Türkiye ekonomisi, kontrol edilemeyen dolar kuru sorunuyla boğuşurken şimdi de dolar kuruyla yarışan patates, soğan fiyat artışı ile karşı karşıya.
Çare olarak ‘ithalat’ halkın önüne getirildi. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi açıkladı ithalat kararını.
Artan döviz kuru için, ‘faiz lobisi, dış güçler’ argümanlarını kullanan AKP’nin, artan patates, soğan fiyatlarıyla ilgili benzer bir komplo teorisi üretme şansı hayli az görünüyor.
Bu Haberlerdeİlginizi Çekebilir
Hürriyet Gazetesi ekonomi yazarı Uğur Gürses de, patates-soğan üzerinden komplo teorisi yazmanın pek de kolay olmadığı görüşünde.
Bu konuya girmezden önce Gürses, son üç ayda döviz kuru artışının yüzde 20 düzeyinde gerçekleştiğini ve artışın çok az bir kısmının perakende fiyatlarına yansıdığını belirtiyor. Seçim sonrasında büyük zamların kapıda olduğunu ifade eden Gürses, duruma dair tespitlerini şu satırlarla paylaşıyor:
“Tüketiciler ilk sinyalleri çarşıda-pazarda-sofrada görmeye başladılar. Daha fazlası en temel gıda maddesi olan patates fiyatında en ucuzunun fiyatı yüzde 80’e yakın artmış. İstanbul Hali’nde geçen günlük en düşük-en yüksek fiyatlara bakılırsa; dünkü fiyatlar ile önceki yılın aynı günündeki fiyatlar karşılaştırıldığında patates yüzde 52-79, beyaz soğan yüzde 400, kuru soğan ise yüzde 135-150 aralığında fiyat artışı göstermiş.”
Hükümetin yine meseleyi yanlış ele aldığını, Başbakan Binali Yıldırım’ın, “Spekülasyondan öte bir şey değil, göreceksiniz birkaç gün sonra böyle bir meseleyi konuşmayacağız” sözleriyle açıklayan Gürses, üreticinin kar getirmediği gerekçesiyle bu yıl patates ekmediğini ve fiyatların yükseldiğini kaydediyor.
Üreticinin artan maliyetler nedeniyle ekim yapmaktan vazgeçtiğini aktaran Gürses, satırlarına şöyle devam etti:
“Bir puanlık faiz artışından uzak durmak için “Salalım kuru, kendi dengeye gelir” biçimindeki bir iktisat politikası bakışı, sonunda üretici maliyetlerini patlattı. Nitekim üretici maliyetleri patlayan üretim kesimi ya üretimi daraltacak ya da bu maliyeti nihai tüketiciye yansıtacak. Artan maliyetlerle üretim kısmanın maliyeti de arz eksiği ve nihai ürün fiyatının patlaması oluyor.
Kestirmeci yaklaşım; “birtakım spekülatörler” diyerek ithalatı “sihirli bir anahtar” olarak görürse sonuçta bir kısım üreticiyi tamamen üretimden uzaklaştırıp “örümcek ağı kuramını”, ithalat-azalan üretim-yükselen fiyat döngüsüne çevirmiş olabilirsiniz. Böylece amiyane tabirle tarım politikanızı “patatese” çevirirsiniz.”
