ABD sağlık makamları, chikungunya virüsüne karşı geliştirilen Ixchiq aşısının lisansını “ciddi yan etki” raporları üzerine askıya aldı. Aşıyı geliştiren Fransız ilaç üreticisi Valneva, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD Gıda ve İlaç Dairesinin (FDA) aldığı kararın hemen yürürlüğe girdiğini duyurdu.
Ixchiq, FDA tarafından onaylanmış sadece iki chikungunya aşısından biri. Sivrisinek yoluyla bulaşan virüs çoğunlukla tropikal ve subtropikal bölgelerde görülüyor ancak son yıllarda dünyanın farklı bölgelerinde de tespit edilmeye başlandı.
Valneva, söz konusu aşı için 2023 yılında ABD’de onay almıştı. Şirket, FDA’nın geçen Cuma günü verdiği kararın, dördü ciddi yan etki olmak üzere yeni vakalar sonrası geldiğini, bunlardan üçünün 70 ile 82 yaş arasındaki kişilerde görüldüğünü belirtti.
Özellikle yaşlı hastalarda görülen yan etki raporları üzerine, bu yıl Avrupa İlaç Ajansı (EMA) da aşıyla ilgili incelemelere başladı.
Valneva CEO’su Thomas Lingelbach, “Potansiyel bir sonraki adımı belirlerken ve chikungunya tehdidi küresel ölçekte açıkça artmaya devam ederken, Valneva olarak aşımıza küresel bir sağlık aracı olarak erişimi sürdürme hedefine tamamen bağlıyız” dedi.
Chikungunya belirtileri neler?
Virüsü yayan sivrisineklerin iklim değişikliğinin etkisiyle yeni bölgelere taşındığına dikkat çeken halk sağlığı uzmanları, chikungunya’nın gelecekte potansiyel bir pandemi tehdidi oluşturabileceğini söylüyor.
Chikungunya’nın belirtileri dang humması ve Zika virüsüyle benzerlik gösteriyor. Yüksek ateş ve çoğunlukla uzun süren şiddetli eklem ağrısı ile seyreden hastalık yetişkinlerde nadiren ölümcül olsa da bebekler ve yaşlılar için ölüm riski artıyor. Türkiye Sağlık Bakanlığının internet sitesinde yer alan bilgiye göre, en belirgin şikâyet olan şiddetli eklem ağrısı bazı kişilerde haftalar, aylar hatta nadiren yıllarca sürebiliyor.
Enfekte bir sivrisinek tarafından ısırıldıktan sonra belirtiler genellikle 4 ila 8 gün içinde ortaya çıkıyor, ancak bu sürenin 2-12 gün arasında değişebildiği de belirtiliyor. Hastalığın teşhisi ise kan testiyle konuluyor. Türkiye Sağlık Bakanlığına göre çoğu hasta bir hafta içerisinde iyileşiyor.
Avrupa’da salgın var mı?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Temmuz ayında büyük bir chikungunya salgını riskine karşı uyarıda bulunmuş ve acil eylem çağrısı yapmıştı. Kuruluş, 20 yıl önce Hint Okyanusu’ndan başlayıp küresel ölçekte yarım milyona yakın kişiyi etkileyen büyük salgın öncesindeki uyarı işaretlerinin aynılarını gözlemlediklerini açıklamıştı.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’ne (ECDC) göre, Avrupa’da 2025 yılı başından 20 Ağustos tarihine kadar 156’sı Fransa’da, 29’u İtalya’da olmak üzere hâlihazırda 185 vaka kayıt altına alındı.
