Olay, Pakistan’da son yılların en kanlı saldırılarından biri oldu.
Polisler, militanlara karşı ön cephede mücadele ediyor. Miltanların kendilerini morallerini bozmak için aldıklarına inanıyorlar.
Pakistan Talibanı iki ay önce ateşkesi bozmuştu.
Ülkede o zamandan bu yana sık sık polislere ve askerlere yönelik saldırılar düzenleniyor.
Pazartesi günkü saldırıyı katı İslamcı militan grup Tehrik-i-Taliban’ın (Pakistan Talibanı) gerçekleştirdiği iddiası daha sonra grup tarafından yalanlandı. Grup suçu ayrılıkçı bir grubun komutanına attı.
Bazı uzmanlar suçun üstlenilmemesinin nedenini sorguluyor ve bunun bir “dikkat dağıtma hamlesi” olabileceğini öne sürüyor.
Geçmişte Pakistan Talibanı camilere, okullara veya pazarlara düzenlenen bazı saldırıları üstlenmekten kaçındı, şiddet eylemlerini Pakistan halkına karşı değil, güvenlik güçlerine karşı gerçekleştirmeyi tercih etti.
Pakistan Talibanı, Pakistan’ın silahlı kuvvetleri ve emniyet güçleriyle yıllardır savaşıyor ve büyük can kayıplarına yol açtı. Afgan Talibanı’nın bir kolu olan grup, aynı katı ideolojiyi paylaşıyor ama ondan ayrı.
Uzun bir talepler listesinin başında yer alan Pakistan Talibanı, kendi şeriat yasasını Pakistan’ın kuzeybatısına dayatmak istiyor.
Yaklaşık 10 yıl önce Pakistan Talibanı, onlarca yıldır militan faaliyetlerin yuvası olan Afganistan ile dağlık sınır boyunca kontrol ettiği bölgelerden ülkeyi istikrarsızlaştırmakla tehdit etti.
Pakistan Talibanı’nın saldırılarının uluslararası düzeyde en fazla tepki çekenlerinden biri, kız öğrenci Malala Yousafzay’ın vurulduğu Ekim 2012’de gerçekleşti. Malala, kız çocuklarının eğitimi için kampanya yürütüyordu.
Peşaver okul katliamından iki yıl sonra büyük bir askeri saldırı – Pakistan Talibanı’nın üstlenmediği ve çoğu çocuk 141 kişinin ölümüne neden olan bir saldırı – grubun Pakistan’daki etkisini büyük ölçüde azalttı.
Halkın öfkesi arasında ordu, militan merkezlerini imha etti ve militanları sınırdan Afganistan’a sürdü. Pakistan içerisinde militanların yol açtığı şiddet azaldı.
Ancak son yıllarda Pakistan Talibanı ve diğerlerinin saldırıları Pakistan’ın kuzeybatısında yeniden yükselişe geçti.
Taliban 2021’de Afganistan’ın kontrolünü yeniden ele geçirdikten sonra, eski Pakistan Başbakanı İmran Han, sınırda saklanan militanlara, silahlarını bırakmaları halinde evlerine dönme ve yerleşme şansı verdi.
Militanlar geri döndüler ancak silahlarını teslim etmeyi kabul etmediler ve mevcut sorunlar da burada başladı. Bu, İmran Han’ın başlattığı diyaloğun bozulmasına yol açtı.
‘Derin bir travma içindeyiz’
Geçen yıl görevden alınmasından sonra gelen siyasi ve askeri liderler, militanların taleplerini kabul etmediler ve Pakistan Talibanı ile görüşmelerden çekildi. Sonuç olarak Pakistan Talibanı, Kasım ayında ateşkesi sonlandırdı ve saldırılara yeniden başladı.
Bir kan bağışı organizasyonu yürüten Ashraf Ali, Peşaver’deki insanların korku içinde yaşadığını söyledi.
BBC’ye konuşan Ashraf Ali, “Ben, ailem ve tüm vatandaşlar derin bir travma içindeyiz. Burada insanlar korkuyor” dedi.
Herkes bundan sonra ne olacağı konusunda endişeli çünkü Peşaver’de “terörizmden turizme geçiş” uzun bir yoldu ve Peşaver şimdi yine “terörden kötü şekilde etkilendi”
Pakistan yetkilileri, kuvvetlerinin militanların üzerine gitmeye hazır olduğunu söylüyor. Ancak polis, eğitimli ve iyi silahlanmış isyancılarla savaşmak için yeterli donanıma sahip değil. Son zamanlardaki militan saldırıları arasında polis karakollarının işgal edilmesi de var. Bazı durumlarda polis direniş göstermedi.
Halk, şiddetin kesin olarak sona ermesini istiyor ve uzmanlar şimdi, 2014’te olduğu gibi, militanları yenmek için topyekun bir askeri operasyon çağrısında bulunuyor.
Ancak Pakistanlılar, devletin 20 yıldır kendisini tekrar ediyormuş gibi görünen bir döngü içinde devam eden militanlarla başa çıkma girişimlerine karamsar yaklaşıyor ve onları eleştiriyor.
Pek çok kişi, Pakistan güvenlik ve sivil teşkilatı içinde hala militanlara karşı yumuşak davranan unsurların olduğunu ve tehdidin düzgün bir şekilde ele alınmamasının nedeninin bu olduğunu düşünüyor.
