendileri olacak’’ dedi.
İdeolojik çizgiler
ABD Anayasa Mahkemesi yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyerek anayasal düzeni korumakla yükümlü en üst kurum. Dokuz yargıçtan altısı muhafazakar, üçü liberal. Trump, başkanlık döneminde (2016-2020) mahkemeye üç muhafazakar yargıç atamıştı.
Başyargıç John G. Roberts Jr., başkanların resmi faaliyetlerinde tanınacak geniş dokunulmazlığın, yürütmenin bağımsızlığını ve gücünü korumak için gerekli olduğunu söyledi.
Karardan memnuniyetini gizlemeyen Trump da ‘‘Anayasamız ve demokrasimiz için büyük zafer’’ diye yorumladı.
Karşı oy kullanan yargıç Ketanji Brown Jackson, ‘‘Mahkeme, tarihte ilk kez ABD’nin en güçlü yetkilisinin başkanın kendisi olacağını ilan etti’’ dedi.