Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Berlin ziyareti bu akşam başlıyor. İki gün sürecek resmi temaslarda, Erdoğan Almanya Şansölyesi Angela Merkel ile de görüşecek.
Eleştiri ve tepki yağmuru altında gerçekleşecek ziyaretle ilgili, Merkel hükümetine ‘tek adam rejimine destek çıkma, insan haklarını hiçe sayan bir ülkenin liderine meşruiyet kazandırma’ eleştirileri yöneltilirken, iki ülke arasında aslında kökleri derinlerde bulunan sorunlar da mevcut.
Euronews’dan Kamuran Samar’ın haberine göre, Erdoğan’ın yakın geçmişte Merkel’e ‘Nazi uygulamasına bavşurma’ suçlaması yöneltmesi, Kürt grupların Nevruz kutlamasına izin verilirken AKP’li siyasilere miting yapma izninin tanınmaması ve ardından Merkel’i hedef alan eleştiriler, her ne kadar bugün bahsi geçmese de iki ülke liderliğini birbirine karşı şüpheci kılan unsurlar.
İlişkilerde güven henüz sağlanamazken, Almanya Yeşiller eski Milletvekili Mehmet Kılıç, Erdoğan’ın hızlı taraf değiştirmesinin Alman tarafını ihtiyatlı kılan unsurların başında geldiğini belirtiyor.
Bir diğer sorunlu alan ise ekonomi. Türkiye ekonomisi giderek derinleşen bir krizle boğuşurken, Almanya’dan hem ikili ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi isteniyor hem de Alman şirketlerinin daha fazla yatırım yapması.
Geçen yıl Türkiye’de faaliyet gösteren 680 firmayı ‘teröre destek verdiği’ suçlamasıyla Almanya’ya şikayet eden Türkiye, kısa süre sonra bu listeye geri çekmişti. Ancak Ankara’nın bu adımı iki ülke ilişkilerinde gerileme sürecini başlatan fitili ateşlemişti.
Bu adımın ardından, Almanya eski Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ise, hukuk güvencesi olmayan ülkelerde Alman şirketlerinin yatırım yapmayacağını kaydetmiş, Alman vatandaşlarının Türkiye’de keyfi tutuklu bulunduklarına değinmişti.
Berlin-Ankara hattındaki bir diğer sorun ise, Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB). Almanya’da 900’ü aşkın camisi bulunan bu örgüt, Erdoğan’ın Köln ziyaretinde bir cami daha açacak.
Ancak, DİTİB’e bağlı bazı camilerde görev yapan imamların 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Türk konsolosluklarına Gülen hareketi hakkında bilgi aktarımı yaptıkları yönündeki iddialar Ankara ile Berlin ilişkilerinde gerginlik yaratan faktörlerden biri haline geldi. Daha önce DİTİB’e teşvik vermeyi askıya alan Almanya iç istihbarat servisinin, Erdoğan’ın ziyareti öncesi Türk diyaneti hakkında inceleme başlattığı ileri sürüldü.
Benzer şekilde Türkiye’de tutuklu bulunan Alman vatandaşları iki ülke arasında sorun olmaya devam ediyor. Öte yandan, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında NATO’da görevli bazı subayların Almanya’ya iltica etmeleri de Ankara’yı rahatsız eden unsurlardan biri.